Vò Trái Đất nhỏ giọt như si rô làm biến dạng địa hình
Sự kiện có tên gọi 'nhỏ giọt thạch quyển' này đã xảy ra hàng triệu năm ở nhiều vùng trên thế giới chính là nguyên nhân làm biến dạng trên bề mặt của một khu vực thuộc dãy núi Andes.
Mới đây, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà nghiên cứu Julia Andersen từ Khoa Khoa học Trái Đất của Đại học Toronto - Canada đã tìm ra nguyên nhân của sự biến dạng trên bề mặt của một khu vực thuộc dãy núi Andes.
Cụ thể, họ đã phát hiện ra sự kiện có tên gọi "nhỏ giọt thạch quyển" đã xảy ra hàng triệu năm ở nhiều vùng trên thế giới, làm thay đổi địa hình bề mặt của khu vực trải dài hàng trăm km, vừa làm nứt nẻ, vừa kéo dài lớp vỏ bề mặt.
Do có mật độ dày, vỏ Trái Đất nhỏ giọt như si rô lạnh hoặc mật ong vào sâu hơn bên trong hành tinh và có khả năng gây ra 2 sự kiện kiến tạo lớn ở trung tâm Andes.
Hiện tượng này từng được ghi nhận ở Cao nguyên Anatolian ở trung tâm Thổ Nhĩ Kỳ và Đại lưu vực phía Tây nước Mỹ vài năm trước.
Để tìm hiểu điều bí ẩn xảy ra dưới dãy Andes, các nhà khoa học đã kết hợp thí nghiệm đơn giản bằng mô hình hộp cát, đối chiếu với một loại dữ liệu địa chấn chi tiết được ghi nhận trong khu vực.
Các vùng bên ngoài của địa chất Trái Đất bao gồm lớp vỏ và lớp phủ trên, tạo thành các mảng cứng của thạch quyển; trong khi phần đá giống như nhựa nóng, áp suất cao hơn thì hội tụ trong lớp phủ dưới.
Các mảng thạch quyển trôi nổi bên trên lớp phủ dưới này, bị các dòng đối lưu trong lớp phủ dưới kéo trôi.
Sự nhỏ giọt của thạch quyển xảy ra khi 2 mảnh thạch quyển đâm sầm vào nhau, làm vỡ vụn phần tiếp giáp, từ đó tạo ra một "giọt" bao gồm vỏ Trái Đất và cả một phần lớp phủ trên, nhỏ xuống lớp sâu bên dưới.
Sức nặng từ giọt thạch quyển cũng kéo vật chất bên trên xuống, gây biến dạng bề mặt.
Ngược lại khi giọt thạch quyển vừa rớt xuống, phần thạch quyển tiếp giáp vốn bị kéo trì bởi sức nặng của giọt bấy lâu cũng được giải phóng, bật ngược lên trên thành các dãy núi.
Có thể, nhiều giọt thạch quyển nhỏ xuống khiến lớp phủ và vỏ bị bật lên nhiều lần, đã giúp tạo nên Andes hùng vĩ ngày nay.
Trước đây, các nhà khoa học đã thấy các đặc điểm khó lí giải ở Cao nguyên Trung tâm Andean, không phải do quá trình hút chìm quen thuộc trong kiến tạo mảng mà như mọc lên từ các xung đột ngột. Đó có thể chính là tác động của sự nhỏ giọt thạch quyển.
Mời các bạn xem video: Trái đất trải qua tháng 9 nóng nhất trong lịch sử. Nguồn: THĐT
