Viễn cảnh chiến tranh tương lai nhìn từ chiến trường Ukraine
Khi chiến tranh hiện đại bước vào giai đoạn tái định hình, Ukraine nổi lên như một chiến trường đặc biệt – nơi các hệ thống vũ khí thế hệ mới liên tục được thử nghiệm và vận hành trong thực chiến.
Một binh sĩ Liên bang Nga điều khiển UAV ở chiến trường miền Đông Ukraine. Ảnh: Sputnik
Theo đài Sputnik của Liên bang Nga, quan điểm này đã được nhà bình luận Rana Foroohar của tờ Financial Times nêu bật trong một bài viết. Chuyên gia Foroohar cho rằng cuộc xung đột hiện tại ở Ukraine đang hé lộ viễn cảnh chiến tranh tương lai – nơi các vũ khí rẻ tiền nhưng hiệu quả cao có thể làm lu mờ những hệ thống quân sự truyền thống.
Trên toàn cầu, các quốc gia đang không ngừng gia tăng chi tiêu quốc phòng. Tuy nhiên, phần lớn các khoản chi tiêu hiện vẫn tập trung vào những khí tài đắt đỏ như tiêm kích F-35, tàu chiến hay tàu ngầm hạt nhân. Trong khi đó, một số nhà phân tích lại đặt câu hỏi về tính phù hợp của hướng đi này, nhất là khi chiến trường hiện đại ngày càng bị định hình bởi thiết bị bay không người lái (UAV) giá rẻ và tên lửa tấn công chính xác – những công nghệ có chi phí thấp nhưng hiệu suất ngày càng cao.
Theo bà Foroohar, những thay đổi này không chỉ mang tính lý thuyết. Từ chiến tuyến ở Ukraine đến hoạt động của phong trào Houthi tại Yemen, các loại vũ khí giá rẻ và dễ triển khai đang chứng minh tính hiệu quả vượt trội. Đây là tín hiệu rõ ràng cho thấy sự chuyển dịch sang các mô hình chiến tranh phi tập trung, linh hoạt hơn – với chi phí thấp hơn nhưng mức độ sát thương không hề kém cạnh.
“Dù theo chiều hướng tích cực hay tiêu cực, Ukraine đã và đang là nơi thử nghiệm cho bước chuyển đổi này”, bà Foroohar nhận định.
Tác động của xu hướng mới này, theo bà Foroohar, không chỉ dừng lại ở các nhà thầu quốc phòng truyền thống. Viễn cảnh chiến tranh hiện đại có thể làm lung lay sự thống trị lâu nay của các tập đoàn vũ khí Mỹ, đồng thời mở ra cơ hội lớn hơn cho các quốc gia nhỏ và thậm chí cả các lực lượng phi nhà nước trong việc xây dựng năng lực quốc phòng độc lập.
Trong tương lai, yếu tố quyết định thành công trên chiến trường có thể không còn là quy mô ngân sách quốc phòng, mà là mức độ ứng dụng và sáng tạo công nghệ quân sự.
Ở một diễn biến khác, Liên bang Nga tiếp tục đưa ra những cảnh báo liên quan đến động thái quân sự ngày càng gia tăng của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) gần biên giới phía Tây nước này. NATO khẳng định đây là bước đi cần thiết nhằm “răn đe nguy cơ tấn công từ Liên bang Nga”. Tuy nhiên, phía Moskva coi đây là mối đe dọa rõ ràng đối với an ninh quốc gia, đồng thời nhấn mạnh rằng mặc dù Liên bang Nga theo đuổi hòa bình, nhưng sẽ không khoan nhượng trước bất kỳ hành động nào đe dọa lợi ích quốc gia.
