Vỉa hè Dương Quảng Hàm TP HCM: Cần vai trò rõ nét từ chính quyền địa phương

Thực tế tại đường Dương Quảng Hàm: Vỉa hè đang dần "biến mất"

Ngay sau khi đường Dương Quảng Hàm thông xe, người dân kỳ vọng có một lối đi bộ thông thoáng, an toàn. Tuy nhiên, chỉ vài bước chân trên vỉa hè, ai cũng dễ dàng nhận ra nỗi khổ của người đi bộ.

"Vừa đi bộ vừa phải nhìn trước nhìn sau sợ xe cộ tông vào. Vỉa hè rộng như thế này mà không đi được thì làm sao an toàn?", ông Trần Văn T, một người dân đi lại hàng ngày trên tuyến đường này bức xúc. Tình trạng này không chỉ diễn ra cục bộ mà còn xuất hiện rải rác trên toàn tuyến, tạo thành một "chuỗi" các điểm lấn chiếm, khiến việc đi bộ trở nên khó khăn và nguy hiểm.

Một người đi bộ phải len lỏi trong dòng chảy xe cộ vì vỉa hè không hề có chỗ để đi.

Nhiều người đi tập thể dục buổi chiều trên đường Dương Quảng Hàm đều phải đi bộ xuống lòng đường, vì các quán nhậu bắt đầu bày bàn ghế kín hết vỉa hè

Vật liệu xây dựng, sắt thép bày kín vỉa hè, người đi bộ phải chấp nhận “rủi ro” đi xuống lòng đường.

Xe ô thì đỗ vắt ngang, VLXD, sắt thép thì kín lối vỉa hè, ngay cả sát mép lề đường thì xe tải cũng ngang nhiên choáng chỗ để lên hàng. Vậy người đi bộ biết đi về đâu?

Vai trò của chính quyền địa phương cần rõ nét

Tình trạng lấn chiếm vỉa hè ở Dương Quảng Hàm phản ánh một thực tế quen thuộc: quy định pháp luật đã có, nhưng việc thực thi và duy trì trật tự ở cấp cơ sở vẫn còn là một thách thức lớn.

Luật sư Nguyễn Văn Lập, đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh chia sẻ: Điều 77 Luật Trật tự, An toàn giao thông đường bộ năm 2024 quy định rất rõ, lòng đường chỉ được sử dụng cho mục đích giao thông, còn vỉa hè dành cho người đi bộ. Vì vậy các trường hợp khác cần sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè phải có sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền. Nếu không, hành vi đó sẽ bị xử lý theo nghị định 168/2024/NĐ-CP.

Cụ thể, mức xử phạt các hành vi vi phạm về lấn chiếm vỉa hè có quy định rất rõ từ 200 nghìn đồng đến 30 triệu đồng cho từng nhóm hành vi từ nhỏ đến nghiêm trọng của cá nhân hoặc tổ chức như: bán hàng rong, bán hàng hóa nhỏ lẻ trên vỉa hè các tuyến phố có quy định cấm bán hàng; để vật che khuất biển báo hiệu đường bộ, đèn tín hiệu giao thông; cản trở người, xe trên đường bộ; ném gạch, đất hoặc vật thể khác vào người; chiếm dụng dải phân cách; sử dụng vỉa hè để họp chợ, kinh doanh dịch vụ ăn uống, bày bán hàng hóa, sửa chữa phương tiện, đặt biển quảng cáo trái phép; bày bán máy móc, thiết bị, vật tư hoặc sản xuất, gia công hàng hóa trên vỉa hè; sử dụng lòng đường, vỉa hè không có giấy phép hoặc có giấy phép nhưng đã hết hạn…

Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, cá nhân, tổ chức vi phạm còn bị áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả, khôi phục hiện trạng ban đầu.

Các quy định đã nêu rõ mức xử phạt về hành vi lấn chiếm vỉa hè, tuy nhiên liệu đã đủ sức răn đe?

Được biết, về thẩm quyền xử phạt đối với hành vi lấn chiếm lòng, lề đường, vỉa hè trước đây thuộc UBND cấp huyện và cấp xã, nhưng sau ngày 1/7/2025 thuộc UBND cấp phường, xã. Do đó, có thể thấy, vai trò của chính quyền địa phương cấp phường, xã hiện nay là rất quan trọng, giữ vai trò then chốt. Sự thiếu vắng các đợt ra quân mạnh mẽ, thiếu sự duy trì liên tục sẽ dễ dẫn đến tình trạng "đánh trống bỏ dùi", khiến các trường hợp vi phạm tái diễn ngay sau khi lực lượng chức năng rời đi.

Sau ngày 1/7/2025, chính quyền cấp phường giữ vai trò quan trọng nhất trong việc đảm đảm trật tự đô thị, xử lý nghiêm các hành vi lấn chiếm vỉa hè.

Đường Dương Quảng Hàm đang là một phép thử rõ ràng cho những nỗ lực của chính quyền địa phương hiện nay. Để vỉa hè con đường hơn 2.000 tỉ đồng thực sự "thông", không chỉ cần các quy định và kế hoạch cấp thành phố, mà còn đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt, thường xuyên của chính quyền địa phương. Ngoài việc duy trì và thể hiện rõ nét hơn vai trò quản lý của chính quyền, việc chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức, nhận thức tuân thủ của mỗi người dân và hộ kinh doanh cũng quan trọng không kém. Chỉ khi đó, người đi bộ mới có thể an toàn trên vỉa hè của chính mình.

Mới đây, Sở Xây dựng TP HCM có văn bản đề nghị Công an TP, UBND các phường, xã, đặc khu và các đơn vị liên quan tăng cường chấn chỉnh tình trạng trật tự lòng đường, vỉa hè đảm bảo an toàn giao thông trên địa bàn Thành phố.

Đối với Ủy ban nhân dân phường, xã, Đặc khu Côn Đảo chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi lấn chiếm lòng đường, vỉa hè để kinh doanh buôn bán, nhất là các điểm, khu vực kinh doanh tự phát, khu vực xung quanh các chợ đầu mối và truyền thống, khu vực trước cổng trường, bệnh viện, khu chế xuất – công nghiệp, các vị trí nhà chờ, điểm dừng, bến bãi xe buýt và các vị trí nguy cơ cao dễ dẫn đến ùn tắc giao thông và mất trật tự an toàn giao thông.

Tổ chức tuyên truyền sâu rộng, vận động người dân, hộ kinh doanh chấp hành nghiêm các quy định trật tự đô thị, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, Luật Đường bộ; đẩy mạnh tuyên truyền các biện pháp chế tài, xử lý các hành vi gây mất an toàn giao thông, trật tự lòng đường vỉa hè.

Lê Vũ - Thiên Hương