Vì sao lễ hội Songkran của Thái Lan lại được khách du lịch yêu thích?

Tổng cục Du lịch Thái Lan (TAT) cho biết, lễ hội Tết té nước Songkran năm nay dự kiến sẽ mang lại khoản doanh thu hơn 26 tỷ baht (gần 790 triệu USD) với gần 480.000 lượt khách quốc tế và 4,4 triệu chuyến du lịch nội địa. Hồi đầu tháng 3, Nội các Thái Lan đã quyết định phân bổ ngân sách 153 triệu Baht (khoảng 4,5 triệu USD) cho các hoạt động quảng bá Lễ hội Songkran năm 2025.

Lễ hội Songkran đánh dấu khởi đầu Năm mới truyền thống của Thái Lan và thường được tổ chức từ ngày 13 đến 15/4 hàng năm.

Diễn ra vào thời điểm nắng nóng đỉnh điểm của mùa xuân-hè Thái Lan, Songkran còn là dịp để người dân tạm gác công việc, lên đường trở về quê nhà để đoàn tụ cùng gia đình, bạn bè. Tên gọi "Songkran" bắt nguồn từ tiếng Phạn cổ, mang ý nghĩa chỉ sự dịch chuyển của mặt trời giữa các chòm sao trong hoàng đạo.

Năm 2023, UNESCO đã ghi nhận Songkran vào danh sách Di sản Văn hóa Phi vật thể của Nhân loại. Theo UNESCO, Songkran tượng trưng cho việc mặt trời đi vào chòm sao Bạch Dương - cung đầu tiên trong Hoàng đạo, đánh dấu sự khởi đầu của năm mới truyền thống ở Thái Lan.

Theo ghi chép của UNESCO, té nước là nghi thức quan trọng trong Songkran, mang ý nghĩa bày tỏ sự tôn kính, cầu chúc may mắn và thanh tẩy.

Bên cạnh đó, người dân Thái Lan còn tắm rửa tượng Phật, té nước lên người thân và bạn bè, tham gia các trò chơi dân gian, biểu diễn nghệ thuật và cùng nhau thưởng thức những bữa tiệc linh đình.

Theo ông Pipad Krajaejun, giảng viên lịch sử tại Đại học Thammasat (Bangkok), rất khó để xác định chính xác khi nào những “trận chiến té nước” trở thành phần không thể thiếu của Songkran. Tuy nhiên, các bức ảnh từ năm 1964 do nhiếp ảnh gia Boonserm Satraphai chụp lại cho thấy người dân Chiang Mai đã tham gia vui chơi té nước dọc sông Ping từ rất lâu. “Nhiều cụ già kể lại rằng hoạt động này đã xuất hiện ở nhiều nơi tại Thái Lan từ 60-70 năm trước”, ông Pipad chia sẻ.

Ngày trước, mọi người chỉ chơi đùa trong làng, ai cũng quen biết nhau và cảm giác rất thân tình. Ngày nay, lễ hội mở rộng quy mô với hàng ngàn người tham gia cùng vô vàn loại súng nước công suất lớn, tạo nên không khí náo nhiệt khác hẳn xưa.

Chính những màn té nước sôi động đã giúp Songkran trở thành lễ hội nổi tiếng khắp thế giới trong vài thập kỷ gần đây. Những “trận chiến nước” diễn ra trên khắp các con phố như Khao San và Silom ở Bangkok hay khu phố cổ Chiang Mai, thu hút hàng ngàn du khách cùng tham gia với người dân địa phương.

Mặc dù mỗi nơi có cách tổ chức Songkran khác nhau, nhưng ông Pipad Krajaejun cho biết hai nghi thức chính vẫn được giữ gìn đến tận ngày nay. Đó là ngày đầu tiên của năm mới (13/4), người dân – đặc biệt là người cao tuổi - sẽ đến chùa làm lễ Song Nam Phra, tức là rảy nước lên tượng Phật để cầu may. Ở miền Bắc Thái Lan (vùng Lanna), người dân còn dùng vòi nước hình rồng (naga) để rót nước thay vì rảy trực tiếp. Ngày thứ hai (14/4), nghi thức Rot Nam Dam Hua diễn ra. Mọi người sẽ rót nước thơm có hoa lên tay người lớn tuổi trong gia đình để bày tỏ lòng tôn kính và nhận lời chúc phúc.

Ngày nay, không chỉ tại chùa mà các bức tượng Phật còn được đặt ở nhiều nơi như trung tâm thương mại. Người ta bày sẵn những chiếc chén bạc nhỏ trong bể nước thơm để khách hàng thực hiện nghi thức Song Nam Phra.

Ông Pipad cho rằng việc đưa nghi thức này vào trung tâm thương mại bắt đầu từ những năm 1970-1980, khi các chuỗi bán lẻ lớn như Central Department Store và MBK xây dựng các khu mua sắm quy mô lớn. “Trung tâm thương mại khi đó là điểm đến yêu thích của người dân thành thị. Thực hiện nghi thức Song Nam Phra ở đây vừa là hoạt động thư giãn, vừa giúp mọi người tránh nắng vì có điều hòa mát mẻ”, ông giải thích thêm.

Nhiều sự kiện trong khuôn khổ lễ hội Songkran được chính quyền địa phương tổ chức, bên cạnh đó là các công viên giải trí, khách sạn, nhà hàng và quán bar cũng tự tạo ra những bữa tiệc Songkran riêng.

Ngoài ra, điểm nhấn của lễ hội là cuộc diễu hành Maha Songkran thường được diễn ra vào ngày 11/4. Cuộc diễu hành sẽ bắt đầu từ cầu Phan Fa Lilat và kết thúc tại Sanam Luang, bao gồm 20 đoàn rước hoành tráng với hơn 1.000 nghệ sĩ trình diễn.

Tại Sanam Luang - khu đất rộng lớn trước Cung điện Hoàng gia - sẽ có các buổi biểu diễn văn hóa, âm nhạc, đặc biệt là kịch múa mặt nạ Khon truyền thống. Một khu vực riêng sẽ tái hiện văn hóa đặc trưng của các vùng miền Thái Lan như miền Bắc, Đông Bắc, Đông, Trung và miền Nam. Khu vực té nước sẽ được bố trí đài phun nước nhạc, đường hầm nước, hồ bơi khổng lồ và trạm nước cho du khách tham gia thoải mái.

Songkran ngày nay không chỉ là lễ hội té nước vui nhộn, mà còn là dịp để người Thái Lan giữ gìn những giá trị truyền thống tốt đẹp, kết nối gia đình và cộng đồng – đúng với tinh thần khởi đầu năm mới an lành.

Khánh Ly