Ứng dụng công nghệ 4.0 thay sức hàng trăm nông dân trên đồng

Hình ảnh người nông dân lầm lũi trên đồng với chiếc bình phun thuốc trừ sâu nay đã lùi xa tại Hợp tác xã Nông nghiệp Đức Hòa (xã Mộ Đức, Quảng Ngãi). Từ năm 2021, HTX mạnh dạn đưa máy bay không người lái vào phun thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng. Hiệu quả đem lại vượt trội: chỉ một giờ bay có thể thay thế sức lao động của khoảng 100 người làm việc nửa ngày, trên diện tích gần 10 ha lúa.

Chỉ một giờ bay drone có thể thay thế sức lao động của khoảng 100 người làm việc nửa ngày, trên diện tích gần 10 ha lúa. Ảnh: NVCC.

Đây chỉ là một trong nhiều ứng dụng công nghệ 4.0 và cơ giới hóa mà HTX Đức Hòa triển khai trong sản xuất nông nghiệp. Với những bước đi tiên phong này, năm 2024, HTX đã trở thành đơn vị duy nhất trong cả nước được vinh danh tại Lễ biểu dương Top Công nghiệp 4.0 Việt Nam – I4.0 Awards lần thứ 3.

Chương trình do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam chủ trì, Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số phối hợp với Hội Tự động hóa Việt Nam tổ chức, nhằm tôn vinh những mô hình tiêu biểu, đi đầu trong chuyển đổi số của khu vực nhà nước và doanh nghiệp.

Trao đổi với Tri thức và Cuộc sống, ông Trần Đức Sơn, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Đức Hòa (xã Mộ Đức, Quảng Ngãi) cho biết, trước xu thế phát triển mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 trong nông nghiệp, HTX đã chủ động ứng dụng nhiều tiến bộ công nghệ vào sản xuất và kinh doanh trong những năm gần đây.

Ông Trần Đức Sơn tại Lễ biểu dương Top Công nghiệp 4.0 Việt Nam – I4.0 Awards lần thứ 3. Ảnh: Mai Loan.

Nổi bật nhất là việc đưa máy bay không người lái (drone) vào phun thuốc bảo vệ thực vật. Chỉ một giờ bay có thể thay thế sức lao động của khoảng 100 người làm việc nửa ngày trên diện tích 10 ha. Về hiệu quả kinh tế, chi phí giảm từ 40–50% so với cách phun thủ công. Ngoài ra, phương pháp phun sương giúp tiết kiệm lượng thuốc, hạn chế độc hại cho nông dân và giảm tác động tiêu cực đến môi trường.

Chia sẻ về quá trình triển khai, ông Sơn cho hay, xuất phát điểm cũng là một người nông dân, ông thấu hiểu sự vất vả trên đồng ruộng, nên luôn tìm tòi cái mới để giúp bà con giảm chi phí, bớt nhọc nhằn.

Ứng dụng công nghệ 4.0, HTX Đức Hòa đã mang lại lợi ích thiết thực cho nông dân. Ảnh: NVCC.

Cơ duyên đến từ năm 2021, khi ông tham gia một lớp tập huấn và chứng kiến mô hình drone phun thuốc. Ngay năm đầu tiên, HTX triển khai thử nghiệm trên 15 ha. Kết quả khả quan đã thuyết phục lãnh đạo huyện và Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp tổ chức nhiều hội thảo đầu bờ để nhân rộng mô hình. Hiện nay, khoảng 4–5 HTX ở Mộ Đức (trong tổng số 13 HTX) đã áp dụng công nghệ này.

Theo ông Sơn, yếu tố quyết định nằm ở sự hưởng ứng của nông dân. “Người dân là đối tượng thụ hưởng trực tiếp, khi thấy hiệu quả thì việc nhân rộng rất thuận lợi. Tuy nhiên, để triển khai đồng bộ, cần có giấy phép bay, đăng ký điểm bay và sản xuất tập trung trên những cánh đồng mẫu lớn như lúa giống, lúa VietGAP”, ông Sơn chia sẻ.

Mùa vàng. Ảnh: NVCC.

Năm 2023, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Mộ Đức phối hợp doanh nghiệp tổ chức hội nghị tham quan mô hình phun thuốc bằng drone tại xã Mộ Đức. Tại đây, nông dân được trực tiếp trải nghiệm công nghệ trên 15 ha lúa ở xứ đồng Độ và đồng Cây Sanh, thôn Phước Mỹ. Kết quả cho thấy các giọt thuốc phun ra từ drone nhỏ, mịn, phủ đều bề mặt cây, vừa tiết kiệm nước, thuốc, vừa rút ngắn thời gian phun. Đặc biệt, công nghệ này giúp bảo vệ sức khỏe người sản xuất và kiểm soát tốt dư lượng thuốc trên nông sản.

Không dừng lại ở cơ giới hóa, HTX Đức Hòa còn đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng phần mềm trong quản lý, điều hành sản xuất. Việc này không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm sức lao động và chi phí, mà còn giúp HTX chủ động trong công tác phòng trừ dịch bệnh, mang lại lợi ích thiết thực cho nông dân.

Ông Trần Đức Sơn cho biết, Hội đồng Quản trị luôn đặt mục tiêu phát triển nông nghiệp theo chuỗi giá trị, tạo ra sản phẩm hàng hóa lớn, có sức cạnh tranh và thị trường tiêu thụ ổn định. Đây được xem là hướng đi đúng đắn để phát triển nông nghiệp bền vững, khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai và phát huy phẩm chất cần cù, chịu khó của nông dân địa phương. HTX cũng tích cực xây dựng các mô hình sản xuất gắn với phong trào xây dựng Nông thôn mới.

Kết quả thử nghiệm giống lúa BĐR 57 tốt nên vào ngày 04/4/2024 Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ; Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh tổ chức Hội nghị đầu bờ nhằm nhân rộng mô hình trên toàn tỉnh Quảng Ngãi. Ảnh: NVCC.

Trong lĩnh vực trồng trọt, HTX đã hợp tác với nhiều doanh nghiệp giống trên địa bàn tỉnh để triển khai 80 ha lúa giống, 259 ha lúa chất lượng, 59 ha lúa thương phẩm giúp tăng đáng kể thu nhập của thành viên trên cùng một đơn vị diện tích.

Đặc biệt, HTX phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Ngãi và Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Mộ Đức triển khai mô hình sản xuất lúa chất lượng có bao tiêu đầu ra trên diện tích 10 ha; đồng thời ứng dụng công nghệ cao với 15 ha lúa phun thuốc bằng máy bay không người lái.

Hợp tác xã được trao tặng Bằng khen trong thực hiện thi đua ''Quảng Ngãi chung sức xây dựng nông thôn mới" giai đoạn 2021-2025. Ảnh: NVCC.

HTX cũng hợp đồng 39 máy làm đất, 34 máy thu hoạch lúa, đáp ứng nhu cầu cơ giới hóa toàn diện. Chính vì vậy, việc làm đất đúng và vượt kế hoạch, thu hoạch nhanh gọn. Từ đó bà con thành viên cơ bản hài lòng của 2 dịch vụ này.

Trong 5 năm qua, HTX không ngừng củng cố tinh thần đoàn kết, phát huy tính dân chủ và vai trò tập thể. Quan hệ giữa HTX với thành viên và chính quyền các cấp luôn chặt chẽ, mọi hoạt động đều được bàn bạc công khai, giám sát minh bạch. Nhờ đó, công tác quản lý tài chính của HTX được đánh giá hiệu quả, rõ ràng.

Những kết quả trên là minh chứng rõ nét cho vai trò quan trọng của kinh tế tập thể trong xây dựng nông thôn mới nâng cao. Sự đồng lòng của thành viên, sự lãnh đạo đúng hướng của HĐQT cùng với việc áp dụng khoa học công nghệ đã tạo nên diện mạo nông thôn mới văn minh, bền vững.

Mộ Đức hiện là xã thuần nông với cây lúa giữ vai trò chủ lực. Toàn xã có hơn 700 ha đất nông nghiệp, trong đó trên 500 ha trồng lúa. Địa phương đã thực hiện dồn điền đổi thửa được 450 ha, tạo điều kiện thuận lợi cho cơ giới hóa. Nhờ ứng dụng công nghệ 4.0, HTX giảm lao động trực tiếp từ 14 người xuống còn 13 người, trong đó 5 người làm việc thường xuyên mà vẫn đảm bảo hiệu quả sản xuất. Năng suất cây trồng được nâng cao, đời sống nông dân ngày càng khởi sắc.

Với những kết quả đạt được, năm 2024 Hợp tác xã Nông nghiệp Đức Hòa đã được Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tặng Bằng khen; Năm 2025, Hợp tác xã tiếp tục được Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi trao tặng Bằng khen có thành tích trong thực hiện thi đua ''Quảng Ngãi chung sức xây dựng nông thôn mới" giai đoạn 2021-2025.

Mời quý độc giả xem video: "HTX Đức Hòa: Một giờ bay drone phun thuốc trừ sâu thay sức hàng trăm lao động". Nguồn: NVCC.

Mai Loan