Ứng dụng axit amin trong điều trị dinh dưỡng

Hội thảo khoa học chuyên đề “Cập nhật các phương pháp đánh giá và can thiệp dinh dưỡng tích cực người bệnh” do Bệnh viện Quân y 103 - Học viện Quân y tổ chức, thu hút sự tham dự của hơn 100 khách mới là các bác sĩ, chuyên gia y tế, chuyên gia dinh dưỡng.

Hỗ trợ dinh dưỡng điều trị cho bệnh nhân suy thận, bệnh nhân xơ gan mất bù

Trong số khoảng 20 loại axit amin cần thiết cho cơ thể con người, có 9 axit amin thiết yếu cơ thể con người không tự tổng hợp, phải bổ sung từ bên ngoài. Trong nhóm này, 3 axit amin là valine, leucine và isoleucine được gọi chung là BCAA (Branched-chain amino acids, tạm dịch axit amin chuỗi nhánh). BCAA chiếm đến 30 - 40% tổng lượng axit amin thiết yếu trong protein của cơ thể người.

Ngoài các tác dụng hỗ trợ dinh dưỡng điển hình trong thể thao như tăng cơ bắp, giảm đau cơ và mệt mỏi khi tập luyện, BCAA còn là thành phần dinh dưỡng thiếu yếu trong điều trị các bệnh suy thận mạn tính và xơ gan mất bù.

BCAA là axit amin thiết yếu dạng chuỗi nhánh bao gồm valine, leucine và isoleucine.

Cụ thể, việc bổ sung BCAA qua đường uống có thể cải thiện cảm giác thèm ăn, tình trạng dinh dưỡng, tình trạng giảm albumin máu cho các bệnh nhân nói trên, đồng thời giúp duy trì chức năng thận ở bệnh nhân suy thận và cải thiện kết quả lâm sàng ở bệnh xơ gan tiến triển.

Cải thiện chất lượng cuộc sống, duy trì vị ngon cho thực phẩm giảm muối

Glutamate là một axit amin tồn tại dồi dào trong các thực phẩm như thịt, cá, trứng, sữa, rau củ quả…Khả năng mang đến vị “umami” hay còn gọi là vị ngon, vị ngọt thịt của glutamate đã được GS. Kikunae Ikeda, Nhật Bản khám phá ra vào năm 1908. Sau đó, ông đã phát minh ra “gia vị umami” hay còn gọi là bột ngọt (mì chính).

TS. BS. Phạm Đức Minh chia sẻ về vai trò của axit amin trong dinh dưỡng điều trị.

Bột ngọt (glutamate) không chỉ giúp món ăn giàu vị umami, làm hài hòa các vị cơ bản, tăng vị ngon tổng thể của món ăn mà còn có khả năng làm tăng tiết nước bọt, tăng tiết dịch vị và tăng tốc độ tiêu hóa đối với các bữa ăn giàu đạm, từ đó hỗ trợ quá trình tiêu hóa thực phẩm tốt hơn. Bột ngọt cũng góp phần cải thiện chất lượng sống của người cao tuổi thông qua cải thiện hành vi, thái độ tích cực trong ăn uống, tăng cảm giác ngon miệng và tiêu hóa tốt hơn.

Một vai trò quan trọng khác của bột ngọt (glutamate) là giúp duy trì vị ngon cho thực phẩm giảm muối. Bột ngọt chứa hàm lượng natri thấp, chỉ bằng 1/3 muối ăn; đồng thời, khi thay thế một phần muối ăn bằng bột ngọt có thể giảm đến 50% lượng muối ăn vào và 31.5% lượng natri ăn vào mà vẫn giữ nguyên vị ngon của món ăn. Khả năng này của bột ngọt đã giúp bệnh nhân hoặc những người khỏe mạnh dễ dàng theo đuổi chế độ ăn giảm muối tốt cho sức khỏe và được các cơ quan y tế, sức khỏe tại nhiều nước như Mỹ, Nhật, Malaysia… khuyến nghị thực hiện.

Hội nghị thu hút sự tham gia của hơn 100 khách mời là các bác sĩ, chuyên gia y tế, chuyên gia dinh dưỡng.

Bên cạnh đó, bác sĩ Minh cũng chia sẻ rằng nhiều cơ quan y tế và sức khỏe thế giới như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Ủy ban Khoa học về Thực phẩm của Cộng đồng chung Châu Âu (EC/SCF), Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ (US FDA), Bộ Y tế Việt Nam,… đánh giá bột ngọt là an toàn khi được sử dụng dưới dạng gia vị trong chế biến món ăn, không có mối nguy nào đối với trẻ em được chỉ ra khi sử dụng bột ngọt. JECFA và EC/SCF đưa ra liều dùng hàng ngày (ADI) của bột ngọt là “không xác định”, mỗi người có thể sử dụng vừa đủ theo khẩu vị và thói quen của mình.

Hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch

Cystine và theanine khi được bổ sung đồng thời vào cơ thể có khả năng gia tăng tổng hợp glutathione trong gan, một tác nhân chống oxi hóa và kiểm soát phản ứng miễn dịch, đồng thời cũng gia tăng đáng kể quá trình sản xuất kháng thể IgG. IgG giúp bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng và độc tố.

Bổ sung cystine và theanine giúp giảm mắc cảm cúm, cảm lạnh; giảm nhẹ các triệu chứng và thời gian mắc cảm cúm, cảm lạnh. Đồng thời, hai axit amin này còn giúp ức chế sự gia tăng viêm nhiễm và ức chế sự phá hủy miễn dịch trong quá trình tập luyện hoặc phẫu thuật.

Minh Tuấn