Từ đau đầu đến ung thư di căn não: Cần biết về triệu chứng và phương pháp điều trị

Nguy cơ di căn não từ ung thư phổi

U di căn là u não phổ biến nhất, tại thời điểm xuất hiện các triệu chứng thần kinh có đến 70% bệnh nhân phát hiện u đa ổ trên cộng hưởng từ não (MRI). Các tế bào ung thư thường di căn đến não theo đường máu, ngoài ra cũng có các trường hợp xâm lấn từ các cơ quan kế cận.

Phần lớn các trường hợp ung thư di căn não là từ phổi, vú, đại trực tràng, da và thận. Trong đó ung thư phổi có nguy cơ di căn não cao nhất.

Triệu chứng của ung thư di căn não rất đa dạng từ đau đầu, co giật đến các triệu chứng thần kinh tương ứng với vùng não bị ảnh hưởng như yếu liệt vận động, giảm cảm giác, rối loạn ngôn ngữ, thị giác hoặc thính giác… Đa phần các bệnh nhân u não, triệu chứng và dấu hiệu của u thường biểu hiện chậm so với các bệnh lý khác (ví dụ trong tai biến mạch máu não các biểu hiệu có xu hướng khởi phát đột ngột). Dựa vào triệu chứng không thể phân biệt u di căn và các bệnh lý u não khác.

Các triệu chứng và dấu hiệu bao gồm:

1. Đau đầu: Là triệu chứng xuất hiện phổ biến nhất (khoảng 50% bệnh nhân), thường do kích thước u lớn gây tăng áp lực trong sọ hoặc tắc nghẽn dịch não tủy. Đau đầu trong tình huống này có thể đi kèm với buồn nôn.

2. Dấu hiệu thần kinh khu trú: Do chèn ép nhu mô não do u, phù quanh u hoặc chèn ép các dây thần kinh sọ.

3. Co giật: Gặp trong khoảng 15% các trường hợp.

4. Thay đổi tri giác: Đôi khi bệnh nhân có trầm cảm, thờ ơ, lú lẫn hay các triệu chứng tương tự như cơn thiếu máu não thoáng qua (yếu, tê, nói khó hoặc nhìn mờ...) Có thể do:

- Tắc nghẽn mạch máu do tế bào u

- Chảy máu trong u, đặc biệt thường thấy ở melanoma di căn, choriocarcinoma hay carcinoma tế bào thận, cũng có thể do giảm số lượng tiểu cầu.

Một số trường hợp người bệnh có thể không có triệu chứng, Khi đó ung thư di căn não thường được chẩn đoán bằng cộng hưởng từ não (MRI). Và để xác định u ở cơ quan nào di căn đến não, có thể cần thực hiện thêm cắt lớp vi tính (CT) ngực, bụng, chậu và chụp cắt lớp phát xạ positron (PET).

Các u di căn thường có hình ảnh bắt thuốc dạng vòng, giới hạn rõ, xuất hiện ở chỗ ranh giới trắng - xám. Hình ảnh đặc trưng: Phù não chất trắng (hình ngón tay) từ khối u lan sâu vào trong não, thường rõ ràng hơn so với các u não nguyên phát

Có đến 11% bệnh nhân có bất thường MRI não và có tiền sử ung thư nhưng không phải u não di căn. Chẩn đoán phân biệt bao gồm:

U não nguyên phát
Áp xe não
Các phản ứng viêm không đặc hiệu.

Nếu không có chỉ định điều trị phẫu thuật, việc chẩn đoán xác định nên được thực hiện bằng sinh thiết trong hầu hết các trường hợp.

Ung thư di căn não sống được bao lâu?

Ngoài các thuốc để kiểm soát triệu chứng như giảm đau, steroid, chống động kinh, ung thư di căn não có thể được điều trị kết hợp giữa phẫu thuật, xạ trị và hóa trị. Lựa chọn phác đồ điều trị tùy thuộc vào số lượng, kích thước và vị trí của u não di căn cũng như tính chất của khối u nguyên phát và tình trạng sức khỏe người bệnh.

Tiên lượng của ung thư di căn não thường kém, thời gian sống sót trung bình dao động từ 3 đến 11 tháng tùy theo tuổi, mức độ kiểm soát u nguyên phát cũng như tình trạng di căn đến những cơ quan khác trong cơ thể. Tuy nhiên hiện nay các phương pháp mới như liệu pháp miễn dịch và liệu pháp nhắm trúng đích đang được nghiên cứu và bước đầu cho thấy những kết quả khả quan. Hãy đến các cơ sở y tế để được tư vấn về phương pháp điều trị phù hợp.

Bs Ngô Đình Quân