Trung tâm năng lượng và chế biến - chế tạo của tương lai

Trung tâm Nhiệt điện Nghi Sơn cung cấp hơn 10 tỷ kWh điện lên lưới quốc gia.

Nhịp phát triển mới từ chuỗi dự án trọng điểm

Điểm nhấn trong bức tranh năng lượng và công nghiệp chế biến - chế tạo của Thanh Hóa, không thể không nhắc tới Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn, dự án trọng điểm quốc gia với tổng vốn đầu tư gần 9,3 tỷ USD, thuộc nhóm FDI lớn nhất Việt Nam hiện nay. Sở hữu 38 phân xưởng công nghệ hiện đại, công suất 10 triệu tấn dầu thô/năm, nhà máy cung ứng khoảng 40% nhu cầu xăng dầu trong nước, góp phần quan trọng bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và tạo bước đột phá cho thu ngân sách, đưa Khu Kinh tế Nghi Sơn (KKTNS) trở thành đầu tàu tăng trưởng của tỉnh.

Không dừng lại ở vai trò sản xuất nhiên liệu, Liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn còn mở ra chuỗi liên kết công nghiệp mạnh mẽ sau lọc dầu, khi nhiều sản phẩm như benzen, polypropylene, lưu huỳnh... đang trở thành nguyên liệu cho hàng nghìn sản phẩm công nghiệp và tiêu dùng.

Được biết, trong một định hướng chưa xa, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) muốn phát triển Nghi Sơn thành trung tâm dầu khí trọng điểm miền Bắc, với Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn là hạt nhân. Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn cũng đang không ngừng với hành trình tái cấu trúc để vận hành đa dạng, hiệu quả.

Ông Kazutaka Yamato, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn khẳng định: “Doanh nghiệp đang tiếp tục tập trung tái cấu trúc, duy trì vận hành ổn định, tối ưu chi phí và đa dạng hóa nguồn dầu thô, chủ động thích ứng thị trường để bảo đảm nguồn cung nhiên liệu ổn định cho cả nước, tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột của ngành năng lượng Việt Nam”.

Không chỉ dừng ở lọc hóa dầu, Thanh Hóa còn là “vựa điện” của Bắc Trung bộ với 19 nhà máy điện tổng công suất gần 2.946 MW. Hệ thống truyền tải ngày càng hiện đại với hơn 345km đường dây 500kV, 443km đường dây 220kV và 1.084km đường dây 110kV. Từ năm 2021 đến nay, ngành điện cũng đầu tư thêm tới 7.500 tỷ đồng để triển khai hạ tầng truyền tải hiện đại, bảo đảm dòng điện thông suốt đến từng khu công nghiệp, vùng sản xuất.

Cùng với các dự án công nghiệp nền tảng đã vận hành ổn định, lĩnh vực chế biến - chế tạo của tỉnh đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, khi những dây chuyền, sản phẩm mới liên tục “trình làng”, góp phần làm phong phú bức tranh công nghiệp.

Tiêu biểu như tháng 8 vừa qua, Nhà máy sản xuất lốp ô tô Radial của Công ty TNHH Lốp COFO Việt Nam tại Khu Công nghiệp Bỉm Sơn chính thức khánh thành, đánh dấu bước tiến mới trong thu hút đầu tư công nghiệp công nghệ cao. Dự án có tổng vốn đầu tư ban đầu hơn 64 triệu USD với công suất 960.960 sản phẩm/năm, hướng tới mục tiêu mở rộng lên 6,2 triệu sản phẩm/năm trong giai đoạn tiếp theo.

Từ năm 2021 đến nay, Thanh Hóa đã thu hút được 350 dự án đầu tư trực tiếp, trong đó có 55 dự án FDI, trong đó có nhiều dự án công nghiệp, tập trung tại KKTNS và các khu công nghiệp. Nhiều dự án đã nhanh chóng triển khai đầu tư và vận hành hiệu quả, như: Nhà máy STech Vina Việt Nam của nhà đầu tư Hàn Quốc tại Khu Công nghiệp Bỉm Sơn, tổng vốn 12 triệu USD, chuyên sản xuất linh kiện, phụ tùng điện tử và cơ khí chính xác, hiện đang hoạt động ổn định, tạo việc làm cho hàng trăm lao động; Công ty TNHH PECI Việt Nam với nguồn vốn đầu tư 11 triệu USD cũng đã đưa vào vận hành xưởng bảo trì, bảo dưỡng, chế tạo thiết bị công nghiệp - một lĩnh vực đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao, góp phần hình thành chuỗi cung ứng dịch vụ kỹ thuật cho các nhà máy lớn trong khu vực...

Dự án mới, tầm nhìn lớn!

Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, Thanh Hóa được bổ sung nhiều dự án nguồn điện chiến lược, mở ra cơ hội lớn trong phát triển năng lượng sạch và bền vững. Tỉnh đang xúc tiến đầu tư hàng loạt dự án năng lượng tái tạo như điện mặt trời mái nhà, điện gió, điện sinh khối cùng các tổ hợp điện khí LNG quy mô lớn.

Trong đó, đáng chú ý là Dự án Nhiệt điện khí LNG Nghi Sơn (công suất 1.500MW) và Dự án Nhiệt điện khí LNG Công Thanh (1.500MW) đã được đưa vào danh mục các dự án nguồn điện quan trọng quốc gia. Theo kế hoạch, LNG Nghi Sơn dự kiến vận hành giai đoạn 2025-2030, còn LNG Công Thanh dự kiến vận hành giai đoạn 2031-2035, có thể đẩy sớm lên giai đoạn 2026-2030 tùy nhu cầu hệ thống điện.

Đặc biệt, sau 2 lần tổ chức mời thầu chưa thành công, Dự án Nhiệt điện khí LNG Nghi Sơn đang hé mở triển vọng mới nhờ phương án tích hợp cụm Nhà máy Nhiệt điện khí LNG Quỳnh Lập - Nghi Sơn. Theo ông Kim Nam Ho, Phó Chủ tịch Văn phòng Phát triển kinh doanh toàn cầu của SK Innovation, mô hình tích hợp này giúp dùng chung hạ tầng kho LNG, cầu cảng, đê chắn sóng với dự án Quỳnh Lập (Nghệ An), giảm chi phí đầu tư khoảng 700 triệu USD, đồng thời nâng cao hiệu quả và an toàn vận hành.

Với phương án này, SK Innovation cho biết dự án hoàn toàn khả thi để vận hành thương mại vào năm 2030, đúng tiến độ Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Khi đi vào hoạt động, cụm dự án sẽ bổ sung nguồn điện linh hoạt cho hệ thống quốc gia, đảm bảo cung ứng ổn định cho các ngành công nghiệp trọng điểm của Thanh Hóa và khu vực Bắc Trung bộ, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển trung tâm năng lượng hiện đại của cả nước.

Nhiều dự án trọng điểm trên lĩnh vực công nghiệp - chế biến chế tạo cũng đang được triển khai gấp rút để sớm đưa vào vận hành khai thác. Tiêu biểu là Dự án số 1, Tổ hợp hóa chất Đức Giang Nghi Sơn tại KKTNS, với tổng vốn đầu tư hơn 2.400 tỷ đồng. Hiện doanh nghiệp đang tập trung huy động nhân lực, hoàn thiện hạ tầng và dây chuyền thiết bị để kịp vận hành đầu năm 2026. Khi nhà máy vận hành, các hóa chất cơ bản như xút, PAC, calcium hypochlorite, H3PO3..., phục vụ nhiều ngành kinh tế mũi nhọn gồm xử lý nước, lọc hóa dầu, sản xuất giấy và luyện kim, không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn hướng đến xuất khẩu.

Đặc biệt, Dự án Khu Công nghiệp WHA Smart Technology - Thanh Hóa đang mở ra hướng đi mới trong phát triển hạ tầng công nghiệp hiện đại của tỉnh. Với quy mô 178,5ha, tổng vốn đầu tư hơn 1.320 tỷ đồng, dự án được triển khai tại các xã: Hoằng Sơn, Hoằng Phú, Hoằng Giang, do Tập đoàn WHA (Thái Lan) làm chủ đầu tư. Hướng tới mô hình khu công nghiệp thế hệ mới, đồng bộ hạ tầng, ứng dụng công nghệ quản lý thông minh và thân thiện môi trường, khu công nghiệp này kỳ vọng sẽ trở thành khu công nghiệp xanh hình mẫu của tỉnh, thúc đẩy thu hút dòng vốn FDI công nghệ cao trong các lĩnh vực điện tử, thiết bị số, vật liệu mới và năng lượng tái tạo. Khi hoàn thành hạ tầng giai đoạn 1, dự kiến từ năm 2026, WHA Smart Technology sẽ cung cấp mặt bằng đạt chuẩn quốc tế, sẵn sàng đón các nhà đầu tư lớn.

Theo Đề án Phát triển công nghiệp chế biến - chế tạo tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tỉnh định hướng phát triển công nghiệp theo hướng mở rộng quy mô, đầu tư mới và hiện đại hóa. Cùng với đó là bổ sung các ngành công nghiệp nặng đi đôi với nâng cao hiệu quả các ngành công nghiệp nhẹ, từng bước gia tăng tỷ trọng các sản phẩm chế biến sâu, hàm lượng công nghệ cao và giá trị xuất khẩu.

Các ngành công nghiệp chủ lực được xác định gồm: Lọc hóa dầu, hóa chất, may mặc, da giày, vật liệu xây dựng, chế biến nông, lâm, thủy sản, cơ khí chế tạo, điện tử - công nghệ thông tin và công nghiệp hỗ trợ. Trong đó, ưu tiên ứng dụng khoa học - công nghệ tiên tiến, thúc đẩy liên kết sản xuất - logistics - dịch vụ công nghiệp, tạo nền tảng cho quá trình chuyển dịch từ “tăng trưởng theo chiều rộng” sang “phát triển theo chiều sâu”.

Với việc hoạch định các ngành công nghiệp trọng điểm, kết hợp với đầu tư kết cấu hạ tầng, xây dựng đồng bộ và nâng cao hiệu quả hoạt động các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, tập trung nguồn lực triển khai nhanh các dự án trong KKTNS tạo hạt nhân tăng trưởng... mục tiêu trung tâm năng lượng và chế biến, chế tạo của tỉnh Thanh sẽ sớm được hiện thực hóa trong tương lai gần.

Bài và ảnh: Minh Hằng