Trận tuyến thầm lặng bảo vệ an ninh kinh tế

Lực lượng An ninh kinh tế phối hợp với các đơn vị chức năng kiểm tra, hướng dẫn công tác bảo đảm an ninh, an toàn tại Nhà máy Thủy điện Hòa Bình - công trình trọng điểm liên quan đến an ninh năng lượng quốc gia.

Trên trận tuyến phi truyền thống

Trong bối cảnh Phú Thọ tăng tốc thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp và chuyển đổi số, an ninh kinh tế không còn là khái niệm bó hẹp trong việc ngăn chặn hành vi vi phạm mà là trụ đỡ then chốt bảo vệ trật tự vận hành của toàn nền kinh tế. Những nguy cơ mới xuất hiện từ chính những hợp đồng hợp pháp, những doanh nghiệp “đủ điều kiện”, những dự án tưởng như sạch sẽ nhưng bên trong lại tiềm ẩn ý đồ chi phối, thao túng hoặc tạo lệ thuộc về tài chính, công nghệ, dữ liệu...

Trung tá Đỗ Văn Kiên, Phó trưởng Phòng An ninh kinh tế, chia sẻ: “Chúng tôi không chỉ đấu tranh với những hành vi đã xảy ra mà nhiệm vụ quan trọng hơn là nhận diện sớm các nguy cơ tiềm ẩn, những lỗ hổng trong cơ chế, chính sách có thể bị lợi dụng để trục lợi hoặc tạo ra bất ổn lâu dài.”

Từ cách tiếp cận ấy, Phòng An ninh kinh tế đã xác lập và bóc gỡ nhiều chuyên án phức tạp, điển hình như vụ tiền ảo được hợp pháp hóa bằng những hợp đồng, tài liệu công nghệ bài bản. Hay dự án FDI điều hành từ xa thông qua người Việt đứng tên, tưởng như “tiêu chuẩn vàng” nhưng thực chất là màn che cho mục tiêu chi phối từ bên ngoài. Có những hồ sơ không sai về mặt thủ tục nhưng lại bất thường về cách tổ chức. Những giấy phép tài nguyên được mạo danh với con dấu thật, chữ ký thật, gây thiệt hại lớn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín bộ máy chính quyền. Cũng có những đường dây mua bán dữ liệu cá nhân được vận hành như một “chợ ngầm”, gây rủi ro cho hàng triệu người dùng internet.

Không chỉ xử lý hậu quả, lực lượng an ninh kinh tế còn làm tốt vai trò phòng ngừa. Gần ba chục vụ đình công, ngừng việc tập thể được phát hiện sớm và tham mưu giải quyết ổn thỏa. Nhờ đó các khu công nghiệp vẫn duy trì ổn định sản xuất, không phát sinh điểm nóng phức tạp về an ninh trật tự.

Tính riêng từ năm 2020 đến nay, hơn 200 dự án đầu tư được rà soát, qua đó, kiến nghị UBND tỉnh không chấp thuận chủ trương đầu tư đối với 13 dự án. 124 người nước ngoài vi phạm bị xử lý hành chính, thu về gần 2,5 tỷ đồng. 16 chuyên án lớn được xác lập và triệt phá thành công nhiều vụ liên quan đến hành vi trốn thuế, mua bán hóa đơn, thao túng chính sách...

Cán bộ Phòng An ninh kinh tế phối hợp với đơn vị doanh nghiệp kiểm tra hệ thống giám sát, đảm bảo an ninh trong hoạt động sản xuất.

Giữ thế trận bằng đổi mới, sáng tạo và bản lĩnh

Đối tượng mà lực lượng An ninh kinh tế phải đối mặt hôm nay không đơn thuần là những doanh nhân liều lĩnh hay mánh khóe vi phạm thô sơ, họ còn là những người hiểu luật, hiểu hệ thống, biết tận dụng kẽ hở pháp lý để trục lợi.

Không gian hoạt động của tội phạm cũng đang dịch chuyển nhanh chóng. Từ địa bàn thực sang môi trường số, từ giao dịch trực tiếp sang các chuỗi đầu tư xuyên biên giới, qua tiền kỹ thuật số, hợp đồng thông minh, tài khoản ẩn danh. Trong khi đó, lực lượng tuyến tỉnh vẫn phải xoay sở với nguồn lực còn hạn chế, thiết bị điều tra công nghệ cao chưa đồng bộ, biên chế không tăng nhưng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng lớn.

Trung tá Đỗ Văn Kiên, Phó trưởng Phòng An ninh kinh tế thẳng thắn: “Có những vụ việc vi phạm được thiết kế khéo đến mức không khác gì chính sách. Nhiệm vụ của chúng tôi là phải tỉnh táo hơn những người làm ra nó”.

Không chỉ đối mặt, lực lượng An ninh kinh tế đã chủ động thay đổi. Thay vì chờ vi phạm xảy ra, toàn lực lượng đã chủ động phối hợp với các cơ quan thẩm định, sở, ngành để rà soát từ sớm - ngay từ giai đoạn đề xuất dự án, nhằm phát hiện những dấu hiệu bất thường trong dòng vốn, mục tiêu đầu tư hoặc cơ chế vận hành. Các vụ việc như đầu tư núp bóng, thao túng thị trường, rò rỉ dữ liệu... nếu tiếp cận theo lối cũ sẽ rất dễ bị đánh lạc hướng.

Cũng theo Trung tá Đỗ Văn Kiên, đào tạo chuyên sâu là giải pháp không thể chậm trễ. “Một cán bộ an ninh kinh tế hôm nay không chỉ cần hiểu luật. Họ phải đọc được dòng tiền, phân tích dữ liệu tài chính, nắm chắc công nghệ số và hiểu sâu cách doanh nghiệp vận hành từ bên trong. Đó là loại năng lực tổng hợp, rất khó đào tạo nhưng không thể thiếu nếu muốn bắt kịp diễn biến trên trận địa mới.”

Cùng với con người, công nghệ cũng là yếu tố mang tính quyết định. Những chuyên án liên quan đến tiền kỹ thuật số, dữ liệu cá nhân, đầu tư xuyên biên giới giờ đây phải điều tra bằng hệ thống phân tích kỹ thuật số, theo dõi hành vi, bóc tách từng lớp mã hóa để lần ra đường đi của dòng tiền và mối quan hệ giữa các đối tượng.

An ninh kinh tế không phải là một lực lượng cưỡng chế, càng không phải công cụ để can thiệp vào doanh nghiệp. Họ là những người giữ ranh giới, dựng hàng rào mềm nhưng vững chắc để môi trường đầu tư không bị bóp méo bởi những bàn tay vô hình. Khi doanh nghiệp cần sự công bằng, người dân cần sự minh bạch thì sự hiện diện của lực lượng an ninh kinh tế là điều không thể thiếu.

Nguyễn Yến