Tôi làm phóng viên thời 4.0…

Cơ quan báo chí đa phương tiện và tòa soạn hội tụ là những điều thể hiện rõ nét hoạt động báo chí trong thời đại 4.0. Ảnh: DĐDN

Thay đổi để bắt kịp thời đại

Nhận thức rõ vai trò của chuyển đổi số trong giai đoạn hiện nay, thời gian qua, Ấn phẩm Pháp luật & Xã hội đã tích cực thực hiện chủ trương số hóa, ứng dụng công nghệ thông tin trong mọi hoạt động, sử dụng các nền tảng số trong giao việc, trao đổi triển khai công việc, hạn chế thấp nhất việc sử dụng giấy tờ, văn bản hay hội họp nhiều.

Hiện, Ấn phẩm Pháp luật & Xã hội đã chuyển đổi từ mô hình tòa soạn truyền thống sang xây dựng tòa soạn hội tụ. Báo thường xuyên cử các kíp phóng viên (PV) tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn do Bộ thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo tổ chức nhằm nâng cao kỹ năng làm báo hiện đại, xây dựng các tác phẩm báo chí đa phương tiện.

Một PV có thể vừa quay phim, chụp ảnh, viết, dựng video, thiết kế đồ họa bài E-magazine, infographic… Tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng tờ báo in và chuyên trang Pháp luật & Xã hội điện tử với đa dạng các loại hình báo chí: báo viết, báo điện tử, truyền hình, thay đổi công nghệ làm báo và cách tiếp cận với độc giả, đưa thông tin một cách nhanh nhất, kịp thời, đa dạng nhất, Ấn phẩm Pháp luật & Xã hội đang từng bước đáp ứng yêu cầu của độc giả trong thời đại công nghệ số hiện nay.

Bản thân là một PV làm báo trong thời công nghệ số tối thấy có nhiều lợi ích từ công nghệ mang lại, điển hình như đã thay đổi cách PV thu thập thông tin. Trước đây, việc thu thập thông tin đòi hỏi PV phải dành nhiều thời gian để điều tra, gặp gỡ và phỏng vấn nguồn tin trực tiếp. Nhưng với sự phát triển của công nghệ, PV có thể sử dụng các công cụ trực tuyến như cơ sở dữ liệu, diễn đàn trực tuyến, trang tin tức và mạng xã hội để thu thập thông tin. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và tăng cường khả năng tiếp cận nguồn tin đa dạng và phong phú đề tài hơn.

Tuy nhiên, PV cần có khả năng đánh giá và xác minh thông tin từ các nguồn trực tuyến để đảm bảo tính chính xác và tin cậy của thông tin thu thập được. Mặt khác, với việc chuyển đổi số, PV có thể tạo ra nội dung đa phương tiện đa dạng hơn. Thay vì chỉ viết bài báo văn bản truyền thống, PV có thể sử dụng hình ảnh, video, âm thanh và đồ họa để truyền tải thông điệp một cách sinh động và hấp dẫn hơn.

Công nghệ đã cung cấp cho PV nhiều công cụ để biến ý tưởng thành hiện thực, từ việc quay phim, chỉnh sửa video, tạo infographic đến thiết kế đồ họa. Điều này không chỉ làm tăng tính tương tác của nội dung, mà còn thu hút được sự quan tâm của độc giả đa dạng và khách quan hơn.

Ngoài ra, với sự phổ biến của Internet và các nền tảng truyền thông kỹ thuật số, PV có thể dễ dàng quảng bá và phân phối nội dung thông tin của mình trên mạng xã hội, blog cá nhân và các nền tảng truyền thông xã hội khác để đưa thông điệp của mình đến một lượng lớn độc giả tiềm năng. Điều này mở ra cơ hội để nội dung thông tin của PV được tiếp cận bởi một đối tượng rộng lớn, vượt ra khỏi giới hạn địa lý và thu hút sự quan tâm từ cộng đồng trực tuyến…

Nỗ lực để thay đổi

Theo nhận định của nhiều chuyên gia, yếu tố quan trọng nhất trong việc chuyển đổi số đó chính là con người. Trong xu thế hội tụ truyền thông mạnh mẽ hiện nay, báo chí truyền thống và báo chí công nghệ có xu hướng tích hợp, tương tác, hỗ trợ nhau bằng những phương thức đa dạng, phức tạp. Đây cũng là cơ hội để các nhà báo phát huy sức trẻ, khả năng sáng tạo, đồng thời là thách thức, đòi hỏi mỗi người phải không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, kỹ năng, sẵn sàng thích ứng để trở thành một nhà báo thời đại 4.0.

Để phù hợp với môi trường báo chí trong thời đại số, đội ngũ những người làm báo cần phải có phương pháp, kỹ năng, tác phong làm báo phù hợp. Trong đó, báo chí phải dùng công nghệ nhiều hơn và điều nhà báo cần học chính là công nghệ. Người làm báo không chỉ đơn thuần là người viết, người chụp ảnh, người quay phim, hay người làm họa sĩ thiết kế…

Bên cạnh đó, các nhà báo hiện nay cũng đang phải đối diện những “cám dỗ” mà công nghệ số mang lại. Với mạng lưới internet phủ khắp, nếu PV chỉ ngồi tại nhà lướt mạng xã hội để kiếm đề tài, tìm những nội dung trôi nổi thay vì kiểm chứng thì sẽ làm mất đi giá trị của báo chí. Tạo cơ hội cho tin giả lan rộng, chi phối tâm lý của đông đảo công chúng…

Chuyển đổi số giúp tòa soạn và độc giả gần nhau hơn, từ đó xây dựng nên những tệp bạn đọc trung thành và gắn bó. Theo Tiến sĩ Phan Văn Kiền, Phó Viện trưởng Viện Đào tạo báo chí và truyền thông: Xu hướng chuyển đổi số trong báo chí là tất yếu trong thời đại công nghệ 4.0. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc triển khai chuyển đổi số trong các cơ quan báo chí ở các mức độ khác nhau.

Do đó, hiện Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông lập đề án bộ môn truyền thông số và sẽ triển khai trong thời gian tới để cung cấp nguồn nhân lực trong tương lai. Cùng với đó, việc thay đổi xu hướng của bạn trẻ tiếp cận thông tin trên mạng xã hội sẽ tác động lớn đến công cuộc chuyển đổi số trong báo chí. Tuy nhiên, bên cạnh nhiều thông tin chính thức thì thông tin giả mạo cũng rất nhiều. Do đó, cùng với việc cung cấp thông tin thì việc giáo dục chọn lọc thông tin cũng cần được chú ý, nhất là phổ cập an toàn thông tin, thông tin cá nhân từ giới trẻ.

Nguyễn Đăng