Tòa Tối cao Mỹ chặn lệnh của ông Trump về đóng băng USAID

Ngày 5-3,Tòa Tối cao Mỹ bác bỏ yêu cầu của chính quyền Tổng thống Donald Trump về việc đóng băng khoản viện trợ nước ngoài trị giá gần 2 tỉ USD được quốc hội phê duyệt, theo đài CNN.

Phán quyết trên, với tỉ lệ bỏ phiếu 5-4, duy trì phán quyết trước đó của thẩm phán Amir Ali của Tòa liên bang tại thủ đô Washington, D.C, trong đó yêu cầu chính quyền ông Trump nối lại viện trợ nước ngoài đã phê duyệt trước khi ông Trump nhậm chức.

Tuy nhiên, Tòa Tối cao Mỹ không nói rõ khi nào phải giải ngân số tiền viện trợ nước ngoài, do đó cho phép Nhà Trắng tiếp tục tranh chấp vấn đề này tại các tòa án cấp dưới.

Người biểu tình bên ngoài Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) sau khi cơ quan này bị đóng cửa. Ảnh: GETTY IMAGES

Tòa Tối cao lưu ý rằng thời hạn giải ngân theo lệnh của tòa ở thủ đô Washington, D.C vào tuần trước đã trôi qua nên các tòa án cấp dưới cần "làm rõ những nghĩa vụ mà chính phủ phải thực hiện để đảm bảo tuân thủ phán quyết".

Chính quyền Tổng thống Trump chưa bình luận về phán quyết trên.

Đảng Dân chủ nói rằng phán quyết của Tòa Tối cao Mỹ cho thấy quyền hạn đóng băng chi tiêu của ông Trump không phải là vô hạn.

“Số tiền đó đã được phân bổ, mọi thứ đã được thực hiện, vì vậy tôi nghĩ Tòa Tối cao đã phán quyết đúng, và bây giờ chính quyền cần phải giải ngân và cho phép các nhà thầu đó và công việc được thực hiện” - Hạ nghị sĩ Gregory Meeks, thành viên hàng đầu trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, cho biết.

Ngày 20-1, ông Trump ký sắc lệnh tạm dừng hầu hết các khoản viện trợ nước ngoài trong 90 ngày. Ông Trump cũng đã giao phó cho lãnh đạo Bộ Hiệu suất Chính phủ Mỹ (DOGE) – tỉ phú Elon Musk giám sát việc sáp nhập Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) vào Bộ Ngoại giao Mỹ.

Các tổ chức cứu trợ đã cáo buộc ông Trump trong các vụ kiện là vượt quá thẩm quyền theo luật liên bang và hiến pháp Mỹ bằng cách giải thể một cơ quan liên bang độc lập và hủy bỏ khoản chi tiêu được quốc hội cho phép.

Ngày 5-3, hàng trăm nhà ngoại giao tại Bộ Ngoại giao Mỹ và USAID đã viết thư cho Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio phản đối việc giải thể USAID, nói rằng việc giải thể này làm suy yếu vai trò lãnh đạo của Mỹ trên trường quốc tế, theo hãng tin Reuters.

Các nhà ngoại giao cho biết lệnh đóng băng hầu hết viện trợ nước ngoài của chính quyền Tổng thống Trump cũng gây nguy hiểm cho các nhà ngoại giao và lực lượng Mỹ ở nước ngoài, đồng thời đe dọa tính mạng của hàng triệu người ở nước ngoài đang phụ thuộc vào viện trợ của Mỹ.

Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết đã có hơn 700 người ký vào lá thư.

THẾ VINH