Tin vũ khí hôm nay 17.12: Tàu hỏa bọc thép Nga bị UAV Ukraine bủa vây, AI được tung ra ứng cứu

Tàu hỏa bọc thép Nga bị UAV Ukraine bủa vây, AI được tung ra ứng cứu

Nga đang lên kế hoạch trang bị các đoàn tàu hỏa bọc thép hoạt động tại chiến sự bằng hệ thống camera kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI), nhằm tự động phát hiện và cảnh báo sớm các mối đe dọa từ máy bay không người lái (UAV).

Theo truyền thông Nga, trong đó có Izvestia, hệ thống mới sẽ sử dụng nhiều camera gắn bên ngoài thân tàu, kết nối với bộ xử lý chạy thuật toán thị giác máy. Khi phát hiện mục tiêu trên không nghi là UAV đối phương, hệ thống sẽ gửi cảnh báo trực tiếp đến kíp tàu, cho phép họ nhanh chóng sử dụng các vũ khí phòng không gắn trên tàu như pháo tự động hoặc súng máy để phản ứng.

Các đoàn tàu bọc thép của Nga sử dụng khả năng cơ động trên đường sắt kết hợp với vũ khí và cảm biến gắn trên tàu, nay được bổ sung hệ thống thị giác AI để phát hiện UAV nhanh hơn và kích hoạt phòng thủ kịp thời - Ảnh: Stanislav Krasilnikov

Trong thực tế chiến trường hiện nay, tàu bọc thép được xem là một trong những mục tiêu dễ đoán nhất. Chúng bị giới hạn bởi tuyến đường ray cố định, phải đi qua các nút giao thông, cầu cống và khu vực có thể bị theo dõi lặp đi lặp lại. Ukraine đã tận dụng đặc điểm này bằng cách triển khai drone trinh sát để theo dõi quy luật di chuyển, sau đó tổ chức các đòn tấn công bằng UAV tấn công hoặc đội drone FPV cảm tử.

Vì vậy, việc Nga gọi đây là biện pháp “tăng cường an ninh và trinh sát tuyến đường” được giới quan sát xem như phản ứng bị động trước áp lực liên tục, hơn là một bước hiện đại hóa có tính chiến lược dài hạn.

Hệ thống AI vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện và cần được huấn luyện thêm để hạn chế nhận diện nhầm. Môi trường đường sắt thường có nhiều yếu tố gây nhiễu như chim, dây điện, mảnh vụn hay phương tiện dân sự, đặc biệt trong điều kiện thời tiết xấu hoặc ánh sáng yếu, khiến nguy cơ báo động giả là không nhỏ.

Về mặt tác chiến, AI có thể giúp rút ngắn thời gian phát hiện mối đe dọa, giảm gánh nặng quan sát liên tục cho kíp tàu. Tuy nhiên, khả năng tiêu diệt UAV vẫn phụ thuộc vào phản ứng của con người, mức độ sẵn sàng của vũ khí và khả năng đối phó với các đòn tấn công bão hòa hoặc gây nhiễu điện tử.

Hiện Nga được cho là chỉ vận hành một số ít tàu hỏa bọc thép, chủ yếu phục vụ nhiệm vụ hậu cần và bảo vệ tuyến đường. Việc bổ sung hệ thống AI vì thế chỉ mang tính gia cố từng phần, khó thay đổi hạn chế cốt lõi của loại phương tiện vốn đã trở nên ngày càng dễ tổn thương trước chiến tranh drone hiện đại.

Máy bay vận tải quân sự Y-30 của Trung Quốc lần đầu cất cánh

Máy bay vận tải quân sự tầm trung Y-30 của Trung Quốc được cho là đã thực hiện chuyến bay đầu tiên vào ngày 16.12, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa năng lực không vận của nước này. Thông tin xuất hiện sau khi các đoạn video ghi lại chuyến bay được lan truyền, cho thấy dự án vốn được thảo luận trong nhiều năm đã bước sang giai đoạn thử nghiệm thực tế.

Theo các đánh giá ban đầu, Y-30 được thiết kế để lấp khoảng trống giữa Y-9 - dòng vận tải tầm trung hiện nay của Trung Quốc, và Y-20, máy bay vận tải chiến lược cỡ lớn. Với tải trọng dự kiến khoảng 30 tấn và cấu hình bốn động cơ cánh quạt, Y-30 được định vị để cạnh tranh trực tiếp với các mẫu vận tải quân sự phổ biến trên thế giới như C-130J của Mỹ và A400M Atlas của châu Âu.

Y-30 được đánh giá có khả năng vận chuyển những loại hàng hóa vượt quá giới hạn thực tế của máy bay vận tải tầm trung Y-9, trong khi vẫn tránh được chi phí và yêu cầu khai thác cao của máy bay vận tải chiến lược Y-20. - Ảnh: SecretProjects/Lancer21

Sự ra đời của Y-30 phản ánh những hạn chế ngày càng rõ rệt của các dòng máy bay dựa trên thiết kế cũ như Y-8 và Y-9, vốn có nguồn gốc từ Antonov An-12 của Liên Xô. Khi lực lượng mặt đất Trung Quốc đưa vào sử dụng nhiều phương tiện bánh lốp hạng nặng hơn, kích thước khoang hàng chứ không chỉ tải trọng, trở thành yếu tố then chốt.

Y-30 được cho là có thân máy bay rộng hơn, cho phép vận chuyển các khí tài cồng kềnh mà các máy bay vận tải cỡ trung trước đây gặp khó khăn.

Ý tưởng về Y-30 từng được công bố công khai tại triển lãm Hàng không Chu Hải năm 2014, khi Trung Quốc trưng bày mô hình một máy bay vận tải mới với cánh cao, đuôi chữ T và bốn động cơ turboprop. Tuy nhiên, trong nhiều năm sau đó, dự án gần như “án binh bất động”, với các thông tin rời rạc và nhiều thay đổi về cấu hình, đặc biệt là lựa chọn động cơ.

Các nguồn phân tích cho thấy Trung Quốc từng cân nhắc nhiều phương án, từ động cơ cánh quạt công suất cao cho tới khả năng sử dụng động cơ phản lực, tương tự cách tiếp cận của máy bay C-390 của Brazil. Dù vậy, những dữ liệu phổ biến nhất hiện nay vẫn nghiêng về cấu hình turboprop, nhằm cân bằng giữa tầm bay, khả năng cất hạ cánh đường băng ngắn và hiệu quả vận hành.

Về thông số, Y-30 được kỳ vọng có tốc độ tối đa khoảng 600 - 700km/h, tầm bay từ 6.000 đến 7.000km và khả năng hoạt động linh hoạt trên các đường băng dã chiến. Nếu đạt được các mục tiêu này, Y-30 sẽ trở thành trụ cột mới trong mạng lưới vận tải chiến thuật của Trung Quốc, đồng thời mở ra tiềm năng xuất khẩu trong tương lai.

Mỹ công bố kế hoạch “Hạm đội Vàng” nhằm đối phó đà mở rộng của hải quân Trung Quốc

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức phê duyệt định hướng đóng tàu mới của Hải quân Mỹ, được gọi là kế hoạch “Golden Fleet” (Hạm đội Vàng), trong bối cảnh hải quân Trung Quốc tiếp tục gia tăng quy mô và năng lực. Thông tin được công bố sau cuộc họp vào tuần trước tại Nhà Trắng giữa ông Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) Russell Vought và Bộ trưởng Hải quân John Phelan.

Theo ông Phelan, “Hạm đội Vàng” không phải là một hạm đội cụ thể mà là một khung chiến lược tổng thể cho tương lai lực lượng hải quân Mỹ. Kế hoạch này giữ nguyên các chương trình cốt lõi hiện nay như tàu sân bay, tàu ngầm, tàu khu trục và tàu đổ bộ, đồng thời mở rộng số lượng tàu mặt nước, tàu hậu cần và đặc biệt là các nền tảng không người lái.

Nỗ lực thúc đẩy đóng tàu này được đặt trong bối cảnh ngành đóng tàu Mỹ hiện chỉ đạt chưa tới 1% sản lượng đóng tàu hằng năm của Trung Quốc tính theo trọng tải, khoảng cách mà chính quyền muốn thu hẹp bằng cách tăng nhịp độ sản xuất, thu hút doanh nghiệp mới và đẩy nhanh các chương trình đóng tàu - Ảnh: Hải quân Mỹ

Trọng tâm của Hạm đội Vàng là tăng quy mô và tính linh hoạt, thay vì chỉ tập trung vào các tàu chiến đắt đỏ, có người lái. Hải quân Mỹ muốn bổ sung nhiều phương tiện không người lái trên mặt nước nhằm gia tăng hỏa lực, trinh sát và khả năng phân tán rủi ro, trong khi vẫn duy trì vai trò trung tâm của các tàu chiến chủ lực. Ông Phelan nhấn mạnh rằng các hệ thống không người lái không còn là phần “phụ trợ”, mà sẽ trở thành thành phần quan trọng trong cấu trúc hạm đội tương lai.

Hạm đội Vàng cũng đặt ưu tiên lớn vào các tàu hậu cần như tàu tiếp dầu và tàu vận tải. Theo Hải quân Mỹ, đây là yếu tố sống còn để duy trì các chiến dịch toàn cầu, đặc biệt khi lực lượng được triển khai phân tán trên phạm vi rộng. Ngoài ra, việc đóng tàu hậu cần còn giúp duy trì nhịp sản xuất ổn định cho các xưởng đóng tàu Mỹ.

Một khái niệm khác đang được thảo luận là “Big Beautiful Ship” - tàu chiến mặt nước cỡ lớn, có lượng giãn nước 15.000 - 20.000 tấn, lớn gấp đôi tàu khu trục lớp Arleigh Burke. Loại tàu này được kỳ vọng mang theo các loại vũ khí tầm xa, bao gồm tên lửa siêu vượt âm, và hoạt động phối hợp với các tàu không người lái để tạo hỏa lực phân tán.

Tuy nhiên, tham vọng của hạm đội Vàng đang đối mặt với thách thức lớn từ năng lực đóng tàu của Mỹ. Hầu hết các chương trình hiện tại đều bị chậm tiến độ, trong khi chi phí cho tàu ngầm hạt nhân chiến lược lớp Columbia chiếm tỷ trọng rất lớn trong ngân sách.

Hoàng Vũ