Tín dụng chính sách với phát triển kinh tế hộ ở Nghệ An: Công cụ trụ cột trong giảm nghèo

Những bước chuyển chính sách

Tháng 8/1995, Quyết định số 552/TTg-1995 về việc thành lập Ngân hàng phục vụ người nghèo được ban hành. Với phương châm hoạt động vì mục tiêu xóa đói giảm nghèo, không vì lợi nhuận, bảo toàn và phát triển vốn, cho vay trực tiếp hộ nghèo có sức lao động nhưng thiếu vốn, không yêu cầu thế chấp và theo lãi suất quy định, Ngân hàng đã góp phần quan trọng cải thiện đời sống người dân khó khăn, thực hiện hiệu quả mục tiêu xóa đói giảm nghèo.

Đến năm 2002, với Nghị định số 78/2002/NĐ-CP và việc tổ chức lại Ngân hàng phục vụ người nghèo, NHCSXH được thành lập, tiếp tục sứ mệnh vì người nghèo. Từ đây, công cuộc giảm nghèo trên cả nước, trong đó có Nghệ An, có thêm cơ sở pháp lý để tập trung nguồn lực, vốn tín dụng cho người nghèo và các đối tượng chính sách phát triển sản xuất, tạo việc làm, nâng cao đời sống. Hơn 20 năm qua, NHCSXH đã góp phần mang lại nhiều thành tựu nổi bật, trở thành điểm sáng trong công tác giảm nghèo và được bạn bè quốc tế ghi nhận.

Hoạt động tín dụng chính sách luôn nhận được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền Nghệ An. Ảnh: Phan Quỳnh

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban đại diện HĐQT NHCSXH tỉnh Nghệ An Bùi Thanh An khẳng định, việc thành lập ngân hàng đặc thù cùng các chương trình tín dụng ưu đãi ra đời vào cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI là giải pháp kịp thời giúp địa phương triển khai hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia xóa đói giảm nghèo. Đây cũng là chủ trương đúng đắn, nhân văn, hợp lòng dân, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ đến mọi địa phương và tầng lớp nhân dân.

"Đặc biệt, việc thực hiện các chương trình tín dụng ưu đãi đã được trao cho "đúng người" - những cán bộ tín dụng NHCSXH Nghệ An. Những nỗ lực của họ, cùng với sự hỗ trợ của các cấp ngành đã đưa Nghệ An từ một tỉnh có tới 58% hộ nghèo vào năm 1994 giảm xuống còn 1,12% vào năm 2024; dự kiến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm 1,07%" - Phó Chủ tịch Bùi Thanh An chia sẻ.

Toàn tâm, toàn ý vì người nghèo

Phó Giám đốc phụ trách NHCSXH tỉnh Nghệ An Hoàng Xuân Thủy cho biết, thuận lợi lớn nhất trong hoạt động tín dụng chính sách là nhiều năm qua, các cấp ủy, chính quyền địa phương luôn quan tâm, tạo điều kiện để công tác giảm nghèo đạt hiệu quả. Tín dụng chính sách được xác định là một trong những công cụ trụ cột giúp tỉnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh xã hội và phát triển kinh tế - xã hội.

Đáp lại sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, sự phối hợp chặt chẽ của các hội, đoàn thể nhận ủy thác và niềm tin của người dân, các thế hệ cán bộ NHCSXH Nghệ An luôn tận tâm, nỗ lực đưa nguồn vốn tín dụng chính sách đến tận tay hộ nghèo và các đối tượng chính sách. Nhờ đó, NHCSXH Nghệ An đã sớm xây dựng được mô hình quản lý đặc thù, hoạt động hiệu quả, kịp thời đáp ứng nhu cầu vay vốn của người dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa và vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Tính đến ngày 30/9/2025, tổng nguồn vốn hoạt động tín dụng chính sách trên địa bàn tỉnh Nghệ An đạt 14.551 tỷ đồng, tăng 866 tỷ đồng so với đầu năm, tỷ lệ tăng trưởng 6,33%; với hơn 22 nghìn khách hàng còn dư nợ. Trong đó, nguồn vốn từ ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH thực hiện cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác đạt 707 tỷ đồng.

Nhìn lại 30 năm qua, các chương trình tín dụng chính sách dưới sự điều hành của Ngân hàng phục vụ người nghèo và nay là NHCSXH Nghệ An đã giúp 267.795 hộ nghèo vượt qua ngưỡng nghèo; thu hút, tạo việc làm ổn định cho hàng nghìn lao động; hơn 10 nghìn người được vay vốn đi xuất khẩu lao động; hơn 100 nghìn hộ gia đình kinh doanh tại vùng khó khăn có vốn đầu tư sản xuất kinh doanh; gần 262 nghìn hộ gia đình tại vùng nông thôn được vay vốn xây dựng trên 626 nghìn công trình nước sạch và 261 nghìn công trình vệ sinh đạt chuẩn, nâng cao điều kiện sống và cải thiện môi trường tại vùng nông thôn.

Bên cạnh đó, hơn 37 nghìn hộ nghèo được vay vốn để xây dựng nhà ở kiên cố, xóa bỏ tình trạng nhà tạm bợ, dột nát; hơn 283 nghìn học sinh sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; 18 nghìn hộ đồng bào DTTS đặc biệt khó khăn được vay vốn tạo sinh kế ổn định, hạn chế tình trạng di cư tự do tại các vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới… dù khó khăn, địa bàn rộng, số hộ vay lớn nhưng nhờ sự sát sao của các cán bộ tín dụng, NHCSXH Nghệ An luôn duy trì nợ xấu ở mức thấp; tỷ lệ nợ xấu hiện nay của Chi nhánh là 0,09% so với tổng dư nợ, được xếp loại tốt trong các tổ chức tín dụng.

Bên cạnh việc thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn, NHCSXH Nghệ An còn chủ động tham mưu kịp thời, sát với nhu cầu thực tế của người dân yếu thế, giúp lãnh đạo địa phương triển khai hiệu quả Chỉ thị 40-CT/TW và hiện nay là Chỉ thị 39-CT/TW của Ban Bí thư về nâng cao hiệu quả tín dụng chính sách xã hội trong giai đoạn mới. Nhờ đó, nguồn vốn ủy thác của địa phương ngày càng tăng, tạo điều kiện để nhiều hộ khó khăn được tiếp cận vốn ưu đãi, ổn định cuộc sống và phát triển sản xuất kinh doanh.

Thái Bình