Tìm hiểu xe bọc thép BRDM-2 sẽ xuất hiện trong đại lễ 2.9

Xe bọc thép BRDM-2 tuy nhỏ nhưng rất cơ động

Câu chuyện của BRDM-2 bắt đầu từ những năm 1960, khi các kỹ sư quân sự Liên Xô nhận ra BRDM-1 dần lộ ra những hạn chế. Xe không có tháp pháo và khi sử dụng vũ khí xạ thủ phải mở cửa nóc. Xe không trang bị hệ thống bảo vệ phóng xạ-sinh-hóa, và không có thiết bị nhìn đêm. Xe BRDM-1 cũng không có bất kỳ thiết bị quan sát đặc biệt nào cho nhiệm vụ của một xe trinh sát. Những hạn chế này đã thúc đẩy đội thiết kế tạo ra một mẫu xe mới phù hợp hơn với môi trường chiến tranh hiện đại.

Tên gọi "Boyevaya Razvedyvatelnaya Dozornaya Mashina" - có nghĩa là Xe Trinh sát/Tuần tra Chiến đấu - đã thể hiện rõ sứ mệnh mà chiếc xe này được sinh ra để đảm nhận.

Kể từ khi bước vào sản xuất hàng loạt năm 1962, BRDM-2 nhanh chóng chứng minh được tầm quan trọng của mình. Lần đầu tiên được giới thiệu với thế giới tại cuộc duyệt binh Moscow năm 1966, mẫu xe này đã tạo nên một cuộc cách mạng nhỏ trong lĩnh vực trinh sát quân sự. Con số ấn tượng hơn 7.000 chiếc được sản xuất và xuất khẩu đến 38 quốc gia đã minh chứng cho sức hút toàn cầu của thiết kế này.

Điều đáng chú ý là dù thời gian đã trôi qua hàng thập kỷ, BRDM-2 vẫn tiếp tục phục vụ trong quân đội của nhiều quốc gia. Bí quyết của sự trường tồn này nằm ở triết lý thiết kế "đơn giản nhưng bền bỉ" - một đặc trưng tiêu biểu của kỹ thuật quân sự Liên Xô. Chi phí vận hành thấp kết hợp với khả năng nâng cấp linh hoạt đã khiến nhiều quốc gia lựa chọn hiện đại hóa BRDM-2 thay vì thay thế hoàn toàn.

Đơn giản và cơ động

Sức mạnh của BRDM-2 không chỉ nằm ở con số thống kê mà còn ở sự hài hòa giữa các yếu tố thiết kế. Thân xe được chế tạo từ thép bọc thép hàn, tạo nên một pháo đài di động bảo vệ kíp lái khỏi hầu hết các mối đe dọa thông thường trên chiến trường. Mặc dù lớp giáp dày tối đa chỉ 14mm ở phần trước, nhưng nó đã đủ để chống lại đạn súng trường và súng máy hạng nhẹ.

BRDM-2 được đánh giá có tính cơ động cao trên bộ. Động cơ xăng V8 GAZ-41 với công suất 140 mã lực, cho phép xe BRDM-2 đạt tốc độ tối đa 100 km/g trên đường bộ. Tuy nhiên, tính năng nổi bật nhất có lẽ là khả năng lội nước hoàn toàn - một đặc điểm hiếm có trong các xe bọc thép cùng thời. Nhờ hệ thống động cơ phản lực nước được gắn ở phía sau, BRDM-2 có thể di chuyển trên mặt nước với tốc độ khoảng 10 km/g, mở ra những khả năng chiến thuật hoàn toàn mới.

Hệ thống vũ khí của BRDM-2 thể hiện sự cân bằng tinh tế giữa hỏa lực và tính linh động. Tháp pháo có thể quay 360 độ, được thiết kế tương tự như trên xe BTR-60PB, trang bị súng máy hạng nặng KPVT 14,5mm có khả năng xuyên giáp nhẹ và tiêu diệt mục tiêu ở cự ly lên đến 2.000 mét. Bên cạnh đó, súng máy đồng trục PKT 7,62mm đảm nhận nhiệm vụ chống bộ binh, tạo nên một hệ thống hỏa lực đa tầng hiệu quả.

Hành trình qua lửa đạn

Lịch sử chiến đấu của BRDM-2 khá dày khi đã có mặt trong những cuộc xung đột lớn trong thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21. Trong cuộc chiến Afghanistan, BRDM-2 đã chứng minh khả năng thích ứng với địa hình phức tạp và điều kiện khắc nghiệt. Mặc dù một số chiếc đã rơi vào tay lực lượng kháng chiến, nhưng hiệu suất tổng thể của chúng đã khẳng định tính ưu việt của thiết kế Liên Xô.

Tương tự, trên các chiến trường Trung Đông, từ cuộc chiến Sáu ngày năm 1967 đến chiến tranh Tiêu hao 1968-1970, BRDM-2 đã trở thành xương sống của lực lượng trinh sát Ả Rập.

Cuộc chiến Grenada năm 1983 đã mang đến một bất ngờ thú vị khi lực lượng Mỹ phát hiện và thu giữ một số xe BRDM-2, cho phép phương Tây có cơ hội nghiên cứu kỹ lưỡng công nghệ Liên Xô. Trong chiến tranh Vùng Vịnh 1991 và cuộc chiến Iraq 2003, mặc dù bị áp đảo về công nghệ, BRDM-2 vẫn thể hiện được sự kiên cường đặc trưng.

Thậm chí trong các xung đột gần đây hơn ở châu Âu, như chiến tranh Nam Tư và chiến tranh Kosovo, BRDM-2 vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng, chứng minh rằng thiết kế tốt có thể vượt qua thời gian.

Nâng cấp để thích ứng

BRDM-2 ngày nay vẫn là minh chứng sống động cho triết lý thiết kế "hiệu quả hơn hoàn hảo" của ngành công nghiệp quốc phòng Liên Xô. Chính vì vậy, xe trinh sát bọc thép BRDM-2MS được hiện đại hóa trên cơ sở BRDM-2 vẫn được Nga sử dụng trong công tác huấn luyện các binh sĩ tham gia vào chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.

BRDM-2MS vẫn giữ lại tháp pháo nguyên bản và vũ khí của phiên bản tiền nhiệm. Tháp pháo gắn ở giữa xe, được trang bị súng máy hạng nặng KPVT 14,5mm và súng máy đồng trục 7,62mm PKT ở bên phải. Trên nóc tháp pháo được lắp thêm hệ thống quang học và quan sát cho phép người chỉ huy phương tiện có thể phát hiện mục tiêu ở khoảng cách 5km vào ban ngày và 3,5km vào ban đêm.

Xe có nhiều tính năng mới gồm thiết bị chống hỏa lực, camera quan sát tầm nhiệt, thiết bị tìm khoảng cách laser, hệ thống giám sát cho chỉ huy và xạ thủ, hệ thống thu nhận mục tiêu, hệ thống định vị địa lý sử dụng GPS và bản đồ điện tử, giám sát điện tử hoạt động của động cơ trên bảng điều khiển, 6 camera cung cấp khả năng nhận biết 360° bên ngoài xe.

Về điểm yếu là khả năng phòng thủ trước đây, BRDM-2MS đã nâng cấp với thân xe được gia cố bằng các tấm giáp 6 mm, giúp bảo vệ gần như toàn diện trước các loại đạn 7,62 mm và 12,7 mm. Vòng cung phía trước của xe bảo vệ khỏi đạn 14,5 mm ở cự ly 300 m.

Khả năng bảo vệ chống mìn của xe cũng đã được tăng cường thông qua một miếng thảm cao su trên sàn xe để giảm sự xuyên phá của các mảnh vỡ.

Bùi Tú