Thuốc lá mới gây nhiều hệ lụy nghiêm trọng đến sức khỏe người sử dụng

Đây là xu hướng đáng báo động, đặc biệt khi nhóm tuổi trẻ (15-24 tuổi) cũng có tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử cao, đạt 7,3%, trong khi các nhóm tuổi lớn hơn có tỷ lệ thấp hơn nhưng vẫn đáng quan tâm: 3,2% ở nhóm 25-44 tuổi và 1,4% ở nhóm 45-64 tuổi.

Tại Việt Nam, báo cáo tổng hợp từ gần 700 cơ sở y tế cho thấy trong năm 2023 đã có 1.224 ca nhập viện liên quan đến việc sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Trong đó, hơn 1.100 trường hợp đã sử dụng các sản phẩm này trong thời gian dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Nghiên cứu mới từ Trường Đại học Y tế công cộng phối hợp với Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá và tổ chức Vital Strategies cho thấy, trong giai đoạn từ tháng 10 đến 12/2023, khảo sát 3.801 học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 tại 11 tỉnh, thành phố cho thấy 96,2% học sinh biết đến thuốc lá điện tử, 37,8% nhận biết thuốc lá nung nóng.

Đáng chú ý, 14% học sinh từng thử thuốc lá điện tử và 7% sử dụng trong 30 ngày gần nhất. Tỷ lệ này ở thuốc lá nung nóng là 1,8% đã từng dùng và 1% hiện đang dùng.

Bệnh nhân nhập viện điều trị vì ngộ độc thuốc lá điện tử.

Ông Nguyễn Tuấn Lâm, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cho hay, thuốc lá điện tử chứa nicotine, một chất gây nghiện mạnh, có thể khiến người dùng khó cai và phải tiếp tục sử dụng để tránh các triệu chứng cai nghiện khó chịu.

Nicotine ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển não bộ của trẻ em, gây suy giảm trí nhớ, tăng nguy cơ sinh non và thai chết lưu ở phụ nữ mang thai. Bên cạnh đó, nicotine còn làm giảm lưu lượng máu, dẫn đến các bệnh tim mạch như đau thắt ngực, suy tim, đột quỵ, suy giảm miễn dịch và sức đề kháng.

Thuốc lá điện tử cũng gây nguy cơ ngộ độc cấp tính do thiếu quy định về nồng độ nicotine trong các ống dung dịch, dẫn đến việc người dùng dễ dàng tăng liều lượng gây hại.

Nhiều nghiên cứu chứng minh rằng việc hút thuốc lá điện tử làm tăng nguy cơ mắc các bệnh phổi như tắc nghẽn phổi mãn tính, ung thư phổi, hen suyễn, đột quỵ và các bệnh tim mạch khác. Một số sản phẩm còn chứa các chất độc hại như chì, formaldehyde hay Tetrahydrocannabinol (THC), có thể gây ung thư, dị tật bẩm sinh hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Ngoài các tác hại về hô hấp, thuốc lá điện tử còn gây các triệu chứng tiêu hóa như đau thượng vị, buồn nôn, nôn, tiêu chảy và xuất huyết tiêu hóa. Các thiết bị điện tử cũng tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, gây thương tích nghiêm trọng cho người sử dụng. Tổn thương răng miệng, nhiễm trùng niêm mạc, sâu răng cũng được ghi nhận nhiều hơn ở người dùng thuốc lá điện tử.

Không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người sử dụng, thuốc lá điện tử còn gây hại cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động. Các nhà sản xuất đã tung ra nhiều loại hương vị hấp dẫn như vani, hoa quả, kẹo ngọt nhằm thu hút người dùng, trong đó có cả trẻ em và thanh thiếu niên, khiến vấn đề càng thêm phức tạp.

Đáng lo ngại hơn, các chất phụ gia trong thuốc lá điện tử có thể gây viêm phổi, viêm tiểu phế quản khi sử dụng lâu dài. Nguy hiểm không kém là việc thuốc lá điện tử có thể bị lợi dụng để pha trộn các chất ma túy, gây ra những trường hợp ngộ độc nghiêm trọng, đặc biệt là ở học sinh, sinh viên.

Theo WHO, mỗi năm có hơn 8 triệu người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá trên toàn cầu, trong đó khoảng 1,3 triệu trường hợp do phơi nhiễm khói thuốc thụ động. Tại Việt Nam, thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 100.000 ca tử vong mỗi năm, tương đương gần 300 gia đình phải chịu cảnh mất người thân mỗi ngày.

Thiệt hại kinh tế do thuốc lá gây ra tại Việt Nam ước tính lên tới 108.000 tỷ đồng mỗi năm, cao gấp 5 lần nguồn thu thuế thuốc lá.

Tại Báo cáo kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn, các vấn đề đã hứa tại các kỳ họp trước trong lĩnh vực y tế gửi các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Bộ Y tế cho biết, triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung móng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội, ngày 23/12/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công văn số 1098/TTg-QHĐP về việc triển khai thực hiện Nghị quyết tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa VX.

Thuốc lá mới gây ra nhiều hệ lụy sức khỏe cho người sử dụng.

Trong đó, Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ Công Thương "Tổ chức thực hiện cụ thể việc cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người".

Ngày 16/01/2025, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 150/QĐ-TTg ban hành Chương trình công tác năm 2025 của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; trong đó, giao Bộ trưởng Bộ Y tế xây dựng Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành kế hoạch triển khai Nghị quyết số 173/2024/QH15 ngày 30/11/2024 của Quốc hội về cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng (Nghị quyết số 173/2024/QH15); đồng thời, xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 117/2020/NĐ-CP ngày 28/9/2020 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.

Thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao, Bộ Y tế đã dự thảo Quyết định ban hành kế hoạch triển khai Nghị quyết số 173/2024/QH15, gửi xin ý kiến và đang chỉnh lý, hoàn thiện. Ngày 19/3/2025, Bộ Y tế đã có Tờ trình trình Phó Thủ tướng Lê Thành Long và Thủ tướng Chính phủ dự thảo Quyết định.

Thái Bình