Thái Nguyên: Đòn bẩy từ công nghiệp chế biến - chế tạo và Không gian công nghiệp mới

Sản xuất công nghiệp ghi nhận kết quả ấn tượng

Đáng chú ý nhất là ngành chế biến - chế tạo, vốn được coi là “đầu tàu” của sản xuất công nghiệp Thái Nguyên, ghi nhận mức tăng trưởng gần 10,22% so với cùng kỳ, cho thấy năng lực phục hồi mạnh mẽ của các doanh nghiệp chế tạo sau giai đoạn chịu áp lực chi phí và nguồn cung. Ngành cung cấp nước, quản lý và xử lý chất thải bứt phá mạnh, đạt mức tăng 20,85% so với cùng kỳ, phản ánh hiệu ứng lan tỏa từ các khu công nghiệp, khi hoạt động sản xuất mở rộng kéo theo nhu cầu xử lý môi trường và hạ tầng phụ trợ. Ngược lại, ngành khai khoáng giảm 5,22% trong tháng 7 so với cùng kỳ năm trước, cùng với đó là những dấu hiệu giảm trong sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng và điều hòa không khí, với mức giảm khoảng 7%, cho thấy sự mất cân đối trong cơ cấu ngành công nghiệp của tỉnh.

Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của tỉnh Thái Nguyên trong 7 tháng đầu 2025 tăng 8,5% so với cùng kỳ năm trước.

Không gian công nghiệp mới: Động lực thu hút đầu tư

Song song với tăng trưởng chỉ số sản xuất, Thái Nguyên đang triển khai chiến lược phát triển “không gian công nghiệp mới”, nhằm mở rộng năng lực sản xuất và tăng sức hấp dẫn với nhà đầu tư. Tỉnh hiện đang chú trọng phát triển hạ tầng các khu công nghiệp mới, hoàn thiện quỹ đất công nghiệp và đẩy mạnh thu hút các doanh nghiệp trong lĩnh vực chế biến, công nghệ cao, cũng như sản xuất công nghiệp hỗ trợ. Việc mở rộng không gian công nghiệp được xem là bước đi chiến lược giúp Thái Nguyên không chỉ duy trì đà tăng trưởng của ngành chế biến - chế tạo mà còn tạo ra môi trường thuận lợi để chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo hướng bền vững.

Sau sáp nhập, tỉnh Thái Nguyên đã được phê duyệt 19 khu công nghiệp (KCN) với tổng diện tích 6.406 ha, trong đó 12 KCN đã thành lập và 6 KCN đang hoạt động, bao gồm Sông Công I, Sông Công II, Điềm Thụy, Nam Phổ Yên, Yên Bình và Thanh Bình. Lũy kế toàn tỉnh có 348 dự án còn hiệu lực, với 187 dự án FDI đăng ký hơn 10,9 tỷ USD và 161 dự án DDI với gần 47.200 tỷ đồng. Sự đồng hành nhất quán và thực chất của chính quyền địa phương đã tạo niềm tin bền vững cho doanh nghiệp. Chính sách ưu đãi được triển khai tối đa trong khuôn khổ pháp luật, đi kèm cơ chế hỗ trợ riêng cho các dự án ưu tiên, thể hiện tinh thần “nói đi đôi với làm” của lãnh đạo tỉnh.

Trong giai đoạn 2020-2024, 6 KCN đang hoạt động của Thái Nguyên ghi nhận doanh thu bình quân 30 tỷ USD/năm, xuất khẩu đạt 26,68 tỷ USD, nộp ngân sách 8.500 tỷ đồng và tạo việc làm cho hơn 90.000 lao động với mức thu nhập 7-9,5 triệu đồng/tháng. Chỉ riêng trong 8 tháng đầu năm 2025, dù kinh tế toàn cầu biến động, doanh thu doanh nghiệp trong KCN vẫn đạt 21,42 tỷ USD (tăng 7,3% so với cùng kỳ), xuất khẩu 18,757 tỷ USD (tăng 8,67%) và nộp ngân sách ước 4.568 tỷ đồng. Các KCN hiện đóng góp hơn 90% giá trị sản xuất công nghiệp và trên 50% GRDP của tỉnh.

Với các KCN đang xây dựng hạ tầng như Sông Công II (giai đoạn 2), Yên Bình III, Thượng Đình, Yên Bình II, Phú Bình và Thanh Bình (giai đoạn 2), BQL các KCN đã phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư để hoàn thiện quy hoạch, đẩy nhanh bồi thường và giải phóng mặt bằng. Định hướng phát triển nhấn mạnh liên kết giao thông nội - ngoại khu, đồng bộ hạ tầng điện, nước, xử lý nước thải, hướng tới công nghiệp xanh và bền vững. Đặc biệt, KCN Yên Bình 2 - quy mô gần 300 ha, tổng vốn đầu tư hơn 3.600 tỷ đồng - vừa được khởi công nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9. Dự án dự kiến hoàn thành trong 24 tháng, tạo quỹ đất sạch và hạ tầng chất lượng cao để thu hút các dòng vốn FDI vào các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, công nghệ thông tin, sản xuất bán dẫn và công nghiệp phụ trợ.

Đối với 7 KCN chưa thành lập, Ban Quản lý các KCN tỉnh đang hoàn thiện quy hoạch cho 5 KCN, gồm KCN - đô thị - dịch vụ Tây Phổ Yên và bốn KCN Chợ Mới (1, 2, 3, 4), đồng thời rà soát 2 KCN còn lại (Chợ Mới 5 và Bạch Thông) để điều chỉnh kế hoạch phát triển phù hợp với quy hoạch tỉnh.

Tầm ảnh hưởng và triển vọng lâu dài

Việc mở rộng không gian công nghiệp không chỉ phục vụ mục tiêu sản xuất, mà còn có tác động lan tỏa mạnh tới phát triển đô thị, dịch vụ, kết nối vùng. Khi các khu công nghiệp mới đi vào hoạt động, sẽ có sự tăng lên đáng kể về nhu cầu về nhà ở, cơ sở giáo dục, y tế, giao thông nội vùng. Đồng thời, nếu tỉnh Thái Nguyên tiếp tục thu hút được các nhà đầu tư có công nghệ hiện đại, sản phẩm chất lượng cao, sẽ tạo được sức cạnh tranh mạnh hơn trong chuỗi giá trị quốc tế.

Quỳnh Anh