Tập huấn trực tuyến việc thay sách giáo khoa mới có hiệu quả?
Năm học 2023-2024, ngành giáo dục triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở lớp 4, lớp 8 và lớp 11. Ngay sau khi học sinh bắt đầu nghỉ hè, giáo viên ở cả 3 bậc học đã thực hiện kế hoạch tham gia học tập huấn thay sách giáo khoa.
2 bậc trung học, giáo viên chỉ phải tập huấn 1 ngày cho môn học mình sẽ dạy thì ở bậc tiểu học, giáo viên phải tập huấn đến cả tuần. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 chủ yếu là tập huấn trực tuyến, khác xa chương trình giáo dục phổ thông 2006 trước đây.
Những ưu thế khi giáo viên được tập huấn trực tiếp
Chương trình giáo dục phổ thông 2006 trước đây, giáo viên được học tập huấn trực tiếp. Người báo cáo là chuyên viên của cấp phòng, sở giáo dục và đào tạo cùng một số giảng viên ở các cơ sở giáo dục cao đẳng, đại học đã đi học tập huấn từ trung ương trước đó.
Thầy cô trực tiếp được nghe các báo cáo viên trình bày, được trực tiếp trao đổi những thắc mắc và nghe phản hồi, giải đáp những điều chưa hiểu ngay tại chỗ.
Sau phần lý thuyết, giáo viên sẽ được xem một vài tiết dạy mẫu để cùng nhau phân tích điểm được, chưa được và học tập cũng như rút kinh nghiệm cho bản thân mình.
Sau đó, các trường học sẽ được nhận bài tập. Giáo viên của trường sẽ cùng nhau soạn bài, thể hiện tiết dạy. Từ tiết dạy minh họa thực tế, người dự sẽ nêu những ưu điểm đã đạt được, những tồn tại cần khắc phục hoặc đưa ra những thắc mắc. Người dạy sẽ phản hồi ý kiến, những báo cáo viên sẽ là người chốt và giải đáp những kiến thức sau cùng.
Những hạn chế khi tập huấn trực tuyến
Chương trình giáo dục phổ thông 2018, chủ yếu được triển khai dưới hình thức tập huấn trực tuyến cho giáo viên. Một số địa phương cho các thầy cô tự tập huấn tại nhà, làm bài thu hoạch và báo cáo kết quả. Một số nơi khác, sợ giáo viên lơ là nên yêu cầu tập trung nhiều trường về chung một vài điểm cầu cố định.
Tập huấn trực tuyến vốn có nhiều hạn chế hơn tập huấn trực tiếp. Đã thế, do tập trung nhiều trường học ở một điểm cầu, dẫn đến khá nhiều bất cập nên chất lượng học tập của những ngày tập huấn không cao.
Thầy giáo K.L, công tác tại một trường trung học ở một tỉnh miền Tây (đề nghị không nêu tên) phản ánh giáo viên này vừa tham gia tập huấn trong tình trạng: "Vài chục con người ngồi trong một phòng hội đồng xem chung qua một màn hình ti vi. Cũng chỉ có vài ba bàn phía trên là nhìn thấy rõ. Giáo viên ngồi xa màn hình cũng chỉ nghe được rõ tiếng.
Những lúc đường truyền yếu, âm thanh bị nghẹt không nghe rõ còn hình ảnh thì lại chập chờn. Để ở nhà giáo viên tự vào đường link sẽ chất lượng hơn nhiều".
Nội dung tập huấn không mới, thiếu tính thực tế
Nội dung tập huấn sách giáo khoa mới mỗi năm cũng gần như nhau. Nhiều thầy cô cho biết, chưa tham gia buổi học nhưng cũng sẽ biết được nội dung tập huấn gồm những gì?
Nào là điểm mới giữa chương trình giáo dục cũ và mới, tìm hiểu về mục lục, bảng tra cứu từ ngữ, về các chủ đề, bài học, cấu trúc một chủ đề, cấu trúc một bài học… các dạng bài học mới, cách thiết kế bài dạy, xem video tiết dạy mẫu…
Những nội dung này, giáo viên chỉ cần gõ trên Google là có khá chi tiết và đầy đủ. Những tiết dạy mẫu, dạy minh họa vào địa chỉ của nhà xuất bản thì muốn coi môn dạy nào cũng có.
Tiếp đến, phần tác giả sách giới thiệu về bộ sách giáo khoa, sách tham khảo và vở bài tập. Điều nhàm chán và mất thời gian nhất chính là, môn học nào cũng có bấy nhiêu nội dung, được trình bày lại một cách trùng lặp.
Cô giáo T. L. giáo viên một trường tiểu học cho biết: "Tập huấn kiểu này tôi thấy vô bổ, mất thời gian vô ích. Những nội dung vừa nêu trên, giáo viên có thể tự học, tự tìm hiểu mà không cần phải tập trung một chỗ chỉ để ngồi nghe kiểu thuyết giảng".
Nói rồi cô T. L ao ước cách tập huấn sách giáo khoa mới như Chương trình giáo dục phổ thông 2006 trước đây: "Giáo viên một trường sẽ soạn một bài dạy cụ thể và thể hiện để các trường khác nhận xét để xem còn vướng mắc ở khâu nào. Từ đó, các thầy cô giáo sẽ được nghe giải đáp trực tiếp của các báo cáo viên".
Đội ngũ giáo viên mong muốn người viết sách sẽ thị phạm một vài tiết dạy minh họa cụ thể thay vì chỉ ngồi nói về những điểm khác biệt của 2 chương trình, về những điểm mới của chương trình mới hoặc phải xem những video tiết dạy được chuẩn bị quá kỹ càng khó áp dụng vào giảng dạy thực tế.