Sau Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954, cả nước bước vào thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam. Ngành Tài chính đã có các chính sách và giải pháp quản lý tài chính phù hợp để huy động tốt nhất nguồn tài chính trong nước, tranh thủ sự giúp đỡ, viện trợ của nước ngoài… động viên tinh thần thi đua yêu nước, tập trung sức mạnh toàn lực lượng, góp phần làm nên Đại thắng Mùa xuân 1975, thống nhất đất nước.
Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, thành lập Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trước đó, ngày 28/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Tuyên cáo thành lập bộ máy của Chính phủ lâm thời bao gồm 12 bộ. Bộ Tài chính do đồng chí Phạm Văn Đồng làm Bộ trưởng. Nhiệm vụ, chức năng của Bộ Tài chính được Chính phủ giao là phục vụ mọi mặt chi tiêu của Chính phủ, xây dựng và quản lý việc thu chi ngân sách, từng bước xây dựng và phát triển nền tài chính của nước Việt Nam độc lập. Trong những ngày đầu gian khó, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bộ Tài chính đã phát huy hiệu quả sức mạnh của lòng dân.