Về một số từ láy gốc Hán mông muội, mộng mị, mơ mòng

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã phân tích nghĩa đẳng lập của các yếu tố trong một số từ láy như hô hoán, hốc hác, hộc tốc, hôi hám. Trong bài này, chúng tôi sẽ phân tích nghĩa của các yếu tố trong một số từ láy gốc Hán mông muội, mộng mị, mơ mòng (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ- Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là phân tích của chúng tôi):

Nghĩa đẳng lập của một số từ láy hô hoán, hốc hác, hộc tốc, hôi hám

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 2 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: bộp chộp, bủn rủn. Trong bài này, chúng tôi sẽ phân tích nghĩa của các yếu tố trong một số từ láy: hô hoán, hốc hác, hộc tốc, hôi hám (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

Đọc lại 'Miền thánh đợi' của Nguyễn Văn Học

Miền thánh đợi- tuyển tập có chọn lọc gồm 40 tác phẩm của Nguyễn Văn Học trong sự nghiệp sáng tác của anh có một điểm chung duy nhất là viết về cuộc đời con người với những góc khuất trong cuộc sống, những cái tốt tồn tại len lỏi giữa những thế lực đen tối xấu xa bủa vây.

Về một số từ láy manh mún, mỏng mẻo, mỏng manh

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 3 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: nghỉ ngơi, ngơi ngớt, ngột ngạt. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 3 từ: manh mún, mỏng manh, mỏng mẻo. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

'Thế giới tươi đẹp, người ở đâu': Vẻ đẹp trong cuộc sống hiện đại

'Thế giới tươi đẹp, người ở đâu' là một câu hỏi mở với trạng thái giằng xé của những người trẻ tuổi vừa say đắm cuộc đời vừa đầy trăn trở đi tìm ý nghĩa cuộc sống.

Nghĩa đẳng lập của nghỉ ngơi, ngơi ngớt, ngột ngạt

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 2 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: bộp chộp, bủn rủn. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 3 từ: nghỉ ngơi, ngơi ngớt, ngột ngạt. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

Nghĩa đẳng lập của Bộp chộp, bủn rủn

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 3 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: tả tơi, tán loạn, tê tái. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 2 từ: bộp chộp, bủn rủn, và những cứ liệu có liên quan (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

Về một số từ láy 'tả tơi', 'tán loạn', 'tê tái'

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 3 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: ho hắng, hối hận, hơi hướng. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 3 từ: tả tơi, tán loạn, tê tái. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

Bóng đá Indonesia có bước đi cực dị nhằm nâng tầm đội tuyển

Một quan chức bóng đá Indonesia đưa ra đề xuất cực bất ngờ để nâng tầm đội tuyển quốc gia trong tương lai.

Quan chức Indonesia muốn nhập tịch cầu thủ 40 tuổi phục vụ mục đích kỳ quặc

Ông Ahmad Dhani - thành viên ủy ban thuộc Hạ viện Indonesia -phát biểu gây tranh cãi về việc nhập tịch cầu thủ cho đội tuyển Indonesia.

Tranh cãi gọi tỉnh Bắc Ninh là Bắc Bling trong MV của Hòa Minzy

Một số khán giả cho rằng việc nói lái tên địa danh Bắc Ninh thành Bắc Bling trong MV mới của Hòa Minzy làm mất sự trong sáng của tiếng Việt, thiếu tôn trọng quê hương.

Về một số từ láy: ho hắng, hối hận, hơi hướng

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: đầm ấm, đầm đìa, đần đù, đầy đọa. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 3 từ: ho hắng, hối hận, hơi hướng. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

Về một số từ láy gốc Hán: Lõa lồ, lú nhú, lung lay

Trong tiếng Việt có một số từ mà một trong hai yếu tố cấu tạo không có nghĩa độc lập trong hành chức, nên được xếp vào diện từ láy, hoặc có nghĩa độc lập nhưng đã bị nhận lầm là từ láy. Đặc biệt, đây còn là những từ gốc Hán, nhưng đã được Việt hóa, ví dụ: lõa lồ, lú nhú, lung lay. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là phân tích và trao đổi của chúng tôi):

'Thả rông' - từ chữ đến nghĩa

Độc giả Lê Phi Long (Bình Phước) cho biết: 'Tôi thường xuyên đón đọc bài về ngôn ngữ trên chuyên mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa' của Báo Thanh Hóa, và vỡ ra được nhiều điều. Nhiều từ ngữ, thành ngữ, tục ngữ chỉ đến khi đọc bài 'cà kê' tôi mới biết mình đã từng hiểu sai, dùng sai. Quả là tiếng Việt mình vô cùng phong phú, sống cả đời chưa chắc đã hiểu hết và dùng đúng tiếng mẹ đẻ.

Tuyển Việt Nam dễ nhất bảng nhưng cực căng khi tranh chấp tranh vé World Cup

Tuyển Việt Nam nhất bảng B không khó nhưng đánh bại đối thủ ở tứ kết và thách thức tột độ...

Về một số từ láy: lơi lả, lời lẽ, lợt lạt, lù mù, lờ mờ

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: đầm ấm, đầm đìa, đần đù, đầy đọa. Trong bài này chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 5 từ: lơi lả, lời lẽ, lợt lạt, lù mù, lờ mờ (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

Về một số từ láy: đầm ấm, đầm đìa, đần đù, đầy đọa

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: nôn nao, cồn cào, cơ cực, cục cằn. Trong bài này chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 4 từ: đầm ấm, đầm đìa, đần đù, đầy đọa (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

Về một số từ láy 'nôn nao', 'cồn cào', 'cơ cực', 'cục cằn'

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: cãi cọ, cay cú, cắm cúi, câu kéo. Trong bài này chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 4 từ: nôn nao, cồn cào, cơ cực, cục cằn (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

Về một số từ láy: Cãi cọ, cay cú, cắm cúi, câu kéo

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: chùa chiền, chung chạ, chứa chan. Trong bài này chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 4 từ: cãi cọ, cay cú, cắm cúi, câu kéo. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

'Bón phân', 'bón thúc', 'bón đón đòng'

Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã đính chính những sai sót liên quan đến từ bón lót. Trong chuyên mục này, chúng tôi xin tiếp tục đề cập đến một số từ mà cuốn Từ điển từ và ngữ Việt Nam (GS.NL - NXB Tổng hợp TPHCM - 2003) giảng sai, bao gồm bón phân, bón thúc, bón đón đòng. (Phần gạch đầu dòng để trong ngoặc kép là nguyên văn trong từ điển, phần xuống dòng tiếp theo là trao đổi của chúng tôi).

Đôi điều chia sẻ của giáo viên về một số đề kiểm tra Ngữ văn có 'sạn'

Để đánh giá được mục tiêu phẩm chất và năng lực của học sinh, khi thiết kế câu hỏi đọc hiểu, giáo viên cần tuân thủ một số nguyên tắc.

Một số từ ghép thường bị nhận lầm là từ láy

Trong bài 'Một số từ ghép thường bị nhận lầm là từ láy' (Bài 4), đăng trên chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã chứng minh rằng các từ: bảo ban, bày biện, băm bổ, bậy bạ, bê bết, đều là những từ ghép đẳng lập. Hôm nay chúng tôi xin tiếp tục nói đến một loạt từ ghép có chứa yếu tố 'sửa', nhưng lại bị Từ điển từ láy tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên – NXB Khoa học Xã hội - 2011) xếp vào diện từ láy, đó là: sắp sửa, sắm sửa, soạn sửa, sửa soạn (phần để trong ngoặc kép, sau số mục là nguyên văn của từ điển; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):

Một số từ ghép thường bị nhận lầm là từ láy

Trong bài 'Một số từ ghép thường bị nhận lầm là từ láy' trên chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị xem là từ láy là: bộp chộp, bù xù, bủn rủn, bung bét. Trong chuyên mục này, chúng tôi tiếp tục phân tích một số từ ghép mà nhóm biên soạn Từ điển từ láy tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên - NXB Khoa học Xã hội - 2011) đã thu thập và giải nghĩa. (Phần sau gạch đầu dòng để trong ngoặc kép là nguyên văn của từ điển; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi).

Một số từ ghép thường bị nhận lầm là từ láy

Trong bài 'Một số từ ghép thường bị nhận lầm là từ láy' (Bài 2) trên chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị xem là từ láy là: bại hoại, bạn bè, bay bướm, bảo ban. Trong chuyên mục này, chúng tôi tiếp tục phân tích một số từ ghép mà nhóm biên soạn Từ điển từ láy tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên - NXB Khoa học Xã hội - 2011) đã thu thập và giải nghĩa. (Phần sau gạch đầu dòng để trong ngoặc kép là nguyên văn của từ điển; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi).

Đề kiểm tra giữa HK1 Ngữ văn không rõ ràng, lãnh đạo THCS Võ Trường Toản nói gì?

Phó Hiệu trưởng Trường trung học cơ sở Võ Trường Toản, Quận 1 Nguyễn Thị Ngân Hà khẳng định sẽ đảm bảo tối đa quyền lợi của học sinh.

Tranh cãi đề kiểm tra Văn giữa kỳ bàn về 'lối sống phông bạt của giới trẻ hiện nay'

Đề kiểm tra giữa học kỳ môn Văn lớp 10 của trường THPT Mạc Đĩnh Chi (TP.HCM) nhận được nhiều ý kiến tranh luận khi đề cập đến lối sống 'phông bạt' của giới trẻ.

Đề thi Văn về lối sống 'phông bạt' của giới trẻ gây tranh cãi

Đề thi Ngữ văn cho học sinh khối 10 của một trường tại TPHCM yêu cầu học sinh nghị luận về lối sống phông bạt của giới trẻ hiện nay. Giới chuyên môn cho rằng đề thi nên có phần chú thích từ ngữ vì phông bạt là từ lóng, không phải học sinh nào cũng hiểu.

Nhiều giáo viên chưa nắm vững chương trình khi bình luận về lối sống 'phông bạt'?

Trả lời truyền thông về đề Ngữ văn yêu cầu học sinh bàn về lối sống 'phông bạt' của giới trẻ hiện nay, giáo viên có những nhận định vội vàng cho thấy nhiều thầy cô giáo vẫn chưa nắm vững Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Đề Văn lớp 10 gây chú ý khi đề cập đến lối sống phông bạt

Đề Văn lớp 10 của Trường THPT Mạc Đĩnh Chi nhận được nhiều ý kiến, tranh luận khi đề cập đến lối sống phông bạt của giới trẻ.

Một số từ ghép thường bị nhận lầm là từ láy

Trong tiếng Việt, rất nhiều từ ghép đẳng lập bị nhận lầm là từ láy. Sau đây là một số trường hợp mà nhóm biên soạn Từ điển từ láy tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên - NXB Khoa học Xã hội - 2011) đã thu thập và giải nghĩa (phần sau gạch đầu dòng để trong ngoặc kép là nguyên văn của từ điển; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi).

Trách nhiệm người cầm bút

Báo chí Cách mạng Việt Nam là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp; là diễn đàn tin cậy của nhân dân, đồng thời cũng là vũ khí sắc bén chống lại các thế lực thù địch của cách mạng, đấu tranh chống tiêu cực bảo vệ lợi ích của nhân dân. Vậy nên, với tư cách là người truyền tin, người định hướng, dẫn dắt dư luận xã hội, hướng đến những giá trị tiến bộ, lành mạnh, văn minh, cho nên, dù thông tin, tuyên truyền, phản ánh bất cứ vấn đề gì trong xã hội, dù ca ngợi, cổ vũ hay phê bình, phê phán, nhà báo phải luôn chắt lọc, lựa chọn, cân nhắc, sử dụng từ ngữ sao cho phù hợp, đúng mực, đúng lúc, đúng chỗ, đúng đối tượng. Hơn nữa, một trong những nhiệm vụ quan trọng của báo chí và nhà báo đã được quy định trong Luật Báo chí 2016 là 'góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt'.

Đóng góp Luật Phòng không nhân dân

Quản lý, bảo vệ vùng trời là nhiệm vụ quan trọng, do nhiều lực lượng đảm trách. Luật Phòng không nhân dân (PKND) ra đời là cần thiết, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về quốc phòng - an ninh, thiết thực bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Ứng xử với thị trường vàng

Tôi là người xa lạ với vàng. Từ lúc còn nhỏ đến bây giờ, tôi chưa từng mua một chỉ vàng nào để tích trữ, phòng cơ hay trả nợ.

Máu chảy đến đâu ruồi bâu đến đó

Độc giả Phạm Thanh Ngân hỏi: 'Tôi hơi băn khoăn khi đọc bài 'Máu chảy đến đâu ruồi bâu đến đó' của PGS.TS Phạm Văn Tình đăng trên báo Thể thao Văn hóa (2020).

Lập hồ sơ đưa nghề làm phở trở thành di sản văn hóa thế giới

Ông Đỗ Quang Trung, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nam Định cho biết đang làm hồ sơ để nghề phở là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, tiến tới đưa nghề phở của Việt Nam trở thành Di sản văn hóa thế giới.

Xuất hiện ông chồng khiến nhiều chị em 'xin vía', thêm mẹ chồng 'bá đạo' Tết năm đầu đã làm con dâu thích mê

Cô nàng còn khéo léo nũng nịu mẹ chồng: 'Tết cứ việc ném bát cho anh Khang mẹ nhỉ. Mình đi chơi thôi'.

Vi phạm liêm chính học thuật lan rộng ở các trường đại học trên thế giới?

Từ vụ việc vi phạm liêm chính học thuật của bà Claudine Gay - cựu Hiệu trưởng Đại học Harvard, một học giả nhận định chắc chắn còn nhiều vụ bê bối khác về đạo văn đang tiềm ẩn trong các trường đại học lớn.

Tỷ phú đổi thái độ khi vợ bị tố đạo văn giống cựu hiệu trưởng Harvard

Sau khi vợ bị cáo buộc có hành vi đạo văn tương tự bà Claudine Gay, tỷ phú Bill Ackman tỏ thái độ mềm mỏng hơn với vấn đề này.

Vợ của người đòi đuổi hiệu trưởng Harvard lại bị 'bóc phốt' đạo văn

Neri Oxman, vợ của tỷ phú Bill Ackman, người lên án gay gắt vụ bà Claudine Gay - cựu Hiệu trưởng ĐH Harvard - đạo văn, mới bị bóc trần có hành vi tương tự.

Hiệu trưởng Đại học Harvard tuyên bố từ chức sau cáo buộc đạo văn

MỸ - Bà Claudine Gay, Hiệu trưởng Đại học Harvard tuyên bố từ chức sau hàng loạt cáo buộc đạo văn trong luận án tiến sĩ và các công trình nghiên cứu khác.

Thử sức với câu đố chào năm mới 2024

Bạn cần sử dụng phép tính cơ bản với các số từ 1 đến 9 sao cho kết quả là 24.

Mở rộng điều tra vụ Hiệu trưởng Đại học Harvard bị cáo buộc đạo văn

Virginia Foxx, người đứng đầu Ủy ban điều tra do Quốc hội Mỹ thành lập tuyên bố sẽ mở rộng cuộc điều tra việc Hiệu trưởng Đại học Harvard bị tố đạo văn để đảm bảo cán bộ, giảng viên và sinh viên Harvard đều được đối xử như nhau.