Ngày trước, thiên nhiên hào phóng, người dân chỉ bắt cá lớn, ít ai chú ý tới loài cá bé xíu như con cá cơm. Thế nhưng, khi nguồn cá, tôm cạn kiệt, loài cá cơm được xem là đối tượng thủy sản được ngư dân khai thác bằng lưới, kiếm thêm thu nhập lúc nhàn hạ.
Mùa này, dòng Vàm Nao khoác lên mình màu xanh ngọc bích, tựa như dải lụa mềm vắt ngang xóm cù lao. Đây là con sông ngắn nhất trong hệ thống dòng Mekong, ẩn chứa nhiều câu chuyện đánh bắt cá khủng thời khẩn hoang lưu truyền cho tới bây giờ.
Quanh năm, dòng Mekong che chở, bao dung biết bao phận đời mưu sinh theo sóng nước. Theo vòng quay thời gian, mùa lũ đi qua thì đến con nước lớn ròng xuôi ngược. Ngư dân tiếp tục bám sông, ngày đêm khai thác cá để kiếm thêm thu nhập.
Tỉnh Minh Hải được thành lập vào ngày 10/3/1976, trên cơ sở hợp nhất 2 tỉnh vùng ven biển thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Ven dòng Mekong, những người sống bằng nghề hạ bạc chài lưới vẫn còn lưu truyền cái nghề lặn ngụp sông sâu tìm tôm, cá mưu sinh. Nhiều gia đình, có nhiều anh em chuyên sống bằng nghề cơ cực này theo nhịp đập tháng ngày.
Chiều buông nhanh qua dòng kênh Lương An Trà (huyện Tri Tôn), người dân lục đục chuẩn bị đồ nghề bắt đầu cuộc hành trình săn rắn đêm. Quanh năm, họ lầm lũi mưu sinh trên đồng vắng, như cái vạc ăn đêm không mỏi cánh.
Sáng cuối năm, gió Đông thổi mạnh, tiếng lá trên cây khua xào xạc. Người dân ở cồn Phó Ba (xã Mỹ Hòa Hưng, TP. Long Xuyên) ngồi khúm núm trước hiên nhà trốn cái lạnh ngày giáp Tết. Bên cồn khí hậu mát mẻ, nhưng ngặt nổi khi trời trở gió làm cho hoạt động khai thác cá trên sông tạm thời gián đoạn.
Minh Hải từng là một tỉnh ở nước ta. Trải qua thời gian sáp nhập và chia tách, địa giới hành chính của tỉnh này có nhiều đổi thay.
Được xem là hình thức khai thác cá tự nhiên độc đáo và hiệu quả, dỡ chà là một trong những cách mưu sinh của nghề 'bà cậu' cho đến bây giờ. Tuy nhiên, với sự 'đổi tính, đổi nết' của con nước lũ, người theo nghề dỡ chà cũng đối mặt với tương lai bấp bênh.
Tân Châu là địa phương đầu nguồn thuộc tỉnh An Giang, nơi con sông Tiền chảy vào đất Việt. Mùa nước lên, những cánh đồng miệt này ngập sâu, cá tôm kéo nhau về nuôi sống các hộ dân làm nghề hạ bạc. Cảnh trời nước mênh mông rất đỗi nên thơ, nhưng mấy ai biết được sự bám trụ mưu sinh của bà con vùng biên luôn đầy thử thách.
Sách xưa kể rằng, khi Bùi Hữu Nghĩa bị đày đến coi giữ đồn Vĩnh Thông vào năm 1848, có đi ngang sông Vàm Nao và Núi Sập, thấy sóng to gió lớn, muỗi như sấm rền, ông thở dài than rằng: 'Núi Sập sấm rền vang tiếng muỗi/ Vàm Nao nước chảy đứt đuôi xà'.
Tôi ngược đầu nguồn sông Hậu vào những ngày đầu tháng 9, khi dòng nước màu phù sa vẫn cuồn cuộn chảy mang theo bao cá tôm khiến dân làm nghề hạ bạc nức lòng. Khi vào lãnh thổ Việt Nam ở thị trấn Long Bình huyện An Phú (An Giang), sông Hậu chia thành hai dòng.
Chúng tôi ngược lên đầu nguồn sông Hậu vào những ngày đầu tháng 9, khi dòng nước màu phù sa vẫn cuồn cuộn chảy mang theo bao cá tôm khiến dân làm nghề hạ bạc nức lòng.
Chúng tôi ngược lên đầu nguồn sông Hậu vào những ngày đầu tháng 9, khi dòng nước màu phù sa vẫn cuồn cuộn chảy mang theo bao cá tôm khiến dân làm nghề hạ bạc nức lòng.
Dân miền Tây có câu 'tháng Bảy nước nhảy khỏi bờ'. Đó là tháng Bảy âm lịch, thời điểm nước tràn đồng trên miệt đầu nguồn sông Tiền, sông Hậu. Một mùa đánh bắt cá của bà con cũng khởi phát, kéo dài suốt mấy tháng.
Dân An Giang có câu 'Tháng bảy nước nhảy khỏi bờ'. Đó là tháng bảy âm lịch, thời điểm nước tràn đồng trên miệt đầu nguồn sông Tiền, sông Hậu. Mùa đánh bắt cá của bà con khởi phát, kéo dài suốt mấy tháng cho đến khi nước giựt.
Cuối tháng 6 (âm lịch), con nước dưới sông đã 'lừ lừ chín đỏ', dân câu lưới cũng tất bật chuẩn bị cho mùa cá mới. Tuy nhiên, do diễn biến khí hậu bất thường nhiều năm qua nên họ chỉ biết trông chờ một mùa lũ 'đẹp', để vun vén cuộc sống gia đình ổn định hơn.
Nếu như Mỹ Tho bắt nguồn từ phương ngữ gốc Khmer có nghĩa là 'xứ có nhiều cô gái đẹp', thì sông Bảo Định như mái tóc dài của người con gái, xanh thăm thẳm thả bồng bềnh giữa lòng đô thị 345 năm tuổi.
Trong những lần xuôi ngược miệt Cửu Long, tôi luôn mang theo hồi ức về điệu hò khắc khoải của má tôi cùng tiếng thở dài trầm đục của ba tôi.
Tôi ngược về Vàm Nao lần này để xem lời ông Ba Bùi và mấy lão ngư ở Tịnh Thới đúng không, có phải loài cá lớn đã thật sự 'biến mất' trên dòng Cửu Long huyền thoại?
Mỗi lần về thăm ngoại, tôi đều ra thăm dòng sông Bến Giá - dòng sông đã chảy vào lòng ngoại ngót nghét hai mươi năm.
Để người dân có một lễ hội vui và an toàn, lực lượng CSGT Công an TP Cần Thơ đã tổ chức tuần tra, kiểm soát đảm bảo trật tự an toàn giao thông (ATGT).
Khu vực diễn ra Lễ Nghinh Ông là ngã ba sông nơi giao nhau giữa sông Trà và sông Vàm Cỏ,có ý kiến cho rằng, đó là nơi ngư dân gặp cá Ông năm xưa.
Sau nhiều năm gián đoạn, ngày 19/02 (tức mùng 10 tháng Giêng năm Giáp Thìn 2024), Lễ hội Nghinh Ông được tổ chức lại tại đình Thần - Lăng Ông Vĩnh Thới (xã Thanh Vĩnh Đông, huyện Châu Thành). Đây được xem là Lễ hội Nghinh Ông duy nhất tại Long An, một tỉnh không giáp biển.
Nhà có 5 anh em, thì đã có 3 người gặp được 'nửa kia' của cuộc đời mình trong những chuyến theo cha đánh bắt cá đồng xa. Tổ ấm của họ đơn sơ trên những 'ngôi nhà' là chiếc ghe bầu, rày đây mai đó mưu sinh theo con nước bạc. Con cái họ cũng sinh ra trên ghe. Thứ chạm mặt đầu tiên của những đứa trẻ từ lúc lọt lòng cũng là nước, là cái nắng cháy da, là ngọn gió bấc vùng châu thổ.
Đầu mùa lũ, dòng kênh Tha La (nơi giáp ranh giữa TX. Tịnh Biên và TP. Châu Đốc) dần chuyển sang màu của phù sa. Tuy nhiên, những cánh đồng xả lũ vẫn còn xanh gốc rạ, bởi con nước chưa 'nhảy khỏi bờ'. Lúc này, người theo nghề cất vó bắt tay vào mùa khai thác cá.
Khi vào lãnh thổ Việt Nam ở ngã ba Long Bình (huyện An Phú, tỉnh An Giang), sông Hậu được chia thành hai dòng. Dòng chính chảy hướng đông nam, gọi là sông Bassac, còn có tên sông Bát Sắc, Ba Thắc. Dòng phụ chảy theo hướng tây nam, gọi là sông Bình Di, men theo biên giới giữa Việt Nam và Campuchia, ôm gần một nửa cù lao tả ngạn.
'Sống cùng nước' khiến cho ta bồi hồi về một miền Tây vừa quen, vừa lạ, đan xen chút bùi ngùi, tiếc nuối về một không gian sông nước hiền hòa.
Khép lại cuốn sách của Trương Chí Hùng với nhiều cung bậc cảm xúc, tôi tin chắc rằng sau khi đọc xong, mỗi người sẽ yêu mến hơn vùng đất An Giang xinh tươi này.
Là thầy giáo, nhà văn, người viết báo, với phong cách giản dị, mộc mạc, bao năm qua, nhà văn Trương Chí Hùng (giảng viên Trường Đại học An Giang) đã ấp ủ và liên tục xuất bản những quyển sách viết về miền Tây, về đời sống người dân vùng sông nước ĐBSCL.
Một câu hỏi khá hóc búa dành cho người đã giỏi chữ nghĩa còn 'siêu' về Địa lý.
Được xem là nghề hạ bạc nên đời sống của dân câu lưới chẳng mấy khi khấm khá. Tuy nhiên, họ vẫn lặn lội ngày đêm để có được chén cơm ngon, manh áo ấm cho gia đình. Vì thế, cái Tết của họ dù có đơn sơ nhưng cũng ấm áp, nhẹ nhàng và phảng phất chút gì rất riêng của nghề sông nước.
Năm nay có lũ lớn ở ĐBSCL và đây là cơ hội để nhiều người kiếm thêm thu nhập từ cá tôm, các sản vật mùa nước nổi.
Dù tài nguyên cá, tôm hiện nay không còn trù phú như xưa, ngư dân tại vùng đầu nguồn sông Tiền vẫn kiên trì với nghề 'bà cậu' (nghề câu, lưới) mỗi ngày như một lời ước hẹn gắn bó cùng sông nước.
Nghề lặn sông sâu ở cồn Phó Ba (xã Mỹ Hòa Hưng, TP. Long Xuyên) được lưu truyền qua bao thế hệ. Nhiều gia đình có tới hàng chục anh em chuyên sống bằng nghề hạ bạc này.