Từ xã Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa, trên tuyến Quốc lộ 1A và đường sắt Bắc - Nam, xe đưa chúng tôi tới thăm Thanh Vân cổ tự – ngôi chùa cổ tại làng Mỹ Quan, xã Hà Vinh, huyện Hà Trung (cũ), nay là Tổ dân phố Mỹ Quan, phường Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Cách Quốc lộ 1A hơn chục cây số, làng Mỹ Quan xưa kia từng là vùng đất bồi ven biển, thấp trũng, có con sông đào Tam Điệp chảy qua, là điểm cuối của dãy núi Tam Điệp hùng vĩ như bức tường thành kéo dài tới biển Nga Sơn…
Nằm trong không gian vùng cửa biển Thần Phù xưa, làng Mỹ Quan (nay thuộc xã Hà Vinh, huyện Hà Trung) là vùng đất cổ với nhiều dấu tích văn hóa cùng cảnh quan 'sơn thủy hữu tình'.
Làng Mỹ Quan, xã Hà Vinh, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa có từ lâu đời, địa hình tự nhiên bán sơn địa - đồng chiêm trũng, cư dân sinh sống bằng nghề trồng cây lúa nước đã bao đời.
Nghiên cứu về lịch sử cách mạng Việt Nam, không thể bỏ qua một người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị tướng đầu tiên của cách mạng Việt Nam, đó là Phùng Chí Kiên (1901 - 1941).
Đồng chí Phùng Chí Kiên, tên thật là Nguyễn Vĩ, sinh ngày 18/5/1901 trong một gia đình nông dân ở làng Mỹ Quan, tổng Vạn Phần (nay là xã Diễn Yên, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An) - một quê hương giàu truyền thống cách mạng. Kế thừa và phát huy tinh thần yêu nước, thương dân, chứng kiến khổ đau của đồng bào dưới ách thống trị của thực dân Pháp xâm lược, đồng chí Phùng Chí Kiên đã sớm hình thành trong mình hoài bão cứu nước, cứu dân.
Đồng chí Phùng Chí Kiên (1901-1941) là vị tướng đầu tiên của Việt Nam. Hy sinh anh dũng năm 1941, tấm gương đạo đức cách mạng mẫu mực, kiên trung, bất khuất của đồng chí trở thành một trong những di sản vô cùng quý báu của dân tộc Việt Nam, của quê hương Nghệ An. Tên tuổi, sự nghiệp cách mạng của đồng chí Phùng Chí Kiên mãi được lưu danh cùng muôn đời hậu thế, với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng ta, nhân dân ta.
Tại hội thảo Đồng chí Phùng Chí Kiên với cách mạng Việt Nam và quê hương Nghệ An đã được Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Tỉnh ủy Nghệ An phối hợp tổ chức mới đây, GS-TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đánh giá: 'Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, đồng chí Phùng Chí Kiên đã vượt qua mọi gian khổ, hiểm nguy để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Hoạt động trong hoàn cảnh bí mật, đầy gian nguy, thách thức, đồng chí vẫn luôn kiên định với mục tiêu, lý tưởng và con đường đã chọn, hết mực trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, nêu tấm gương sáng về tinh thần kiên trung, bất khuất của người cộng sản…'.