Giữa nhịp sống gấp gáp của thời đại công nghệ, vẫn ngân vang nơi miền quê Đông Sơn một làn điệu trường tồn cùng năm tháng, chắt lọc hồn cốt xứ Thanh qua trăm năm biến thiên lịch sử. Đó chính là dân ca, dân vũ Đông Anh - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, niềm tự hào được bao thế hệ nâng niu, gìn giữ.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh 'Văn hóa soi đường cho quốc dân đi'. Với ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt của văn hóa, nên việc giáo dục nhằm nâng cao trách nhiệm gìn giữ, phát huy truyền thống lịch sử văn hóa quê hương là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Trong tiến trình dựng xây quê hương, đất nước, nhất là giai đoạn cách mạng hiện nay, Đảng ủy phường Đông Sơn luôn coi trọng việc gìn giữ, phát huy truyền thống lịch sử văn hóa địa phương, đồng thời xác định đây là giải pháp quan trọng để xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Từ những câu hò mộc mạc vang lên giữa đồng quê đến những điệu múa say đắm giữa đại ngàn, dân ca, dân vũ xứ Thanh không chỉ là một phần ký ức văn hóa mà còn là sợi chỉ đỏ kết nối quá khứ với hiện tại. Trong dòng chảy hối hả của thời đại, những giá trị truyền thống tưởng chừng bị quên lãng đang được đánh thức bằng chính khát vọng gìn giữ và lan tỏa của cộng đồng.
Các loại hình dân ca, dân vũ của đồng bào các dân tộc sinh sống trên mảnh đất xứ Thanh còn lưu giữ được đến nay khá đa dạng và phong phú. Đây không chỉ là niềm tự hào, mà còn là món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người dân. Chính vì vậy, trong thời gian qua, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh đã và đang tích cực bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị để dân ca, dân vũ ngày càng khẳng định được sức sống trong xã hội hiện đại.
Nhằm tôn vinh, đề cao công lao của những 'báu vật sống' trong gìn giữ và phát huy di sản văn hóa, việc phong tặng, truy tặng danh hiệu nghệ nhân ưu tú, nghệ nhân nhân dân là việc cần thiết và ý nghĩa. Tuy nhiên, phía sau danh hiệu cao quý ấy còn tồn tại không ít bất cập, khiến những người có tâm với di sản không khỏi băn khoăn.
Những nghệ nhân dân gian được xem như những 'báu vật sống', bởi những đóng góp rất quan trọng của họ đã và đang góp phần làm đa dạng và phong phú thêm kho tàng văn hóa dân tộc. Nói cách khác, những 'báu vật sống' ấy đã và đang 'giữ hồn' di sản và 'tiếp lửa' tình yêu di sản cho thế hệ sau.
Thanh Hóa là địa phương có nhiều di tích, danh thắng và lễ hội truyền thống. Trong quá trình thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM, các đơn vị đã biết phát huy giá trị văn hóa truyền thống phục vụ Nhân dân.
Thanh Hóa sở hữu một hệ thống di sản văn hóa phi vật thể (DSVHPVT) phong phú và đa dạng với nhiều di sản đã vượt ra ngoài giới hạn địa lý và không gian sinh hoạt của một cộng đồng, trở thành DSVHPVT quốc gia. Đây chính là niềm tự hào và cũng đặt ra trách nhiệm cho các địa phương, người dân trong việc chung tay gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị để di sản ngày càng khẳng định được sức sống trong cộng đồng.
Trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, hành trình 'hồi sinh' và tỏa sáng của Ngũ trò Viên Khê (xã Đông Khê, Đông Sơn) là hành trình đầy khó khăn và thử thách. Trên hành trình ấy không thể không kể đến sự đóng góp của 'con trò' Lê Thị Cảnh (thôn Viên Khê 1) - người đã có 35 năm gắn bó với Ngũ trò Viên Khê.
Sở hữu kho tàng văn hóa đa dạng, phong phú, xứ Thanh được mệnh danh là 'miền di sản' độc đáo kết tinh từ tinh hoa văn hóa của 7 dân tộc anh em. Những giá trị văn hóa ấy ngày càng vươn xa, khẳng định giá trị tự thân, trở thành động lực phát triển toàn diện của địa phương. Bởi vậy, việc gìn giữ, phát huy và tôn vinh giá trị văn hóa truyền thống là một tất yếu, được triển khai thường xuyên, lâu dài và bền bỉ.
Liên hoan Văn hóa dân tộc lần thứ XX và trình diễn trang phục truyền thống các dân tộc tỉnh Thanh Hóa năm 2024 đã chính thức khép lại. Với chủ đề 'Xuân về trên quê Thanh', các đơn vị tham gia liên hoan đã mang đến nhiều tiết mục đặc sắc, ấn tượng, có chiều sâu về nội dung, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc ở từng địa phương và có tính nghệ thuật cao.
Dân ca dân vũ Đông Anh là di sản văn hóa quý báu của xứ Thanh. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, những lời ca câu hát của bộ môn nghệ thuật độc đáo này vẫn còn vang vọng theo năm tháng, trở thành một phần đời sống tinh thần của người dân trên mảnh đất này và sẽ còn được cất lên, vượt ra khỏi lãnh thổ địa phương bởi những thế hệ trẻ nối tiếp.
Được biết đến là một 'miền di sản', là 'cái nôi' di sản văn hóa dân tộc, văn hóa xứ Thanh nổi bật với nhiều di sản văn hóa độc đáo, giá trị. Những di sản văn hóa ấy chính là món quà vô giá của các thế hệ cha ông gửi đến cho con cháu cùng niềm tự hào dân tộc và trách nhiệm vun đắp, trao truyền.