Đất hiếm giữ vai trò chiến lược trong nhiều ngành công nghiệp quan trọng, mới nổi như công nghiệp công nghệ cao, chuyển đổi năng lượng và công nghiệp quốc phòng. Nếu cơ sở pháp lý sớm được hoàn thiện, sớm đi vào cuộc sống sẽ là điều kiện để Việt Nam phát triển thành công ngành công nghiệp đất hiếm, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.
Trong cuộc cạnh tranh đất hiếm ngày càng nóng trên toàn cầu, Việt Nam là quốc gia sở hữu 'kho báu' này với trữ lượng lớn, nhưng lại rất yếu về công nghệ chế biến sâu.
Quá trình khai thác các mỏ vàng thực hiện qua nhiều công đoạn. 40 mỏ vàng Tây Bắc xác định được gần 30 tấn vàng mới chỉ là con số đánh giá tài nguyên cơ bản.
Theo Đề án Tây Bắc, có khoảng 40 mỏ vàng với tổng tài nguyên cấp 333 xác định được hơn 29,8 tấn vàng. Ngoài Tây Bắc, nhiều mỏ vàng trữ lượng lớn được phát hiện ở nơi khác.
Trên lãnh thổ Việt Nam, đâu là vùng có nhiều tài nguyên khoáng sản nhất? Nơi đây có những gì, trữ lượng thế nào? Những câu hỏi đó sẽ được giải đáp trong bài viết này.
Ngành công nghiệp đất hiếm ở Việt Nam được đánh giá có nhiều tiềm năng, nhưng hiện vẫn còn ở trong giai đoạn sơ khai, vừa yếu về năng lực, vừa thiếu về công nghệ.
Sau khi phê duyệt quy hoạch mới, sự quan tâm đầu tư từ các tập đoàn nước ngoài vào khoáng sản Việt Nam đang gia tăng, đặc biệt là trong lĩnh vực đất hiếm, tạo cơ hội lớn cho ngành công nghiệp khai khoáng.
Công nghệ khai thác đất hiếm thì đơn giản, Việt Nam có thể tự làm được. Nhưng công nghệ tuyển, chế biến, phân lập (chiết/tách) thì không hề đơn giản và trình độ nhân lực hiện tại ở Việt Nam gần như bằng 0.
LTS: Việt Nam đã phê duyệt quy hoạch khai thác khoáng sản đến 2030, theo đó, sẽ khai thác khoảng 2 triệu tấn quặng đất hiếm nguyên khai/năm trong bối cảnh thị trường đất hiếm trên thế giới ngày càng sôi động.
Việt Nam đứng thứ hai thế giới về trữ lượng đất hiếm, chỉ sau Trung Quốc. Loại khoáng sản này là nguyên liệu chiến lược để sản xuất chất bán dẫn.
'Khi mà Việt Nam còn chưa làm chủ được công nghệ chế biến sâu, vậy lấy cơ sở gì để đánh giá tác động môi trường?' - TS. Nguyễn Thành Sơn nhấn mạnh.
Trong ĐTM của dự án Khai thác và chế biến mỏ đất hiếm Bắc Nậm Xe (Lai Châu) lại có đoạn ghi Dự án 'Khai thác giai đoạn 2 mỏ vonfram – đa kim Núi Pháo'.
Báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án Khai thác và chế biến mỏ đất hiếm Bắc Nậm Xe (tỉnh Lai Châu) nhưng lại ghi thành Dự án 'Khai thác giai đoạn 2 mỏ vonfram – đa kim Núi Pháo', làm dấy lên nghi ngờ, báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án bị cắt dán, sao chép.
Giữa bối cảnh nguồn cung hạn chế, việc có trữ lượng đất hiếm lớn thứ 2 thế giới mở ra nhiều cơ hội phát triển cho Việt Nam. Tới đây ta dự kiến khai thác khoảng 2 triệu tấn quặng đất hiếm/năm.
Vật liệu bán dẫn được xem là 'dầu mỏ' trong kỷ nguyên công nghệ. Thứ 'dầu mỏ' ấy, một phần, được tạo nên từ đất hiếm – loại khoáng sản mà Việt Nam có trữ lượng cao thứ hai thế giới.
Dù Việt Nam có nguồn trữ lượng đất hiếm lớn thứ 2 thế giới song giá trị kinh tế của đất hiếm không cao.
Trữ lượng đất hiếm ở Việt Nam vào khoảng 22 triệu tấn. Các mỏ đất hiếm ở Việt Nam có quy mô từ trung bình đến lớn.
Dù có trữ lượng khoáng sản đất hiếm được đánh giá nhiều thứ 2 thế giới nhưng những năm qua, ngành công nghiệp khai thác, chế biến đất hiếm ở Việt Nam chưa thể hình thành và mang lại lợi ích kinh tế cao do chưa làm chủ được công nghệ chế biến.
Dù có nguồn trữ lượng đất hiếm lớn thứ 2 thế giới song Việt Nam chưa có công nghệ khai thác và chế biến. Việc khai thác đất hiếm cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường không khí, đất, nước….
'Việt Nam có 'vũ khí kinh tế' đất hiếm, nhưng không thể cho vô điều kiện, mà phải tìm quốc gia nào có công nghệ, làm ăn bài bản để xuất khẩu tinh quặng hoặc tinh chế, không xuất khẩu thô. Việt Nam chỉ nên xem đó là nguồn lực, bước đệm để thực hiện các mục tiêu của mình và bằng trí tuệ của người Việt', GS. Hà Tôn Vinh, Giám đốc Chương trình Đào tạo lãnh đạo Đại học California Miramar University (Hoa Kỳ) chia sẻ.
Việt Nam có nguồn đất hiếm rất lớn nhưng hiện việc khai thác sử dụng chưa xứng với tiềm năng do chưa làm chủ được công nghệ khai thác và chế biến.
Đất hiếm là nguyên liệu quan trọng sản xuất chất bán dẫn. Từ thực tế đó cùng trữ lượng đất hiếm lớn thứ 2 thế giới, Việt Nam đang có nhiều cơ hội trong việc sản xuất và xuất khẩu khoáng sản.
Không phải dệt may, da giày, điện tử…, mà đất hiếm mới là ngành đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của nhiều nhà đầu tư nước ngoài tới Việt Nam tại thời điểm này. Các chuyên gia cho rằng, có thể không sai nếu khẳng định rằng đất hiếm là 'mỏ vàng' của Việt Nam, vấn đề còn lại là chúng ta sẽ tận dụng cơ hội này như thế nào.
Ngày 23/8, tại Lai Châu, đoàn công tác của Bộ Công Thương do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên dẫn đầu trực tiếp làm việc với lãnh đạo chủ chốt tỉnh Lai Châu.
Mỏ đất hiếm Đông Pao (tỉnh Lai Châu) có trữ lượng lớn nhất Việt Nam đã được cấp phép gần 10 năm nhưng chưa thể khai thác vì nhiều nguyên nhân.
Tính đến nay, Việt Nam đứng thứ hai thế giới về trữ lượng đất hiếm với 22 triệu tấn, chỉ sau Trung Quốc.
Trong bài này, chúng tôi muốn tập trung vào 3 loại khoáng sản có giá trị lớn nhất cho sự phát triển và thịnh vượng của đất nước. Đó là: đất hiếm, quặng titan và bauxite. Giá trị lớn của những loại khoáng sản trên ở nhiều mặt.