Sự phát triển của ASEAN cần lấy khoa học và công nghệ làm công cụ cốt lõi
Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 đã hoàn thành chương trình nghị sự đầy tham vọng với hàng trăm ý kiến sâu sắc, giải quyết những vấn đề quan trọng, từ các xu hướng lớn đến vai trò của phụ nữ trong xây dựng hòa bình, từ việc nhìn lại những nguyên tắc nền tảng của ASEAN đến quản trị công nghệ mới nổi và nhiều nội dung khác.
Đây là lời khẳng định của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tại phiên bế mạc Diễn đàn Tương lai ASEAN (AFF) 2025 diễn ra chiều 26/2. Theo Phó Thủ tướng, từ những cuộc thảo luận sâu sắc, diễn đàn đã đạt được một số đồng thuận rõ ràng.
Thứ nhất, trật tự thế giới đang trải qua những biến đổi sâu sắc, với nhiều bất ổn và phức tạp chưa từng có. Những diễn biến gần đây trong quan hệ các nước lớn là minh chứng cho sự thay đổi này. Với ASEAN, việc chèo lái qua giai đoạn chuyển đổi đầy bất định của trật tự toàn cầu có thể sẽ là thách thức mang tính quyết định cho thế hệ chúng ta.
Thứ hai, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, bao gồm trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), sự ra đời của mô hình Deepseek AI của Trung Quốc và chip lượng tử Majorana-one mới đây của Microsoft, chỉ là những dấu hiệu ban đầu của một cuộc cách mạng công nghệ đang dần hé lộ. Những tiến bộ tương tự sẽ còn gia tăng nhanh chóng trong thời gian tới, làm thay đổi căn bản nền kinh tế và xã hội theo cách mà chúng ta mới chỉ bắt đầu hiểu được.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu bế mạc diễn đàn.
Thứ ba, chúng ta ghi nhận tầm quan trọng ngày càng lớn của các thách thức an ninh phi truyền thống. Những tác động ngày càng gia tăng của mối đe dọa trên không gian mạng, biến đổi khí hậu, cùng những hệ lụy sâu rộng về kinh tế - xã hội do tình trạng già hóa dân số nhanh chóng, đòi hỏi những giải pháp sáng tạo vượt ra ngoài ranh giới quốc gia và huy động nguồn lực ở mức cao nhất.
Thứ tư, mặc dù ASEAN đang đối mặt những thách thức chưa từng có trong giai đoạn chuyển đổi toàn cầu này, những thách thức đó cũng mở ra cơ hội khẳng định sức mạnh tập thể và vai trò lâu dài của Hiệp hội.
"Với giá trị cốt lõi là tinh thần đoàn kết và vai trò trung tâm, ASEAN có thể tiếp tục duy trì vị thế là một bên trung gian đáng tin cậy, một diễn đàn đối thoại chiến lược và như Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim đã nói, một 'ngọn hải đăng hy vọng' cho phát triển bền vững, chủ nghĩa khu vực mở rộng và trật tự dựa trên luật lệ", Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh.
Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 đã hoàn thành chương trình nghị sự đầy tham vọng với hàng trăm ý kiến sâu sắc.
Theo Phó Thủ tướng, các cuộc thảo luận chuyên môn tại diễn đàn đều cho rằng, sự phát triển của ASEAN cần lấy khoa học và công nghệ làm công cụ cốt lõi để thúc đẩy toàn bộ khu vực tiến lên. Vì vậy, chúng ta đã đầu tư mạnh mẽ vào nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển công nghệ cao, cũng như hợp tác với các đối tác trong lĩnh vực khoa học – công nghệ, bao gồm chất bán dẫn, AI và nhiều lĩnh vực khác. ASEAN có thể cần linh hoạt hơn trong áp dụng các nguyên tắc nền tảng, đồng thời vẫn giữ vững bản chất cốt lõi của chúng.
Nhận định vị thế trung tâm phải được khẳng định và củng cố liên tục, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đề xuất ASEAN cần nỗ lực đổi mới cách thức khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực và quản lý quan hệ với đối tác bên ngoài, bao gồm cả các nước lớn.
"Khi ASEAN hoàn thiện chương trình chiến lược cho Tầm nhìn Cộng đồng 2045, những ý kiến và đề xuất từ diễn đàn này sẽ là nguồn tham khảo quý giá. Do đó, tôi đề xuất chúng ta chuẩn bị một báo cáo tổng kết diễn đàn, tập hợp tất cả khuyến nghị quan trọng và gửi đến Ban thư ký ASEAN để phổ biến và làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan và tổ chức liên quan của ASEAN", Phó Thủ tướng chia sẻ.
