Sẽ có Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông

TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia.

Mức chi 2 - 10 triệu đồng

Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ được quy định trong Luật Trật tự, ATGT đường bộ 2024 nhằm tạo cơ sở pháp lý đủ mạnh, rõ ràng và chi tiết trong quá trình triển khai, thực hiện, mục tiêu của quỹ, hướng đến bảo vệ người dân một cách chính đáng. Hiện Bộ Công an đang lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị định quy định về nguồn hình thành, hoạt động chi, thành lập, quản lý, sử dụng Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ.

Cơ quan soạn thảo cho hay, TNGT đường bộ vẫn còn ở mức cao, chỉ tính riêng năm 2024, toàn quốc xảy ra 21.532 vụ TNGT đường bộ, làm chết 9.954 người, bị thương 16.044 người.

Trong 3 tháng đầu năm 2025, toàn quốc đã xảy ra 3.535 vụ TNGT đường bộ, làm chết 1.933 người, bị thương 2.436 người. Cục Cảnh sát giao thông đánh giá, tình hình TNGT có chuyển biến rõ rệt, giảm cả 3 tiêu chí so với cùng kỳ năm trước và thời gian trước liền kề. Đa số nạn nhân của TNGT đang ở độ tuổi lao động, là trụ cột, nguồn thu nhập chính của gia đình. Hiện nay, vẫn có các hoạt động tưởng niệm các nạn nhân đã tử vong, thăm hỏi, hỗ trợ nạn nhân TNGT, nhưng là các hoạt động đơn lẻ, không thường xuyên.

Tại dự thảo, cơ quan soạn thảo đề xuất quy định một số mức chi có tính chất đặc thù của công tác bảo đảm trật tự, ATGT đường bộ. Trong đó, mức chi thăm hỏi, hỗ trợ nạn nhân bị TNGT đường bộ, gia đình có nạn nhân bị chết trong các vụ TNGT đường bộ: Chi hỗ trợ không quá 10 triệu đồng đối với 1 người chết; không quá 5 triệu đồng đối với 1 người bị thương. Mức chi hỗ trợ không quá 3 triệu đồng cho tổ chức, cá nhân có thành tích giúp đỡ, cứu chữa, đưa người bị TNGT đường bộ đi cấp cứu. Mức chi hỗ trợ không quá 2 triệu đồng cho tổ chức, cá nhân thường xuyên tham gia tuyên truyền giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ mà không được Nhà nước bảo đảm kinh phí.

Theo dự thảo, nguồn tài chính của Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT đường bộ gồm: Hỗ trợ, viện trợ, đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong nước, nước ngoài; Từ các nguồn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật (nếu có); Thu lãi từ tài khoản tiền gửi; Tồn dư Quỹ trung ương năm trước được chuyển sang năm sau.

Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT là cần thiết

Bàn về sự cần thiết triển khai Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT, TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho biết: “TNGT gây ra những thiệt hại về con người, tài sản và để lại những hậu quả nghiêm trọng, kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Việc xây dựng Quỹ giảm thiểu thiệt hại TNGT là cần thiết, góp phần giảm thiểu, khắc phục thiệt hại do TNGT, mang tính hỗ trợ kịp thời và có ý nghĩa nhân văn”.

Theo TS Khương Kim Tạo, các cơ quan quản lý cần nghiên cứu kỹ việc vận hành và sử dụng để bảo đảm Quỹ được triển khai đúng đối tượng và đúng mục đích sử dụng. Ngoài ra, cũng cần căn cứ vào trường hợp cụ thể để có mức chi hỗ trợ phù hợp, kịp thời.

PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội).

PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) nhấn mạnh: “Mô hình Quỹ có nhiều ưu điểm, đó là giúp huy động nguồn lực xã hội hóa trong và ngoài nước, tập trung cho công tác hỗ trợ nạn nhân TNGT và những hoạt động bảo đảm ATGT tự nguyện, vốn chưa được ngân sách nhà nước hỗ trợ. Nguồn Quỹ cũng sẽ bổ sung nguồn tài chính quan trọng để hỗ trợ các lực lượng tham gia bảo đảm trật tự, ATGT”.

Những hành vi tốt khi được công nhận và vinh danh sẽ giúp nhân lên thành nhiều hành vi tốt khác và kết quả là nhận thức của cộng đồng nói chung về giữ gìn ATGT. Tương trợ giúp đỡ nhau trong các tình huống giao thông khó khăn hoặc kiềm chế điều hòa cảm xúc và điều chỉnh hành vi ứng xử văn hóa khi tham gia giao thông cũng sẽ được tăng cường.

Đặc biệt, việc sử dụng nguồn lực của Quỹ cho các tổ chức, cá nhân giúp đỡ, cứu chữa, đưa người bị TNGT đi cấp cứu sẽ làm giảm hiệu ứng “người qua đường”. Đây là hiệu ứng khi chúng ta nhìn thấy tai nạn nhưng e ngại mất thời gian hay gặp rắc rối nên bỏ qua với niềm tin rằng có rất nhiều người chứng kiến kiểu gì cũng có người giúp. Nhưng kết quả là ai cũng né tránh việc giúp đỡ.

Cũng theo PGS.TS Trần Thành Nam, quy định chi hỗ trợ cho các tổ chức, cá nhân tham gia tuyên truyền giảm thiểu thiệt hại TNGT sẽ khuyến khích các cá nhân, tổ chức tích cực tham gia vào công tác tuyên truyền ATGT hơn. Nó có thể thúc đẩy phong trào tình nguyện, thi đua giữa các cá nhân, tổ chức đoàn thể trong toàn xã hội. Điều này sẽ giúp nâng cao nhận thức của người dân về ATGT, từ đó giảm thiểu số lượng tai nạn và thiệt hại do TNGT gây ra.

Một góp ý đến từ tài xế xe công nghệ, anh Lê Văn Tuân cho biết: “Cơ quan soạn thảo có thể đưa nội dung các cá nhân, tổ chức có thể tự nguyện đóng góp phát triển Quỹ qua số tài khoản công khai để có thêm nhiều khả năng hỗ trợ các nạn nhân, người nhà nạn nhân bị TNGT hơn nữa. Hoặc một biện pháp khác là người sử dụng dịch vụ thông qua các công ty công nghệ ủng hộ tiền tối thiểu 1.000 VNĐ/chuyến xe. Số tiền tuy nhỏ, nhưng bù lại đó lại là phương pháp tuyên truyền rất hiệu quả”.

Lê Hải - Vũ Quang