Sản xuất than hoạt tính, hướng mở cho cây gỗ bạch đàn

Những người tiên phong

Công nghệ sản xuất THT do các nước Nhật Bản, Hàn Quốc chuyển giao với những tiêu chuẩn rất nghiêm ngặt nhằm tạo ra một sản phẩm chất đốt “hoàn hảo”, thân thiện với môi trường. Sản phẩm THT bảo đảm các tiêu chuẩn về độ ẩm, hàm lượng tro, nhiệt lượng, lưu huỳnh... công dụng khử mùi, khử các chất khí độc hại, hấp thu các chất phóng xạ, làm sạch môi trường nên được dùng trong công nghiệp xử lý nước sạch; khử mùi trong tủ lạnh, tủ bếp, phòng vệ sinh, phòng ngủ… Ngoài ra, với đặc điểm không khói, không mùi nên THT còn dùng để đun nấu thực phẩm hoặc sưởi ấm. Nguyên liệu sản xuất THT tốt nhất chính là gỗ bạch đàn.

Tại Quảng Bình, khoảng 10 năm trước, công nghệ sản xuất THT từ gỗ bạch đàn đã được áp dụng thành công. Sản phẩm THT chủ yếu xuất khẩu trở lại thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc, một số ít tiêu thụ tại các tỉnh thành phía Nam.

Người đầu tiên sản xuất thành công THT từ gỗ bạch đàn là anh Trần Quang Huy ở thôn Trường Nam, xã Trường Xuân (Quảng Ninh) với thương hiệu “Than hạt Binchotan Trường Nam”. Sau đó đến các anh: Nguyễn Trọng Đức, Hà Nhật Phong ở xã Hàm Ninh; Trần Văn Quân, Ngô Văn Lâm ở xã Vạn Ninh (Quảng Ninh). Từ những công nhân làm thuê tại các cơ sở của những ông chủ người Nhật Bản, Hàn Quốc, dần dần các anh Quân, Lâm, Đức, Phong tích lũy được công nghệ, kinh nghiệm sản xuất THT rồi bàn bạc với nhau quyết định góp vốn “ra riêng”.

Đưa gỗ bạch đàn vào lò nung.

Theo anh Nguyễn Trọng Đức, hiện tại ở xã Vạn Ninh có 3 cơ sở sản xuất THT từ gỗ bạch đàn, trong đó cơ sở của các anh chung vốn có quy mô 30 lò đốt. Mỗi lò đốt có sức chứa khoảng 9-10 tấn nguyên liệu, xây bằng gạch và đất sét chịu nhiệt độ từ 800-1.000 độ C. Sau thời gian cấp nhiệt, sản phẩm nung 10 ngày thì ra lò, làm nguội yếm khí, phân loại và đóng gói.

Đặc điểm sản phẩm THT khi thành phẩm là giữ nguyên hình dạng nguyên liệu như trước khi đưa vào nung. Chất đốt dùng nung THT cũng sử dụng hoàn toàn phần dư thừa còn lại từ gỗ bạch đàn. Cứ 10 tấn nguyên liệu đầu vào sẽ cho khoảng 600kg THT thành phẩm; mỗi kg THT loại một xuất sang Nhật Bản, Hàn Quốc có giá 28.000 đồng.

“Một trong những ưu điểm nổi trội của quá trình sản xuất THT là hoàn toàn bằng thủ công, rất thân thiện với môi trường, không gây ô nhiễm. Với diện tích bạch đàn lớn như hiện nay và nhu cầu từ thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, THT sản xuất đến đâu xuất khẩu đến đó; tiềm năng mở rộng quy mô sản xuất rất khả quan, tạo hướng mở cho gỗ bạch đàn, tạo việc làm cho lao động phổ thông tại địa phương”, anh Trần Văn Quân chia sẻ.

Thêm nhiều việc làm cho lao động nông thôn

Quá trình sản xuất THT, cơ sở sản xuất của các anh: Nguyễn Trọng Đức, Hà Nhật Phong, Trần Văn Quân, Ngô Văn Lâm tại xã Vạn Ninh tạo việc làm ổn định cho 30 lao động nông thôn của các xã Vạn Ninh, An Ninh, Hoa Thủy, Ngân Thủy... Bình quân mỗi ngày làm 8 tiếng, công lao động từ 270.000-300.000 đồng.Trước nhu cầu “khát” THT của thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc và một số tỉnh thành phía Nam, năm 2025, nhóm đã quyết định mở rộng sản xuất bằng việc đầu tư thêm một cơ sở tại xã Quảng Hợp (Quảng Trạch).

Lò nung than hoạt tính từ gỗ bạch đàn theo công nghệ Nhật Bản.

“Khi tiến hành khảo sát vùng nguyên liệu, chúng tôi thấy các xã Quảng Hợp, Quảng Kim, Quảng Châu của huyện Quảng Trạch có diện tích trồng bạch đàn rất nhiều, lên đến hàng nghìn ha. Vì thế, đặt cơ sở sản xuất tại xã Quảng Hợp là hợp lý. Khi xây dựng cơ sở sản xuất, chúng tôi tuân thủ các thủ tục về pháp lý; cam kết với chính quyền và người dân địa phương về bảo vệ môi trường”, anh Nguyễn Trọng Đức cho biết.

Cơ sở sản xuất THT tại xã Quảng Hợp ban đầu có quy mô 12 lò, đầu tư trên 2 tỷ đồng, hiện tại đã đưa vào nung THT 4 lò, giải quyết việc làm cho 25 lao động. Ông Trương Xuân Đào, Trưởng thôn Hợp Hạ, xã Quảng Hợp chia sẻ: “Khi biết cơ sở sản xuất THT từ gỗ bạch đàn đóng tại thôn, người dân rất mừng vì có thêm việc làm. Tuy nhiên, chúng tôi rất lo trước vấn đề môi trường, tiếng ồn. Trong quá trình vận hành thử nghiệm 4 lò, thấy quy trình sản xuất bảo đảm nên người dân yên tâm”.

Chị Phạm Thị Hoài, người lao động tại cơ sở sản xuất THT cho biết: “Tranh thủ lúc nông nhàn, tôi xin vào làm việc. Công việc là bốc dỡ gỗ bạch đàn từ bãi tập kết đưa vào lò để nung, cũng không quá mệt nhọc như khai thác, bóc vỏ keo, tràm. Tháng đầu tiên được cơ sở trả lương 5 triệu đồng”. Giống như chị Phạm Thị Hoài, chị Phạm Thị Quyên mới tham gia lao động khoảng 20 ngày cũng nhận được 3,5 triệu đồng. “Cơ sở ngay gần nhà nên thuận tiện, vừa lo được việc nhà, vừa thêm thu nhập. Mong rằng cơ sở “ăn nên, làm ra” để người dân chúng tôi có việc làm ổn định”, chị Phạm Thị Quyên phấn khởi chia sẻ.

Thanh Long