Sản phẩm OCOP Thái Nguyên loay hoay tìm hướng tiêu thụ

Hợp tác chè Hảo Đạt (xã Tân Cương, Tỉnh Thái Nguyên) hiện có 5 sản phẩm OCOP, trong đó có một sản phẩm đạt tiêu chuẩn 5 sao cấp quốc gia.

Giám đốc HTX, bà Đào Thanh Hảo, cho biết: “Để đạt tiêu chuẩn 5 sao OCOP, chúng tôi phải đầu tư đồng bộ từ nhà mộc, máy móc đến trang thiết bị hiện đại. Đặc biệt, sản phẩm phải đáp ứng yêu cầu xuất khẩu ra thị trường quốc tế. Cùng với việc giữ giá trị truyền thống, HTX chủ động ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong toàn bộ quy trình sản phẩm sản xuất

Các công đoạn từ chăm sóc, chế biến đến đóng gói đều được tự động hóa và số hóa: hệ thống giám sát tưới chè, công nghệ sao sấy bằng gas, phần mềm quản lý vùng trồng, máy chấm công điện tử… Tất cả sản phẩm đều được gắn mã QR để truy xuất nguồn gốc, tạo sự minh bạch và tăng niềm tin của người tiêu dùng".

Trên hành trình xây dựng thương hiệu, HTX chè Hảo Đạt không ngừng mở rộng thị trường. Nhiều dòng sản phẩm đã xuất khẩu sang Đài Loan, Nhật Bản và các nước châu Âu, được nhận phản hồi tích cực về hương vị và chất lượng.

Các sản phẩm chè của HTX chè Hảo Đạt

Bà Hảo chia sẻ: “Trong thời gian tới, chúng tôi mong muốn nâng cao tầm giá trị của văn hóa thưởng trà – tinh hoa trà đạo – cũng như phát triển thêm nhiều sản phẩm liên quan. Hy vọng Việt Nam có thể áp dụng mạnh mẽ hơn công nghệ để hỗ trợ các sản phẩm OCOP chủ đề, từ đó đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao giá trị trà chuyên ngành".

Hiện toàn tỉnh Thái Nguyên có 561 sản phẩm OCOP, trong đó 10 sản phẩm đạt 5 sao cấp quốc gia chiếm khoảng 1,7%. Điều đó cho thấy việc phát triển các sản phẩm ocop đạt tiêu chuẩn quốc gia còn không ít hạn chế.

Ông Nguyễn Thành Nam, Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên, nhận định: “Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2021–2025 tại Thái Nguyên đã góp phần đánh thức tiềm năng và thế mạnh đặc trưng của từng địa phương, từ đặc sản vùng miền đến các ngành nghề truyền thống. Chương trình không chỉ tạo động lực thúc đẩy kinh tế nông thôn mà còn từng bước định hướng chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang mô hình sản xuất theo chuỗi, khép kín, với vai trò nòng cốt của các hợp tác xã và doanh nghiệp".

Còn ông Nguyễn Mỹ Hải, Phó Giám đốc Sở NN&MT tỉnh Thái Nguyên cho biết, để được công nhận sản phẩm OCOP, các chủ thể phải đáp ứng nhiều yêu cầu như duy trì sản xuất ổn định, có sự tham gia của nhiều hộ dân, mang lại giá trị kinh tế cao, góp phần nâng cao thu nhập và thể hiện rõ đặc trưng vùng miền. Vì vậy, khi xây dựng sản phẩm OCOP, mỗi địa phương cần căn cứ vào điều kiện thực tế, xác định rõ sản phẩm chủ lực và xem xét liệu sản phẩm đó đã nằm trong vùng quy hoạch hay chưa.

Tuy nhiên, không phải địa phương hay chủ thể nào cũng đủ điều kiện và năng lực để triển khai. Hơn nữa, diện tích đất nông nghiệp của tỉnh ngày càng thu hẹp khiến việc phát triển các sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn OCOP — đặc biệt là về quy mô diện tích và khả năng cung ứng số lượng lớn, ổn định, lâu dài — trở nên rất khó khăn.

“Hiện nay, phần lớn các chủ thể tham gia chương trình OCOP là hộ sản xuất và hợp tác xã quy mô nhỏ nên còn hạn chế về năng lực quản trị, tiềm lực tài chính, khả năng ứng dụng khoa học – công nghệ cũng như hoạt động marketing. Việc liên kết theo chuỗi giá trị chưa thật sự bền vững; một số ngành hàng vẫn thiếu vùng nguyên liệu ổn định, gây khó khăn trong việc duy trì chất lượng sản phẩm đồng đều. Mạng lưới điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP cũng phân bố chưa đồng đều, nhất là tại các khu vực miền núi, nơi đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, gần như vẫn thiếu hệ thống trưng bày và tiêu thụ" - ông Hải cho biết thêm.

Sản phẩm trà OCOP được bày bán tại siêu thị GO! TP. Thái Nguyên. (Ảnh: Báo Thái Nguyên)

Từ thực tế đó, ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), nhấn mạnh: “Mở rộng thị trường là giải pháp then chốt để đưa sản phẩm OCOP đến gần hơn với người tiêu dùng. Cần kết hợp thêm các kênh bán hàng trực tuyến nhằm gia tăng sức lan tỏa trong quảng bá và giới thiệu sản phẩm. Nếu làm tốt khâu thương mại, chương trình OCOP sẽ trở thành công cụ quan trọng giúp ổn định thị trường và nâng cao sức tiêu thụ cho các sản phẩm nông nghiệp của Thái Nguyên".

Các sản phẩm OCOP nói chung và nhóm sản phẩm OCOP 5 sao nói riêng – đặc biệt là các sản phẩm trà, vốn là thế mạnh nổi bật của Thái Nguyên – đang giữ vai trò chủ lực trong phát triển kinh tế địa phương. Khi chất lượng sản phẩm ngày càng được nâng cao và sức tiêu thụ tiếp tục mở rộng, chương trình OCOP sẽ góp phần quan trọng vào công tác xóa đói giảm nghèo, tạo sinh kế bền vững và giúp người dân Thái Nguyên vươn lên làm giàu ngay trên chính quê hương mình.

Tuy nhiên, nếu bài toán tiêu thụ không được giải quyết theo hướng bền vững, các sản phẩm OCOP sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ những mặt hàng giá rẻ cùng loại đang tràn ngập trên thị trường.

PV/VOV.VN