Săn cá vồ chó ở đầm Thị Tường

Khi màn đêm buông xuống, những chiếc xuồng nhỏ lặng lẽ rẽ sóng, hướng về đầm Thị Tường, một trong những đầm nước tự nhiên lớn nhất miền Tây. Dưới ánh đèn pin le lói, bóng ngư dân thoăn thoắt thả lưới, đôi mắt căng ra theo dõi từng động tĩnh của mặt nước. Chỉ cần một cử động nhỏ, họ lập tức xiết lưới, kéo lên một mẻ cá tươi roi rói. Đó là những khoảnh khắc quen thuộc của ngư dân làm nghề săn cá vồ chó, nghề tuy vất vả nhưng mang lại thu nhập ổn định cho nhiều hộ gia đình ở vùng đất cuối trời cực Nam này.

Ngư dân đang bắt cá vồ chó

Ông Nguyễn Văn Hùng (Hai Hùng), xã Phú Mỹ, huyện Phú Tân - ngư dân sống bên đầm Thị Tường hơn 50 năm cho biết, loài cá này rất tinh khôn, nhanh nhẹn và khó bắt so với các loài cá vồ sông, cá vồ đém hay cá ngát. Chúng thường sống thành đàn, di chuyển dọc theo các cửa sông đổ ra biển, nhất là vào mùa nước lớn. Để bắt được cá vồ chó, người dân phải am hiểu đặc tính của chúng, lựa chọn thời điểm phù hợp và sử dụng đúng loại ngư cụ.

Theo ông Hai Hùng, có hai cách săn cá vồ chó chính là giăng lưới và thả câu. Tuy nhiên, giăng lưới vẫn là phương pháp hiệu quả nhất. Dụng cụ hành nghề khá đơn giản, chỉ cần một tay lưới ba mành, sào tre dài chừng 4 mét, cùng chút kinh nghiệm quan sát dòng nước và phán đoán luồng cá, là có thể ra đầm săn cá.

Một ngư dân khác là ông Sáu Ngót (Trần Văn Ngót), ngụ xã Hòa Mỹ, huyện Cái Nước cho biết thêm: “Tôi có hơn 30 năm kinh nghiệm trong nghề. Loài cá này khôn lắm, thấy bóng người là lủi ngay. Có bữa tôi giăng lưới cả đêm chỉ dính được vài con, nhưng cũng có khi gặp đàn lớn, thu về cả chục ký. Săn cá vồ chó không chỉ cần sức mà còn phải có nghề, phải rành luồng cá thì mới trúng mẻ lớn”.

Thành quả sau khi đánh lưới của ngư dân

Hành trình săn cá vồ chó thường bắt đầu từ lúc chiều tà. Khi mặt trời khuất sau rặng đước, những chiếc xuồng máy nhỏ bắt đầu rời bến. Trên xuồng, ngư dân đã chuẩn bị sẵn lưới ba mành (loại lưới chuyên dụng để bắt cá da trơn). Tùy theo mực nước, họ sẽ chọn vị trí thích hợp để thả lưới. Những tấm lưới dài hàng trăm mét được căng ra, chặn ngang đường đi của cá. Khi nước lớn, cá vồ chó theo dòng nước bơi vào đầm tìm thức ăn, lúc đó chúng dễ dàng mắc vào lưới. Khi cá mắc lưới, ngư dân phải thật nhanh tay kéo lên, tránh để cá vùng vẫy, rách lưới.

Ngoài giăng lưới, một số ngư dân còn chọn cách thả câu để săn cá vồ chó. Họ dùng loại lưỡi câu lớn, móc mồi cá con hoặc tôm sống, rồi buộc vào những cọc tre cắm ven đầm. Cá vồ chó khi phát hiện mồi thường đớp rất nhanh, chỉ cần thấy cọc tre rung động, ngư dân sẽ lập tức giật câu. Tuy nhiên, cách này ít hiệu quả hơn giăng lưới vì cá vồ chó thường đi theo đàn.

Thịt cá vồ chó thơm ngon, béo ngọt, ít xương nên loài cá này luôn được thương lái săn đón. Cá lớn (3 - 4 con/1kg) có giá dao động từ 70.000 – 80.000 đồng/kg, còn cá nhỏ hơn thì khoảng 50.000 – 60.000 đồng/kg. Nhiều ngư dân đầm Thị Tường xem nghề săn cá vồ chó là nguồn thu nhập chính, giúp họ ổn định cuộc sống.

Anh Nguyễn Văn Tý, xã Phú Mỹ, huyện Phú Tân, nối nghiệp săn cá ở đầm, chia sẻ: “Mỗi đêm giăng lưới, nếu trúng luồng cá, tôi có thể kiếm hơn 1 triệu đồng. Dù nghề này cực nhưng cũng đủ lo cho con ăn học”. Không chỉ mang lại giá trị kinh tế, cá vồ chó còn là nguyên liệu cho nhiều món ăn đặc sản của vùng sông nước Cà Mau. Những quán ăn ven biển hay nhà hàng lớn ven đầm đều có các món chế biến từ loài cá này. Một số món ăn phổ biến như lẩu cá vồ chó nấu cơm mẻ, cá vồ chó kho tương, nướng muối ớt.

Bà Sáu Tình, chủ một quán ăn ven đầm, cho biết: “Khách du lịch đến đây ai cũng muốn thử cá vồ chó. Nhiều người ăn một lần là ghiền, có người còn gọi điện đặt hàng gửi lên tận Sài Gòn”.

Lẩu cơm mẻ - một món ăn được chế biến từ cá vồ chó

Nghề săn cá vồ chó ở đầm Thị Tường tuy vất vả nhưng gắn liền với cuộc sống của biết bao ngư dân. Giữa vùng đầm nước mênh mông, những con người chân chất vẫn ngày ngày bám nghề, giữ gìn nét đẹp văn hóa miền sông nước. Cá vồ chó không chỉ là sản vật thiên nhiên ban tặng mà còn là một phần của đời sống người dân nơi đây, góp phần tạo nên sự phong phú trong ẩm thực Cà Mau.

Và khi màn đêm xuống, những ngư dân nơi cuối trời phương Nam vẫn miệt mài với hành trình săn cá, để mang về những mẻ cá tươi ngon, góp thêm hương vị ẩm thực cho vùng đất quê hương.

Trần Khải - Phong Phú