Ra mắt cuốn sách 'Văn học như một diễn ngôn' của PGS.TS Trần Văn Toàn

Đây là công trình nghiên cứu chi tiết, công phu và mang tính thời sự nhằm cung cấp hướng tiếp cận văn học mới. Trong cuốn sách này, tác giả tập trung nghiên cứu về cuộc đời, sự nghiệp khoa học của Foucault, mô tả lí thuyết diễn ngôn của M. Foucault với những công cụ và thao tác nghiên cứu chuyên biệt.

Đặc biệt, phần thực hành phân tích diễn ngôn đã tập trung đi sâu nghiên cứu một số diễn ngôn trong văn học Việt Nam hiện đại nhằm tìm cách diễn giải mới về một số hiện tượng của văn học Việt Nam, hướng tới giải quyết một số vấn đề của lịch sử văn học Việt Nam.

PGS.TS Trần Văn Toàn - Giảng viên cao cấp, khoa Ngữ văn Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

Công trình được cấu trúc thành 3 phần chính gồm:

Phần 1: Lí thuyết diễn ngôn và nghiên cứu văn học - những vấn đề lí thuyết: Dựng lại chân dung học thuật của Foucault và cung cấp một khung lí thuyết về phân tích diễn ngôn nói chung cũng như thảo luận về mối quan hệ giữa phân tích diễn ngôn và nghiên cứu văn học.

Phần 2: Lí thuyết diễn ngôn và những vấn đề văn học sử Việt Nam: Đi sâu phân tích tương quan quyền lực/tri thức giữa chủ thể thuộc địa và chủ thể thực dân quan diễn ngôn về bản sắc và kẻ khác; Phân tích tương quan quyền lực về giới tính và những hệ quả của nó trong đời sống văn học từ thời trung đại đến năm 1945; Đặt vấn đề về thiết chế văn học và những tác động của nó đến hoạt động sáng tác trong lịch sử văn học Việt Nam từ trung đại đến hiện đại.

Phần 3: Những sắc màu diễn ngôn với 9 bài viết độc lập, các bài viết trải rộng trên nhiều lĩnh vực, đề tài. Các thao tác, khái niệm công cụ của phân tích diễn ngôn trong những bài viết này được sử dụng đan cài với các thao tác, kỹ năng phân tích văn học khác.

Tại sự kiện, GS.TS. NGND. Trần Đình Sử nhận định về tác phẩm: "Văn học như một diễn ngôn là một đóng góp quý báu không chỉ cho ngành nghiên cứu văn học Việt Nam, cho các nhà văn học sử mà còn cho lí thuyết văn học”.

Cuốn sách "Văn học như một diễn ngôn" của PGS. TS Trần Văn Toàn. Ảnh: BTC

Trong khi đó, PGS.TS. La Khắc Hòa khẳng định có thể xem Văn học như một diễn ngôn của Trần Văn Toàn là chuyên luận "chưa có tiền lệ", từ nội dung và hướng tiếp cận đối tượng nghiên cứu của nó.

"Về nội dung, đây là công trình nghiên cứu lịch sử văn học. Lịch sử văn học Việt Nam từ trung đại đến hiện đại là đối tượng suy ngẫm chính yếu của tác giả và là câu chuyện được đặt vào vị trí trung tâm của chuyên luận. Đối tượng này được tiếp cận chủ yếu bằng lí thuyết diễn ngôn của Michel Foucault”, PGS.TS. La Khắc Hòa khẳng định.

Theo Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, Văn học như một diễn ngôn (Lí thuyết diễn ngôn của M. Foucault và văn học sử Việt Nam) được xuất bản nhằm phục vụ công tác nghiên cứu và giảng dạy văn học trong trường đại học và trường phổ thông.

Hy vọng đây sẽ là tài liệu nghiên cứu hữu ích, mở ra nhiều hướng nghiên cứu không chỉ trong lĩnh vực văn học mà còn trong các lĩnh vực khoa học khác bởi lí thuyết diễn ngôn của M. Foucault “không chỉ dành riêng cho văn học”.

Việt Trung