Quyết liệt giải ngân vốn đầu tư công

Ngày 18-10, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị toàn quốc thúc đẩy đầu tư công lần thứ tư, năm 2025, kết nối trực tuyến với 34 tỉnh, thành phố.

Nhiều bộ, ngành giải ngân thấp

Báo cáo tại hội nghị, ông Đỗ Thành Trung, Thứ trưởng Bộ Tài chính, cho biết tính đến ngày 16-10, số vốn đầu tư công giải ngân đạt 454.947 tỉ đồng, tương đương 50,7% kế hoạch Thủ tướng giao, tăng hơn 14.500 tỉ đồng so với cuối tháng 9. Có 9 bộ, cơ quan trung ương và 16 địa phương đạt tỉ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân chung. Ngược lại, 29 bộ, cơ quan trung ương và 18 địa phương vẫn ở mức thấp.

Theo ông Đỗ Thành Trung, trong quá trình thực hiện, giải phóng mặt bằng là vướng mắc lớn nhất. Nguyên nhân chủ yếu do chính sách bồi thường thay đổi, người dân chưa đồng ý bàn giao đất, thiếu quỹ đất tái định cư và quy trình xác định giá đất phức tạp. Bên cạnh đó, việc điều chỉnh quy hoạch, thẩm định thiết kế và dự toán kéo dài, gây chậm trễ. Thêm vào đó, tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng, giá cát, đá, đất tăng mạnh từ 1,5 đến 2 lần, dẫn đến chi phí phát sinh và ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ thi công.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị toàn quốc thúc đẩy đầu tư công lần thứ tư, năm 2025. Ảnh: NHẬT BẮC

Còn theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, tính đến ngày 15-10, tỉ lệ giải ngân của bộ này đạt 42,6% kế hoạch đầu năm. Tuy nhiên, một số dự án lớn vẫn gặp khó khăn do tiến độ giải phóng mặt bằng chậm trễ. Bộ trưởng đề nghị các địa phương liên quan tích cực phối hợp, đẩy nhanh tiến độ để tháo gỡ vướng mắc. Trong khi đó, tỉ lệ giải ngân của Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạt 38%. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu nguyên nhân giải ngân thấp chủ yếu do các chương trình mục tiêu quốc gia chưa được gia hạn và chưa đủ điều kiện để đấu thầu.

Là một trong những địa phương có tỉ lệ giải ngân vượt 100%, đại diện lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh nêu kinh nghiệm: Tỉnh xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị hàng đầu. Ba tổ công tác do các phó chủ tịch UBND tỉnh đứng đầu được thành lập để thường xuyên đôn đốc, tháo gỡ khó khăn cho từng dự án. Các ban quản lý, chủ đầu tư phải cam kết tiến độ giải ngân theo từng tháng, quý và chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh.

Phải tránh "trên nóng dưới lạnh"

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao những kết quả mà các bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực đạt được, đặc biệt là 9 bộ, cơ quan trung ương và 16 địa phương có tỉ lệ giải ngân cao. Thủ tướng cũng phê bình nghiêm khắc và yêu cầu các bộ, cơ quan và địa phương có tỉ lệ giải ngân thấp kiểm điểm trách nhiệm, đề ra giải pháp mạnh mẽ để thúc đẩy giải ngân đến cuối năm.

Thủ tướng quán triệt phải xác định giải ngân vốn đầu tư công vừa là chức trách, nhiệm vụ theo thẩm quyền được giao vừa là lương tâm, đạo đức công vụ của người cán bộ. Lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy vai trò của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện giải ngân vốn đầu tư công; cá thể hóa trách nhiệm đến từng cá nhân; coi kết quả giải ngân là một trong những căn cứ quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hằng năm của tổ chức, cá nhân. Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh tránh tình trạng "trên nóng dưới lạnh" hay "trong cuộc họp thì rất nóng nhưng xong cuộc họp lại nguội".

Nhấn mạnh quyết tâm giải ngân đạt 100% kế hoạch giao, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thường xuyên rà soát, kịp thời điều chỉnh vốn từ dự án giải ngân chậm hoặc không có khả năng giải ngân sang các dự án có khả năng giải ngân tốt và có nhu cầu bổ sung vốn.

Để đẩy nhanh giải ngân vốn, Thủ tướng lưu ý cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng. Đồng thời, xử lý nghiêm các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu cố tình gây khó khăn, cản trở, làm chậm tiến độ giao vốn, giải ngân vốn. Bên cạnh đó, kiểm điểm, xử lý kịp thời các cán bộ yếu kém, tiêu cực, không hoàn thành nhiệm vụ được giao với tinh thần "thiếu trách nhiệm, sai phạm phải xử nghiêm; chậm trễ, vô cảm phải thay thế".

Về các nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các địa phương sớm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, bảo đảm nguồn cung - đặc biệt là cho các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, quan trọng quốc gia. Đồng thời, chuẩn bị khởi công, khánh thành các công trình, dự án quy mô lớn vào ngày 19-12 để chào mừng Đại hội XIV của Đảng.

MINH CHIẾN