Quy đổi điểm tương đương để xét tuyển 2025: Trường chủ động, nơi còn lúng túng

Từ năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định: nếu một ngành đào tạo sử dụng nhiều phương thức xét tuyển (như xét điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, học bạ, điểm thi đánh giá năng lực,...) thì các cơ sở giáo dục đại học phải thực hiện quy đổi điểm trúng tuyển giữa các phương thức. Việc quy đổi này cần thể hiện sự tương đương về năng lực của thí sinh, tránh tình trạng chênh lệch điểm không phản ánh đúng chất lượng đầu vào.

Để hỗ trợ các trường triển khai quy định này, vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành hướng dẫn tuyển sinh đại học năm 2025, trong đó có nội dung cụ thể về cách quy đổi điểm trúng tuyển giữa các phương thức xét tuyển.

Trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đến nay, một số cơ sở giáo dục đại học đã công bố phương án quy đổi điểm chuẩn giữa các phương thức xét tuyển. Trong khi đó, vẫn còn không ít cơ sở giáo dục đại học thừa nhận còn lúng túng và khó khăn trong việc này.

Ảnh minh họa: DN

Hướng dẫn quy đổi điểm của Bộ mang tính chất khung

Tiến sĩ Nguyễn Trung Nhân - Trưởng phòng Đào tạo Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, từ khi có dự thảo quy chế tuyển sinh, nhà trường đã chủ động phân tích dữ liệu tuyển sinh ba năm gần đây, đối sánh điểm trúng tuyển đầu vào của thí sinh giữa các phương thức như điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, điểm kỳ thi đánh giá năng lực, điểm học bạ,… để xây dựng hàm tương quan giữa các phương thức xét tuyển.

“Hàm tương quan được xây dựng dựa trên phân tích phổ điểm và sự phân bố chuẩn của kết quả học tập, kết hợp với điểm trúng tuyển đầu vào. Chúng tôi không sử dụng phương pháp bách phân vị như hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo vì không đủ dữ liệu đồng bộ của thí sinh ở các phương thức khác nhau”, thầy Nhân lý giải. “Ví dụ, thí sinh trúng tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông thì nhà trường chỉ có điểm thi đó, không có điểm học bạ hay điểm đánh giá năng lực, nên không thể phân nhóm theo bách phân vị được”.

Cũng theo thầy Nhân, sau khi có dữ liệu điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, nhà trường sẽ hiệu chỉnh lại các tham số để công bố công thức quy đổi cụ thể, đảm bảo sát thực tế và công bằng cho thí sinh.

Đánh giá về những thay đổi trong quy chế tuyển sinh năm nay, thầy Nhân cho rằng các điều chỉnh là cần thiết và hợp lý, đặc biệt trong việc quy định xét tuyển đồng thời tất cả các phương thức và quy đổi điểm tương đương.

“Những năm trước, từng xảy ra trường hợp thí sinh đạt điểm cao ở một phương thức, như thi tốt nghiệp trung học phổ thông, nhưng lại không trúng tuyển nguyện vọng 1 do trường đã nhận đủ chỉ tiêu từ các phương thức xét tuyển sớm. Việc xét tuyển đồng thời và quy đổi điểm tương đương giúp khắc phục bất cập này, đảm bảo công bằng cho thí sinh”, thầy Nhân nhận định.

Tiến sĩ Nguyễn Trung Nhân cũng nhấn mạnh, việc xây dựng công thức quy đổi là công việc kỹ thuật của các trường. “Phụ huynh và học sinh không cần quá lo lắng. Thí sinh chỉ cần tập trung học tốt, đạt kết quả cao nhất có thể”, thầy Nhân chia sẻ.

Ngoài ra, trong văn bản hướng dẫn, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng lưu ý rằng điểm học bạ không phản ánh thống nhất chất lượng trên cả nước, nên không thể xây dựng một khung quy đổi chung với các phương thức khác như điểm thi hay đánh giá năng lực.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Trung Nhân, năm nay Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh vẫn xét học bạ nhưng kết hợp với các tiêu chí khác, như ưu tiên học sinh trường chuyên hoặc có lớp chuyên; học sinh đoạt giải học sinh giỏi, Olympic các môn văn hóa; hoặc đoạt giải tại các cuộc thi khoa học - kỹ thuật cấp tỉnh, thành phố. Những thành tích này phải có liên quan đến ngành học mà thí sinh đăng ký xét tuyển.

Đại học Kinh tế Quốc dân cũng đang hoàn thiện quy tắc quy đổi điểm tương đương giữa các phương thức xét tuyển. Tiến sĩ Lê Anh Đức, Trưởng phòng Quản lý đào tạo, Đại học Kinh tế Quốc dân cho biết nhà trường đang chờ cập nhật cơ sở dữ liệu là phổ điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, phổ điểm của các kỳ thi đánh giá năm nay để đưa ra được bảng quy đổi cho các thí sinh.

Theo Tiến sĩ Lê Anh Đức, Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ cung cấp khung quy đổi mang tính định hướng, còn các trường sẽ xây dựng bảng quy đổi riêng dựa trên việc phân tích dữ liệu hồ sơ thí sinh và kết quả thi thực tế.

Đại học Kinh tế Quốc dân sẽ sử dụng khung chung của Bộ làm nền tảng, đồng thời kết hợp với dữ liệu nội bộ, bao gồm kết quả học tập của những sinh viên đã trúng tuyển trong các năm trước; và phổ điểm từ các kỳ thi của Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và Đại học Bách khoa Hà Nội. Trong đó, một trong những căn cứ quan trọng nhất là tham chiếu, đối sánh vào kết quả học tập của các đối tượng đã trúng tuyển vào Đại học Kinh tế Quốc dân những năm vừa qua.

“Đánh giá tương đương ở đây là dựa trên năng lực cốt lõi, năng lực học tập thực sự của thí sinh ở ngưỡng điểm đầu vào”, Tiến sĩ Lê Anh Đức nhấn mạnh.

Theo đó, thí sinh có nhiều ưu thế sẽ được chọn mức điểm quy đổi cao nhất để xét tuyển chung. Mục tiêu là bảo đảm sự công bằng giữa các phương thức xét tuyển và giữa các thí sinh, trên cơ sở chuẩn hóa năng lực học tập.

Ngoài ra, quy tắc quy đổi cũng sẽ được thiết kế sao cho phù hợp với thực tế tuyển sinh những năm trước. Ví dụ, nếu một thí sinh năm trước có đặc điểm và điểm số nhất định đã trúng tuyển vào một ngành, thì năm nay, thí sinh có năng lực tương đương sẽ có cơ hội trúng tuyển tương tự. Điều này giúp duy trì sự ổn định và công bằng trong chiến lược tuyển sinh của nhà trường.

Tiến sĩ Lê Anh Đức khẳng định: “Chúng tôi hướng tới sự công bằng không chỉ trong từng mùa tuyển sinh mà còn giữa các năm, để đảm bảo tính nhất quán và bền vững trong toàn hệ thống”.

Nhiều trường vẫn đang nghiên cứu, chờ đợi

Ảnh minh họa: Sinh viên Đại học Phenikaa làm thủ tục nhập học

Tuy nhiên, không phải trường nào cũng đã sẵn sàng. Đại diện nhiều cơ sở giáo dục đại học ở cả ba miền Bắc - Trung - Nam đều cho biết vẫn đang trong quá trình nghiên cứu và thử nghiệm mô hình quy đổi điểm giữa các phương thức xét tuyển. Phần lớn chưa thể ban hành phương án cụ thể tại thời điểm này.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tô Văn Phương - Trưởng phòng Đào tạo Trường Đại học Nha Trang cho biết, hiện nhà trường chưa ban hành phương án quy đổi điểm trúng tuyển giữa các phương thức xét tuyển. Theo đó, hiện Trường Đại học Nha Trang vẫn đang trong quá trình nghiên cứu để xây dựng công thức phù hợp với dữ liệu và bối cảnh riêng của trường.

Theo thầy Phương, việc Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành hướng dẫn quy đổi điểm xét tuyển cho mùa tuyển sinh 2025 là kết quả đã được cân nhắc kỹ lưỡng, có sự tham vấn và đồng thuận trong hệ thống giáo dục đại học, nhằm đảm bảo tính khả thi và công bằng giữa các phương thức tuyển sinh.

Dự kiến năm nay, Trường Đại học Nha Trang sẽ sử dụng hai phương thức chính để xét tuyển, đó là điểm kỳ thi đánh giá năng lực do Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức và điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025.

“Đối với kỳ thi đánh giá năng lực, do Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức nên về nguyên tắc, đơn vị này sẽ có phương án quy đổi điểm áp dụng chung cho các trường sử dụng kết quả kỳ thi. Vì vậy, nhà trường có thể thuận lợi sử dụng và không cần xây dựng riêng cho phương thức này”, thầy Phương cho biết.

Riêng với phương thức xét điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, nhà trường đang tham khảo các mô hình quy đổi điểm của những trường đại học khác, đồng thời phân tích dữ liệu tuyển sinh các năm trước để đưa ra phương án phù hợp, đảm bảo tương quan giữa các phương thức và phản ánh đúng năng lực thí sinh.

Đại diện một số trường đại học tại khu vực Bắc, Trung, Nam cũng chia sẻ rằng, hiện họ vẫn gặp nhiều khó khăn, lúng túng trong việc xây dựng công thức quy đổi điểm trúng tuyển giữa các phương thức.

“Muốn xây dựng hàm tương quan hay bất kỳ mô hình quy đổi nào cũng phải có dữ liệu thực tế. Mà dữ liệu quan trọng nhất là điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 thì phải đến tháng 7 mới có. Khi đó mới có thể xác định được phổ điểm, từ điểm cao nhất đến thấp nhất trong từng tổ hợp, làm căn cứ để quy chiếu giữa các phương thức”, đại diện một trường phía Bắc chia sẻ.

Tương tự, lãnh đạo một trường đại học tại miền Trung thừa nhận: “Hiện tại chúng tôi đang thử nghiệm một số mô hình nhưng vẫn chưa đủ cơ sở để chốt. Thực tế, chúng tôi vẫn còn khá lúng túng và gặp nhiều khó khăn. Nhà trường đang chờ thêm động thái từ các trường đi đầu trong xây dựng phương án quy đổi để có thể tham khảo, học hỏi và điều chỉnh cho phù hợp”.

Một trường đại học ở Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho biết, với các phương thức như xét điểm kỳ thi đánh giá năng lực, học bạ, điểm thi tốt nghiệp… mỗi phương thức có đặc điểm riêng và mức độ phân hóa khác nhau. Việc quy đổi giữa các phương thức đòi hỏi phải có dữ liệu đồng bộ, trong khi hiện tại các trường chỉ nắm được dữ liệu riêng biệt của từng phương thức, không đầy đủ để xây dựng một mô hình chuẩn.

“Bây giờ thì cứ phải “nhìn ngó” xem trường nào công bố trước, rồi tham khảo để bám theo, đảm bảo không lệch quá nhiều”, một đại diện chia sẻ.

Doãn Nhàn