Quốc hội phải đi trước một bước về thể chế

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 không chỉ là dịp để dân tộc ta nhìn lại một chặng đường lịch sử hào hùng, mà còn để suy ngẫm về tương lai. Trong dòng chảy ấy, cuộc gặp mặt các thế hệ đại biểu Quốc hội lần đầu tiên được tổ chức mang ý nghĩa đặc biệt. Hơn 2.200 đại biểu qua các thời kỳ cùng hội tụ tại Ngôi nhà chung của Nhân dân – nơi lắng đọng trí tuệ, ý chí và khát vọng dân tộc.

Phát biểu tại sự kiện, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định vị thế lịch sử của Quốc hội Việt Nam, tri ân đóng góp của các thế hệ đại biểu, đồng thời nêu rõ những thành tựu to lớn về cải cách bộ máy, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân, củng cố quốc phòng – đối ngoại, và đặc biệt là định hướng chiến lược hướng tới Đại hội XIV của Đảng.

Thông điệp xuyên suốt là: từ chân lý “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” đến mục tiêu “Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc”, Quốc hội phải đi trước một bước về thể chế.

Ông khẳng định: Từ khát vọng độc lập đến khát vọng hùng cường, từ chân lý "Không có gì quý hơn độc lập tự do" đến mục tiêu phấn đấu "Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc, sánh vai các cường quốc năm châu", chúng ta đang đi trên một hành trình nối dài khát vọng. Trên hành trình đó, Quốc hội phải đi trước một bước về thể chế; phải dám mở đường, dám sửa đường, dám quyết định những vấn đề khó, những việc mới, những lĩnh vực chưa từng có tiền lệ.

Lần đầu tiên Tổng Bí thư Tô Lâm gặp mặt gần 2.000 đại biểu Quốc hội qua các thời kỳ. Ảnh: Phạm Thắng

Quốc hội trong dòng chảy lịch sử dân tộc

Từ cuộc Tổng tuyển cử ngày 6/1/1946 – cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên – Quốc hội Việt Nam đã gắn bó với mọi khúc quanh lịch sử. Trong kháng chiến, Quốc hội là nơi hợp pháp hóa những quyết định huy động sức người, sức của, củng cố hậu phương cho tiền tuyến. Sau thống nhất, Quốc hội ban hành những quyết sách lớn nhằm tái thiết đất nước. Từ Đổi mới 1986 đến nay, Quốc hội là nơi thể chế hóa đường lối đổi mới, tạo hành lang pháp lý cho kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, mở rộng hội nhập quốc tế.

Những dấu mốc lập hiến như Hiến pháp 1946, 1959, 1980, 1992, 2013 và sửa đổi năm 2001, 2025 phản ánh bước tiến tư duy thể chế. Mỗi văn bản không chỉ là khung pháp lý mà còn là lời cam kết chính trị về một Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Trên nền tảng ấy, Quốc hội ngày càng được khẳng định như “Ngôi nhà chung của đại biểu nhân dân”, nơi mọi quyết sách trọng đại đều gắn liền với ý chí và nguyện vọng của dân tộc.

Tri ân và tiếp nối

Tại cuộc gặp, Tổng Bí thư đặc biệt nhấn mạnh vai trò của các đại biểu lão thành – những “kho báu ký ức nghị trường”, những “thư viện sống” của lập pháp Việt Nam. Họ đã đi qua những giai đoạn đầy thử thách: cải cách ruộng đất, khắc phục hậu quả chiến tranh, thống nhất đất nước, những năm tháng khó khăn đầu Đổi mới, bước ngoặt hội nhập quốc tế.

Mỗi đạo luật, nghị quyết đều chứa đựng trí tuệ tập thể, mồ hôi và công sức của nhiều thế hệ. Ở đó có hình ảnh những chuyến đi cơ sở “sống với nhân dân, thở cùng nhịp thở của nhân dân”, những cuộc thảo luận dài ngày trong nghị trường để từng câu chữ vừa hợp hiến, hợp pháp, vừa khả thi, gọn gàng, sáng rõ. Tri ân là để tiếp nối, để thế hệ hôm nay soi mình vào tấm gương khí phách, trí tuệ và liêm chính của thế hệ đi trước.

Thành tựu nổi bật: từ cải cách bộ máy đến phát triển kinh tế

Một điểm nhấn quan trọng trong phát biểu của Tổng Bí thư là cải cách tổ chức bộ máy. Sau nhiều năm chuẩn bị, hệ thống chính trị đã được sắp xếp lại theo mô hình ba cấp: Trung ương – Tỉnh/Thành phố – Xã/Phường. Bộ máy tinh gọn hơn, rõ người rõ việc, phân công – phân cấp – phân quyền rành mạch, gần dân và sát dân hơn. Sự thay đổi này không chỉ tiết kiệm ngân sách, mà quan trọng hơn, tạo ra không gian phát triển mới, mở ra cơ hội và động lực cho mục tiêu “cất cánh” của dân tộc.

Về kinh tế, Việt Nam đạt nhiều kết quả ấn tượng. GDP từ mức 346 tỷ USD năm 2020 dự kiến đạt 510 tỷ USD vào 2025, vươn lên thứ 32 thế giới, đứng thứ 4 ASEAN. Thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 5.000 USD, GNI vượt qua ngưỡng trung bình thấp. Sáu tháng đầu năm 2025, bất chấp bối cảnh thế giới khó khăn, tăng trưởng kinh tế của ta vẫn đạt 7,52%, cho thấy sức chống chịu và khả năng phục hồi đáng kể.

Song song với tăng trưởng, hạ tầng chiến lược được đầu tư mạnh mẽ: đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, tuyến Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, các dự án điện hạt nhân… Cùng với đó là 250 công trình lớn khởi công, khánh thành tại 34 tỉnh, thành, tổng vốn gần 1,3 triệu tỷ đồng – minh chứng cho tầm nhìn dài hạn và quyết tâm phát triển bền vững.

Chăm lo đời sống nhân dân: thước đo của mọi chính sách

Tổng Bí thư đã dành một phần quan trọng trong phát biểu để nói về chính sách xã hội. Thành quả đáng chú ý là tỷ lệ nghèo đa chiều giảm xuống còn 1,93% vào cuối năm 2024; với đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ nghèo giảm một nửa chỉ trong 5 năm. Đến tháng 8/2025, hơn 268.000 căn nhà tạm đã được xóa bỏ, hướng tới mục tiêu “không còn nhà tạm, dột nát” trên toàn quốc.

Chính phủ triển khai 692 dự án nhà ở xã hội với hơn 633.000 căn hộ. Quyết định miễn học phí từ mầm non đến hết trung học phổ thông từ năm học mới, cùng việc mở rộng bảo hiểm y tế tới 95% dân số, đã khẳng định chính sách an sinh toàn dân. Tuổi thọ trung bình đạt 75 tuổi, số năm sống khỏe là 67 năm – những con số cho thấy chất lượng sống đang được cải thiện rõ rệt.

Trong thời gian tới, Bộ Chính trị sẽ ban hành nghị quyết mới về giáo dục và y tế. Đây không chỉ là sự quan tâm đến phúc lợi dân sinh, mà còn là đầu tư cho tương lai, bởi giáo dục và sức khỏe là hai trụ cột nâng cao chất lượng nguồn nhân lực quốc gia.

Quốc phòng – đối ngoại: giữ nước từ sớm, từ xa

Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc ngày càng gay gắt, Việt Nam kiên định chiến lược “giữ nước từ sớm, từ xa”. Quân đội và Công an được tổ chức lại theo hướng tinh, gọn, mạnh; lực lượng vũ trang tiến nhanh đến mục tiêu chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; vũ khí, trang thiết bị do ta làm chủ ngày càng đa dạng. Quốc phòng – an ninh không chỉ bảo đảm chủ quyền, an toàn xã hội, mà còn trở thành “kênh đối ngoại hiệu quả” để giữ hòa bình và nâng cao vị thế quốc tế.

Chưa bao giờ tiếng nói của Việt Nam có trọng lượng trên trường quốc tế như hiện nay. Chỉ trong nửa đầu năm 2025, hơn 250 văn kiện hợp tác quốc tế được ký kết, giá trị cam kết đạt trên 62 tỷ USD. Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 194 nước và vùng lãnh thổ, trong đó có 13 đối tác chiến lược toàn diện. Đây là nền tảng để chúng ta chủ động hơn trong hội nhập, đồng thời khẳng định vai trò của một quốc gia có trách nhiệm.

Hướng tới Đại hội XIV: khát vọng hùng cường

Đại hội XIV của Đảng dự kiến tổ chức vào quý I/2026 sẽ là một cột mốc quan trọng. Lần đầu tiên, ba báo cáo lớn (chính trị, kinh tế – xã hội, xây dựng Đảng) sẽ được tích hợp thành một Báo cáo chính trị tổng hợp, kèm theo Chương trình hành động. Đây là sự thay đổi về tư duy: từ báo cáo thành cam kết, từ mục tiêu thành hành động.

Về nhân sự, Đảng chú trọng chất lượng, đề cao tiêu chuẩn “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm”, tăng tỷ lệ cán bộ trẻ, nữ, dân tộc thiểu số. Đó là sự chuẩn bị để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên của một quốc gia giàu mạnh, phát triển bền vững, “sánh vai cùng các cường quốc năm châu”.

Quốc hội – tiên phong mở đường

Thông điệp cuối cùng của Tổng Bí thư là: Quốc hội không thể đi sau, về muộn. Trước những thách thức của thời đại – biến đổi khí hậu, cạnh tranh công nghệ, chuyển dịch năng lượng, già hóa dân số – Quốc hội phải dám đi trước mở đường. Từ chính phủ số, kinh tế số, năng lượng tái tạo, công nghiệp bán dẫn, công nghệ sinh học, đến nông nghiệp xanh, y tế toàn dân – mọi lĩnh vực đều đòi hỏi một thể chế linh hoạt, minh bạch và tiên phong.

Tám mươi năm qua, Quốc hội là nơi “kết tinh trí tuệ, ý chí, khát vọng của dân tộc”. Tám mươi năm tới, Quốc hội phải tiếp tục là điểm tựa niềm tin, động lực đổi mới, hiện thân sinh động của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, kỷ niệm 80 năm độc lập, chúng ta nhớ về chân lý “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, đồng thời khẳng định khát vọng “Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc”. Trên hành trình nối dài khát vọng ấy, Quốc hội phải đi trước một bước về thể chế – dám nghĩ, dám làm, dám mở đường cho tương lai.

Với bản lĩnh, trí tuệ và truyền thống vẻ vang, Quốc hội Việt Nam sẽ tiếp tục đồng hành cùng dân tộc, để đất nước không chỉ giàu mạnh, mà còn trở thành một hình mẫu phát triển bền vững trong thế kỷ XXI.

Tư Giang

Lan Anh