Phát hiện loài mới trong dòng dõi tiến hóa của loài người

Các nhà khoa học đã phát hiện ra 10 chiếc răng tại khu vực dự án nghiên cứu Ledi-Geraru thuộc Vùng Afar, đông bắc Ethiopia - gồm 6 răng hàm, 2 răng cửa, 1 răng tiền hàm và 1 răng nanh - mà họ kết luận là thuộc về một loài Australopithecus mới. Những chiếc răng này đến từ hai cá thể.

Cho đến nay, 6 loài thuộc chi Australopithecus, một tổ tiên quan trọng của loài người thời kỳ đầu, thể hiện sự pha trộn giữa các đặc điểm giống vượn và giống người, đã được biết đến từ các hóa thạch tại nhiều địa điểm khác nhau ở châu Phi. Các nhà nghiên cứu cho biết, những chiếc răng mới được tìm thấy mang những đặc điểm cho thấy chúng thuộc về một loài thứ 7.

Một chi là một nhóm các loài có quan hệ họ hàng gần gũi và có những đặc điểm tương đồng. Ví dụ, sư tử và hổ cùng chi nhưng đại diện cho các loài khác nhau.

Các nhà khoa học cũng phát hiện ra 3 chiếc răng khác có niên đại 2,59 triệu năm trước, mang những đặc điểm cho thấy chúng thuộc về loài Homo lâu đời nhất được biết đến, loài này lần đầu tiên được phát hiện thông qua một xương hàm được khai quật tại cùng khu vực vào năm 2013.

Các nhà khoa học vẫn chưa đặt tên cho loài Australopithecus và Homo được đại diện bởi 13 chiếc răng này do tính chất chưa hoàn chỉnh của các di tích hóa thạch. Loài Homo sapiens của chúng ta là thành viên gần đây nhất của chi Homo, lần đầu tiên xuất hiện cách đây khoảng 300.000 năm ở châu Phi trước khi lan rộng ra toàn thế giới.

Các hóa thạch răng mới cung cấp cái nhìn sâu sắc về một giai đoạn tiến hóa chưa được hiểu rõ của loài người. Tuổi của những chiếc răng cho thấy loài Australopithecus mới được xác định này đã cùng tồn tại ở khu vực này với loài Homo sơ khai, đặt ra câu hỏi về việc liệu chúng có cạnh tranh nguồn tài nguyên hay không.

Những chiếc răng này cũng chỉ ra rằng có 4 loài thuộc tông người - như các loài trong dòng dõi tiến hóa của loài người đã biết - sinh sống ở Đông Phi vào thời điểm đó. Các hóa thạch trước đây cho thấy một loài Australopithecus khác và một loài Paranthropus, một loài người sở hữu hộp sọ đặc biệt thích nghi với việc nhai mạnh, đã sống ở Đông Phi trong thời gian này. Một loài Australopithecus khác cũng sinh sống ở miền nam châu Phi, nâng tổng số loài người trên lục địa này lên 5 loài.

Sự hiện diện của những loài người cùng thời này minh họa cho bản chất phức tạp của quá trình tiến hóa loài người. "Điều này củng cố ý tưởng rằng câu chuyện tiến hóa của loài người không phải là một dòng dõi duy nhất thay đổi chậm chạp theo thời gian. Thay vào đó, mô hình tiến hóa của loài người tương tự như các sinh vật khác, liên tục phân nhánh thành nhiều loài khác nhau trong suốt hồ sơ hóa thạch, nhiều loài trong số đó sống cùng một thời điểm", nhà cổ nhân chủng học Brian Villmoare của Đại học Nevada, Las Vegas, tác giả chính của nghiên cứu được công bố hôm 13/8 trên tạp chí Nature, cho biết.

Các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm manh mối về bản chất của bất kỳ tương tác nào giữa loài Australopithecus và loài Homo được đại diện bởi 13 chiếc răng. "Chúng tôi hiện đang phân tích các mẫu răng để xác định xem liệu chúng có ăn cùng một thứ hay không", nhà cổ sinh thái học tại Đại học Bang Arizona và đồng Giám đốc dự án Kaye Reed cho biết.

Các nhà nghiên cứu đã xác định tuổi của răng bằng một kỹ thuật xác định niên đại của các tinh thể fenspat chứa trong tro núi lửa trong trầm tích nơi chúng được phát hiện dựa trên sự phân rã phóng xạ của nguyên tố argon.

Vùng Afar, một trong những nơi nóng nhất và thấp nhất trên Trái Đất, là một vùng đất cằn cỗi. Nhưng vào thời của những loài này, các con sông chảy qua một cảnh quan thực vật vào các hồ nước nông, nơi có rất nhiều loài động vật sinh sống xung quanh. Chúng bao gồm hươu cao cổ, ngựa, lợn, voi, hà mã và linh dương cũng như các loài săn mồi như mèo răng kiếm và linh cẩu.

Người ta thường cho rằng Homo là hậu duệ của một loài Australopithecus, mặc dù loài chính xác và thời điểm vẫn còn là vấn đề gây tranh cãi. Australopithecus cuối cùng đã tuyệt chủng.

Australopithecus bao gồm hóa thạch nổi tiếng Lucy, một thành viên của loài Australopithecus afarensis sống cách đây khoảng 3,18 triệu năm. Xương hóa thạch của Lucy được phát hiện vào năm 1974 cũng tại Vùng Afar. Các nhà nghiên cứu cho biết, những chiếc răng mới được phát hiện có những đặc điểm cho thấy chúng không thuộc về loài Lucy.

"Loài Australopithecus mới này hoàn toàn không phải là 'mắt xích còn thiếu', và chúng tôi thực sự không nghĩ rằng nó nhất thiết là tổ tiên của bất kỳ loài nào đã biết”, ông Villmoare nói.

Hà Anh