Nới lỏng một số điều kiện mua nhà ở xã hội
Thực tế cho thấy, một số điều kiện được mua nhà ở xã hội trong Luật Nhà ở 2014 và các văn bản liên quan đã không còn phù hợp với thực tiễn, cần được thay đổi. Hiện tại đang có 3 tiêu chí xác định đối tượng được mua nhà ở xã hội là cư trú, thu nhập và diện tích nhà ở.
Một số điều kiện được mua nhà ở xã hội
Để được mua nhà ở xã hội, người dân sống tại các TP lớn cần có thu nhập thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, tức không quá 11 triệu đồng một tháng. Nếu thu nhập cao hơn, thì họ sẽ bị loại hồ sơ. Còn nếu đáp ứng tiêu chuẩn, thì với thu nhập 11 triệu đồng, họ rất khó vừa đủ tiền trang trải tiền thuê nhà, sinh hoạt hàng tháng, vừa trả nợ ngân hàng, thậm chí là không đáp ứng được nhu cầu cho vay của ngân hàng.
Tại một số tỉnh, thành tập trung nhiều khu công nghiệp, các dự án nhà ở xã hội, một số dự án vẫn chưa thể bán hết hàng, do ràng buộc về điều kiện. Ví dụ, không cho phép các doanh nghiệp được thuê hoặc mua nhà ở xã hội để cung cấp chỗ ở cho chính các công nhân của họ tại các khu công nghiệp, người mua phải chưa có nhà ở tại bất cứ tỉnh thành khác. Như một dự án tại Bắc Giang có khoảng 2.000 căn hộ, mà nay mới bán được 10%.
Do không đáp ứng được các tiêu chí khắt khe, nhiều người đã phải chạy vạy, thậm chí tìm đến các dịch vụ “làm đẹp” hồ sơ, để được mua nhà ở xã hội. Vì hiện nay, loại hình nhà ở này đang rẻ bằng 1/3 so với giá nhà trong cùng khu vực.
Tại Hà Nội, sau khoảng 5 năm trở lại đây, giá nhà ở xã hội đã tăng khá mạnh, từ mức phổ biến khoảng 12 - 14 triệu đồng/m2, nay tăng lên gần 20 triệu đồng/m2. Trong khi các quy định về mức thu nhập và một số điều kiện khác vẫn giữ nguyên. Rõ ràng, giá nhà ở sau vài năm đã tăng nhanh, nhưng điều kiện mua nhà ở xã hội, tiêu biểu nhất tiêu chí về thu nhập, vẫn giữ nguyên, được nhiều địa phương, doanh nghiệp cho là một sự bất hợp lý.
Bộ Xây dựng vừa có đề xuất bỏ điều kiện về cư trú, điều kiện về thu nhập được nâng cao hơn so với hiện hành… với người mua nhà ở xã hội. Theo đó, nhiều người dân sẽ dễ dàng làm hồ sơ và đăng ký mua nhà ở loại này.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) do Bộ này chủ trì soạn thảo đã được Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 5 và dự kiến sẽ thông qua tại kỳ họp 6 sắp tới. Dự thảo luật có 8 nhóm chính sách, trong đó có nhóm chính sách quan trọng về nhà ở xã hội.
Về đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội, dự thảo luật sửa đổi theo hướng giảm bớt các thủ tục trong việc xác định đối tượng mua nhà ở xã hội. Dự thảo trước đây có 3 tiêu chí, gồm cư trú, thu nhập và nhà ở. Dự thảo lần này bỏ tiêu chí về cư trú, đã là công dân Việt Nam thì chỉ cần có đủ điều kiện về thu nhập và nhà ở là được quyền mua nhà ở xã hội.
Điều kiện về thu nhập cũng được xem xét theo hướng mở rộng, nâng lên ở mức thu nhập cao hơn so với hiện hành. Về điều kiện nhà ở, trước đây nếu có nhà ở nhưng dưới 10m2 thì mới là đối tượng mua nhà ở xã hội, nay có thể xem xét tăng lên 15 m2/người, giống một số nước trong khu vực.
Dự thảo luật cũng đề cập các chính sách cải cách thủ tục hành chính, nhất là về đầu tư, giao đất, lựa chọn chủ đầu tư, xác định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội.
Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản cho biết, nới lỏng một số điều kiện cho người mua nhà ở xã hội sẽ tạo thuận lợi hơn cho người có nhu cầu. Tuy nhiên, cần xem xét việc người mua nhà ở xã hội làm ở đâu, thu nhập thế nào thì mới được mua để thuận lợi trong việc trả nợ.
Hà Nội sẽ có thêm 8 dự án nhà ở xã hội
Mới đây, UBND TP Hà Nội vừa duyệt danh mục các dự án nhà ở, khu đô thị trong Kế hoạch phát triển nhà ở giai đoạn 2021 - 2025 (đợt 1).
Theo đó, Hà Nội sẽ có thêm 8 dự án nhà ở xã hội. Các dự án này dự kiến có tổng mức đầu tư khoảng 8.114 tỷ đồng, cung cấp khoảng 485.120m2 sàn nhà ở, tương ứng 5.572 căn hộ. Các dự án có tổng diện tích hơn 27ha, tập trung tại quận Hoàng Mai, Bắc Từ Liêm và các huyện Gia Lâm, Đông Anh, Mê Linh, Hoài Đức. Phần lớn các dự án đang trong giai đoạn làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc chấp thuận nhà đầu tư.
Cũng theo quyết định phê duyệt danh mục cập nhật các dự án đầu tư xây dựng nhà ở, khu đô thị, UBND TP đã cập nhật 122 dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị vào kế hoạch phát triển nhà ở TP Hà Nội giai đoạn 2021 - 2025.
Các dự án này dự kiến cung cấp khoảng 25.139.755m2 sàn nhà ở, khoảng 91.322 căn (gồm 11.612 căn hộ chung cư; 1.824 căn thấp tầng). Trong đó, dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2021 - 2025 là 3.540.743m2 sàn và hoàn thành sau năm 2025 là khoảng 18.806.974m2 sàn.
Ngoài ra, TP Hà Nội cũng cập nhật 1 dự án đầu tư xây dựng mới và 7 dự án đang rà soát theo chỉ đạo của Thành ủy vào kế hoạch phát triển nhà ở phục vụ tái định cư, bố trí chỗ ở tạm thời cho các chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư trong thời gian thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn TP Hà Nội giai đoạn 2021 - 2025.