Nỗ lực hàn gắn quan hệ, Tổng thống Nam Phi thăm chính thức Mỹ, sẽ gặp một tỷ phú đình đám

Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa đến Mỹ ngày 19/5. (Nguồn: GCIS)

Tháp tùng ông Ramaphosa là các quan chức cấp cao của Nam Phi trong các lĩnh vực ngoại giao cũng như kinh tế, thương mại, bao gồm: Bộ trưởng Bộ Quan hệ và Hợp tác quốc tế (Bộ Ngoại giao), Bộ trưởng Bộ Thương mại, Cạnh tranh và Công nghiệp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Đặc phái viên của Nam Phi tại Mỹ.

Quan hệ giữa hai quốc gia đã xấu đi trong nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ thứ hai của ông Donald Trump, khi Nhà Trắng công khai chỉ trích chính sách cải cách ruộng đất của Nam Phi và vụ kiện của Pretoriachống lại Israel - đồng minh của Mỹ - tại Tòa án Công lý quốc tế với cáo buộc diệt chủng.

Hồi tháng Hai, chính quyền Trump đã cắt giảm viện trợ và mới đây cấp quy chế tị nạn cho một nhóm người da trắng Nam Phi với lý do bị phân biệt đối xử chủng tộc - điều mà chính phủ của quốc gia châu Phi này kiên quyết bác bỏ.

Theo tin từ Reuters, hai nguyên thủ quốc gia dự kiến sẽ có cuộc gặp vào ngày 21/5. Giới chức Nam Phi đang chuẩn bị một đề xuất thương mại với hy vọng "thiết lập lại" quan hệ song phương.

Theo người phát ngôn Vincent Magwenya của ông Ramaphosa, một trong những đề xuất tiềm năng là việc Tesla, công ty xe điện do tỷ phú gốc Nam Phi Elon Musk lãnh đạo và là cố vấn thân cận của ông Trump, có thể được hưởng mức thuế nhập khẩu ưu đãi nếu đồng ý xây dựng hệ thống trạm sạc xe điện tại quốc gia này.

Khi được hỏi về khả năng cấp phép cho Starlink, công ty vệ tinh của ông Musk, hoạt động tại Nam Phi, ông Magwenya xác nhận: “Chắc chắn, vấn đề này sẽ được thảo luận”.

Trước đó, tờ Washington Post dẫn các điện tín ngoại giao của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, Washington đã gây sức ép buộc một số quốc gia giảm thuế quan đối với Starlink để đổi lại việc triển khai dịch vụ.

Ông Elon Musk từng tuyên bố, Starlink bị cấm hoạt động tại Nam Phi, quê gốc của ông, vì vị tỷ phú này không phải là người da đen, một cáo buộc bị các quan chức nước này phủ nhận. Cơ quan quản lý viễn thông của nước này hồi tháng 3 khẳng định Starlink chưa từng nộp đơn xin cấp phép hoạt động tại Nam Phi.

Phát biểu của ong Musk được cho là nhằm chỉ trích chính sách Trao quyền Kinh tế cho người da đen (Black Economic Empowerment - BEE), vốn yêu cầu các doanh nghiệp nước ngoài trong lĩnh vực viễn thông phải chuyển nhượng 30% cổ phần tại công ty con trong nước cho các nhóm từng chịu thiệt thòi về lịch sử.

Bộ trưởng Nông nghiệp Nam Phi John Steenhuisen khẳng định, ưu tiên của ông là bảo vệ quyền lợi thương mại cho ngành nông nghiệp của đất nước.

Hiện nay, các sản phẩm nông nghiệp Nam Phi được miễn thuế nhập khẩu vào thị trường Mỹ theo Đạo luật Tăng trưởng và Cơ hội châu Phi (AGOA).

Tuy nhiên, điều này đang bị đe dọa dưới chính sách thuế mới của Tổng thống Trump. “Nếu mất đi những ưu đãi này, hậu quả sẽ vô cùng nghiêm trọng đối với nông dân, người lao động và toàn bộ nền kinh tế”, ông Steenhuisen cảnh báo.

Bảo Minh