Những người 'đi trước' ở Vĩnh Ô

Chị Hiếu tuyên truyền, vận động người dân mạnh dạn phát triển kinh tế gia đình - Ảnh: Trần Tuyền

Tiên phong trong làm kinh tế

Đầu năm 2000, vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên chàng thanh niên Hồ Văn Tốt đành nghỉ học. Ngoài thời gian phụ giúp bố mẹ phát triển kinh tế gia đình, anh tích cực tham gia các hoạt động đoàn, hội tại địa phương. Năm 2004, anh được bầu làm Trưởng thôn Cây Tăm. Sau hơn 1 năm phấn đấu, rèn luyện, anh được kết nạp vào Đảng, là một trong những đảng viên trẻ tuổi trong cộng đồng người Vân Kiều nơi thượng nguồn Bến Hải lúc bấy giờ.

Sau khi lập gia đình, anh Tốt chăm chỉ khai hoang, phục hóa, phạt lau lách cỏ dại nơi vùng đồi thôn Cây Tăm để trồng rừng tràm. Với sức khỏe tốt, cộng thêm đức tính siêng năng, cần cù, diện tích rừng của gia đình anh cũng vì thế mà tăng dần theo thời gian. Không chỉ trồng cây gây rừng, vợ chồng anh còn trồng 300 cây chuối theo tiêu chuẩn VietGAP, chăn nuôi gia súc, gia cầm, đa dạng hóa cây trồng vật nuôi và mua sắm máy xay xát lúa gạo, phục vụ nhu cầu của gia đình cũng như người dân trong thôn bản.

“Mình vừa làm vừa học. Nghe cấp trên mở lớp tập huấn, hướng dẫn về chăn nuôi, trồng trọt là mình đăng ký tham gia ngay. Cái nào chưa hiểu thì mình tìm đọc qua sách báo và mạng internet. Mày mò làm rồi quen. Nay mình có thể tự chăm sóc cây, con trong gia đình rất tốt”, anh Tốt thật thà.

Hiện nay, gia đình anh Tốt có 8 ha rừng tràm đã cho khai thác; đàn trâu 6 con. Sau khi trừ các chi phí, mỗi năm anh thu lãi ròng trên 50 triệu đồng. Mới đây, anh xây hệ thống chuồng trại khép kín nuôi 4 cặp dúi má đào và 8 cặp thỏ với tổng kinh phí khoảng 100 triệu đồng. “Mô hình này tôi đang nuôi thử nghiệm, nếu thành công sẽ nhân rộng”, anh Tốt chia sẻ.

Phía bên kia dòng Bến Hải là nhà của chị Hồ Thị Hiếu, Trưởng thôn Xóm Mới, đại biểu HĐND xã Vĩnh Ô nhiệm kỳ 2020 - 2025, ủy viên MTTQ Việt Nam huyện Vĩnh Linh nhiệm kỳ 2024 - 2029. Chị Hiếu vừa được huyện Vĩnh Linh tặng giải thưởng “Bông sen hồng” lần thứ XVII năm 2024.

“Năm 2014, sau khi tốt nghiệp ngành giáo dục tiểu học Trường Cao đẳng Sư phạm Hải Dương, tôi trở về quê lập gia đình và buôn bán tại nhà. Đến năm 2017, tôi được bầu làm Trưởng Ban công tác mặt trận thôn Xóm Mới 1. Năm 2020, 2 thôn Xóm Mới 1 và Xóm Mới 2 sáp nhập thành thôn Xóm Mới với 73 hộ, trên 200 nhân khẩu, tôi được bầu làm trưởng thôn”, chị Hiếu kể.

Đầu năm 2024, chị Hiếu đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi bò sinh sản - Ảnh: TRẦN TUYỀN

Trong quãng thời gian này, chị Hiếu huy động nguồn vốn để mua 4 ha đất rừng trồng tràm. Chị mạnh dạn đề xuất cấp trên hỗ trợ xây dựng trang trại nuôi bò nhốt chuồng nhằm nâng cao thu nhập và góp phần thay đổi nhận thức canh tác của người dân. Đầu năm 2024, chị Hiếu vay 200 triệu đồng đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi bò sinh sản.

Tổng đàn bò của chị có 20 con, trong đó 5 con giống được Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện hỗ trợ. Tiếp đó, chị thuê máy múc cải tạo gần 1 ha đất để trồng cỏ voi, lắp đặt hệ thống nước tưới và trồng khoảng 1 ha cây chuối làm thức ăn cho đàn bò.

“Từ xưa đến nay, dân bản có thói quen nuôi gia súc, gia cầm thả rông, được chăng hay chớ nên tôi muốn thông qua mô hình chăn nuôi bò nhốt chuồng, áp dụng khoa học kỹ thuật để thay đổi cách nghĩ, cách làm của đồng bào.

Được sự hỗ trợ, giúp đỡ của cán bộ thú y xã, huyện nên đàn bò không bị bệnh tật, hiện phát triển rất tốt. Từ nay đến cuối năm, đàn bò giống sẽ sinh sản thêm nhiều con bò nữa”, chị Hiếu phấn khởi. Từ những mô hình sản xuất của gia đình, hằng năm sau khi trừ các chi phí, chị Hiếu thu lãi ròng khoảng 200 triệu đồng.

Điểm tựa của bản làng

Năm 2022, chính quyền địa phương có chủ trương xây dựng đường bê tông nội thôn góp phần xây dựng thôn nông thôn mới. Chị Hiếu tích cực tuyên truyền, vận động 10 hộ dân tự nguyện hiến khoảng 2.000 m2 đất để đơn vị thi công triển khai thực hiện dự án. Với những đóng góp này, năm 2023 thôn Xóm Mới được Ban Tuyên giáo chọn là tập thể tiêu biểu để đưa vào tập sách “Làm theo lời Bác”.

Dự án đường nối đường Hồ Chí Minh nhánh Đông với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây giai đoạn 1 có điểm đầu tại xã Vĩnh Ô, huyện Vĩnh Linh, kết thúc trên đường Hồ Chí Minh nhánh Tây tại xã Hướng Lập, huyện Hướng Hóa. Thực hiện chủ trương của cấp trên, năm 2023 chị Hiếu tích cực tuyên truyền, thuyết phục 10 gia đình tự nguyện hiến khoảng 3.000 m2 đất, trong đó có nhiều chỗ đi qua “rú ma” của thôn. Nhờ đó, tiến độ thi công dự án được đẩy nhanh.

Ngày 26/3/2024, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải tặng Bằng khen cho xã Vĩnh Ô vì đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua xây dựng và phát triển giao thông nông thôn - miền núi năm 2023. Trong thành tích chung này, có sự đóng góp không nhỏ của cá nhân chị Hiếu.

Trước đó, vào tháng 10/2023, mưa lớn kéo dài, nước từ thượng nguồn đổ về khiến Bản 8 bị cô lập. Chị Hiếu đã vận động người dân đóng góp gần 2 tấn lương thực, thuốc men và nhu yếu phẩm để hỗ trợ người dân Bản 8. Sau đó ít lâu, ở Bản 4 xảy ra đám cháy lớn tại khu vực rừng tràm với diện tích hơn 3 ha, chị nhanh chóng huy động lực lượng địa phương ứng cứu. Sau 4 giờ đồng hồ, đám cháy được dập tắt.

Anh Tốt xây hệ thống chuồng trại khép kín nuôi dúi má đào và thỏ - Ảnh: TRẦN TUYỀN

Đối với anh Hồ Văn Tốt, năm 2008 anh được bầu làm người có uy tín của thôn Cây Tăm. Từ năm 2010 đến nay, anh là Bí thư chi bộ thôn. Trong các cuộc họp chi bộ, họp thôn và những buổi sinh hoạt của các hội, đoàn thể, anh Tốt luôn có mặt để tuyên truyền, vận động người dân mạnh dạn phát triển kinh tế gia đình, chung sức xây dựng nông thôn mới, bảo vệ an ninh trật tự tại địa phương.

Nếu người nào có nhu cầu vay vốn để làm kinh tế hay cần con giống, cây giống, anh luôn sẵn sàng kết nối, hỗ trợ. “Với dân bản, nếu chỉ nói mà không làm thì họ sẽ không nghe và không tin. Muốn người dân làm theo thì mình phải làm trước. Có thể thu nhập của mình thua nhiều người trong thôn bản nhưng mình phải là người đi trước, làm trước để noi gương”, anh Tốt bộc bạch.

Mới đây, xã Vĩnh Ô thành lập HTX thôn Cây Tăm, anh Tốt được bầu làm giám đốc. Hiện nay, HTX có 8 hộ dân tham gia trồng chuối theo tiêu chuẩn VietGAP. Khi tham gia mô hình, người dân được Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện hỗ trợ nguồn vốn, cây giống, phân bón, kỹ thuật...

Sau cuộc chuyện trò, anh Tốt dẫn tôi lội băng qua dòng Bến Hải để đến rẫy chuối của HTX. Trên vùng đồi màu mỡ, hàng ngàn cây chuối xanh mướt được trồng thẳng tắp đang phát triển rất tốt, sắp cho thu hoạch.

Chung tay bảo vệ rừng

Ngoài nhiều điểm chung trên, anh Tốt và chị Hiếu đều là những người yêu rừng và có trách nhiệm với rừng. 16 năm nay, anh Tốt là Tổ trưởng Tổ bảo vệ rừng phòng hộ, thuộc Ban Quản lý Rừng phòng hộ lưu vực sông Bến Hải. Ban đầu, chỉ có 8 hộ trong tổ bảo vệ rừng. Tuy nhiên, sau khi được anh Tốt tuyên truyền, vận động, nhiều gia đình đã tự nguyện tham gia. Đến nay, tổ bảo vệ rừng có 52 hộ thuộc 3 thôn chung tay bảo vệ hơn 1.200 ha rừng phòng hộ.

Ngoài ra, anh Tốt còn là Tổ trưởng Tổ bảo vệ rừng của xã Vĩnh Ô. Tổ bảo vệ này được thành lập từ năm 2023. Hiện nay, tổ có 5 thành viên là trưởng thôn của 5 thôn. Tổ có nhiệm vụ bảo vệ hơn 130 ha rừng phòng hộ do UBND xã Vĩnh Ô quản lý.

Tổ bảo vệ rừng xã Vĩnh Ô có 5 nhóm, mỗi nhóm do các trưởng thôn làm nhóm trưởng. Là phụ nữ nhưng chị Hiếu cũng là nhóm trưởng của nhóm bảo vệ rừng thôn Xóm Mới. Đều đặn mỗi tháng, các thành viên trong tổ sẽ đi tuần tra, bảo vệ trên diện tích rừng phòng hộ đầu nguồn Bến Hải do xã quản lý.

Từ khi có tổ bảo vệ đến nay, những cánh rừng đã giữ được màu xanh, tình trạng chặt phá rừng được giảm thiểu, nhận thức của người dân về công tác bảo vệ rừng cũng được nâng cao.”Rừng gắn bó với dân bản nên bảo vệ rừng là bảo vệ cuộc sống của người dân. Vì thế, dù là phụ nữ, tôi không nề hà khó khăn, cùng góp tay cho những cánh rừng thêm xanh”, chị Hiếu chia sẻ về công việc của mình.

Trần Tuyền