Những đóng góp trong sự nghiệp chống Mỹ cứu nước và thành tựu trong công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế của Đảng bộ, nhân dân, lực lượng vũ trang tỉnh Ninh Bình
Lực lượng dân quân pháo phòng không Phương Đình tại diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh. Ảnh tư liệu: Hồng Nam
1. Những đóng góp trong sự nghiệp chống Mỹ, cứunước
Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Quán triệt và thực hiện nghiêm túc 2 nhiệm vụ chiến lược "Xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước", Đảng bộ, quân và dân Ninh Bình phấn khởi, hăng hái, thi đua lao động, sản xuất khắc phục hậu quả chiến tranh và phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đời sống ấm no hạnh phúc.
Cuối năm 1954, đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, phản động trắng trợn tổ chức một cuộc di cư lớn đưa dân miền Bắc vào miền Nam, chủ yếu là đồng bào công giáo ở địa phận Phát Diệm. Cùng với toàn Đảng, toàn dân, LLVT Ninh Bình được điều động vào các tổ, đội công tác về từng thôn, xóm có đông đồng bào công giáo tuyên truyền, giải thích chính sách của Đảng và Chính phủ, vạch rõ âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù, vận động đồng bào yên tâm ở lại xây dựng quê hương.
Vừa tham gia các hoạt động, vừa tích cực xây dựng phát triển lực lượng. Đến cuối năm 1955 số cán bộ, đội viên du kích mới bổ sung, phát triển trong cả tỉnh lên tới 4.198 người, đưa tổng số dân quân, tự vệ lên 8.994 người tăng 1,35 lần so với tháng 7/1954.
Trong 3 năm (1958-1960) thành tựu về xây dựng LLVT và củng cố quốc phòng của tỉnh đã có sự phát triển vượt bậc được Chính phủ tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất (năm 1959). Tỉnh đội 3 năm liền được Tổng cục Chính trị tặng Cờ Luân lưu "Tỉnh đội khá nhất", được 20 tỉnh trên miền Bắc ký kết giao ước thi đua.
Bước vào kế hoạch dài hạn 5 năm (1961- 1965) tỉnh đã mở cuộc vận động "Xây dựng DQTV, quân dự bị tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc, trở thành lực lượng hậu bị hùng mạnh của quân đội chính quy, hiện đại". LLVT được Đảng bộ, chính quyền và nhân dân đặc biệt quan tâm, ngày càng được củng cố và phát triển, làm tốt vai trò xung kích trong sản xuất và bảo vệ trị an, tích cực trấn áp bọn phản động lợi dụng tôn giáo hoạt động, giữ vững an ninh chính trị.
Miền Bắc trên đà phát triển đi lên CNXH, quan hệ sản xuất XHCN đang được củng cố và hoàn thiện thì đế quốc Mỹ sau thất bại thảm hại trong chiến lược "Chiến tranh đặc biệt" đã liều lĩnh, điên cuồng gây chiến tranh phá hoại ra miền Bắc. Với dã tâm "đưa miền Bắc trở lại thời kỳ đồ đá", ngày 5/8/1964, đế quốc Mỹ dùng máy bay và tàu chiến đánh phá một số nơi từ vĩ tuyến 17 trở ra. Ngày 22/5/1965, máy bay Mỹ ném bom khu vực Nông trường Đồng Giao, doanh trại bộ đội Trung đoàn 154, mở đầu cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ nhất đối với Ninh Bình. Giặc Mỹ đã tàn phá, hủy diệt thị xã Ninh Bình gần như hoàn toàn, 123/125 xã, thị trấn trong tỉnh bị Mỹ ném bom bắn phá.
Mặc dù bị thua đau ở miền Nam và thất bại lớn trong cuộc chiến tranh phá hoại ở miền Bắc nước ta, nhưng Mỹ vẫn chưa từ bỏ âm mưu đen tối của chúng. Hòng cứu nguy cho quân ngụy, cắt đứt sự chi viện của miền Bắc cho chiến trường miền Nam, Mỹ một lần nữa đưa lực lượng không quân, hải quân Mỹ đánh phá trở lại miền Bắc. Đối với Ninh Bình, từ ngày 13/4/1972 đến ngày 26/12/1972, Mỹ sử dụng 1.177 lần máy bay đánh phá 535 trận vào 523 mục tiêu, trong đó có 201 mục tiêu giao thông, 123 mục tiêu kinh tế, 174 mục tiêu dân cư. Đê điều, các công trình thủy lợi bị oanh tạc nhiều gấp 3,1 lần so với cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ nhất.
Đáp lời kêu gọi thiêng liêng của Bác Hồ kính yêu "Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt…", và "Không có gì quý hơn độc lập tự do", dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, quân và dân trong tỉnh đã đoàn kết một lòng, vượt lên bom đạn, vừa hăng hái thi đua lao động sản xuất, vừa anh dũng chiến đấu bảo vệ quê hương, đánh trả quyết liệt 2 cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ, bắn rơi 90 máy bay, tiêu diệt và bắt sống 5 giặc lái. Quân dân Ninh Bình vinh dự bắn rơi chiếc máy bay Mỹ thứ 2.700 trên bầu trời miền Bắc, hai đơn vị ở huyện Kim Sơn là: Dân quân du kích xã Thượng Kiệm bắn rơi 2 chiếc; trung đội dân quân Kim Đài bắn rơi 5 chiếc được Nhà nước phong tặng danh hiệu "Anh hùng LLVT Nhân dân".
Thực hiện khẩu hiệu:"Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người", thanh niên Ninh Bình hưởng ứng và tích cực tham gia phong trào thanh niên "Ba sẵn sàng", phụ nữ tích cực tham gia phong trào "Ba đảm đang", quân và dân Ninh Bình đã chi viện tích cực cho tiền tuyến, từ năm 1959 đến 1975 với 39 đợt tuyển quân, tỉnh ta đã có 59.785 thanh niên tham gia vào bộ đội (gấp 5,4 lần so với thời kỳ chống Pháp) chiến đấu trên khắp các chiến trường. Nhân dân và LLVT Ninh Bình vừa tích cực tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu, vừa hăng say thi đua lao động sản xuất, góp phần cùng toàn dân đưa năng suất lúa mỗi năm một tăng, đảm bảo đời sống nhân dân. Từ năm 1965 đến năm 1975, nhân dân Ninh Bình đã đóng góp hàng chục vạn tấn lương thực, thực phẩm chi viện cho cách mạng miền Nam.
Xây dựng và thành lập 5 tiểu đoàn bộ binh, 12 đại đội địa phương, 2 tiểu đoàn và đại đội pháo cao xạ 37 ly, 6 đại đội súng máy 12 ly 7 và 1 trung đội 14 ly 5, 4 tiểu đoàn và 2 đại đội công binh, 2 tiểu đoàn an dưỡng và 1 tiểu đoàn thu dung. Đã bổ sung cho chiến trường và các đơn vị chủ lực 3 tiểu đoàn và 4 đại đội bộ binh, 3 đại đội và 4 khẩu đội pháo cao xạ 37 ly, 4 đại đội 12 ly 7; 1 trung đội 14 ly 5, 1 đại đội du kích tham gia chiến đấu ở Quảng trị năm 1972, 2 tiểu đoàn công binh và 3.000 thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến.
Đã huy động 3,5 triệu ngày công làm trận địa và công trình quốc phòng; 245.700 ngày công bốc dỡ và bảo quản an toàn 81.284 tấn hàng quốc phòng; vận chuyển 16.186 tấn hàng vào chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam; hàng chục vạn ngày công làm 2.467 km hào giao thông và 945.177 hầm hố; 665.723 công lao động phục vụ chiến đấu, giao thông vận tải và phòng tránh, cấp cứu.
Trong khói bom ác liệt của quân thù, với tinh thần không để mạch máu giao thông bị tắc, quân và dân Ninh Bình đã huy động 25.688 ngày công sửa chữa đường cũ, làm 8 tuyến đường giao thông mới, 18 km cầu đường bộ, 2 km cầu đường sắt, mở thêm 70 km đường bộ và 18 km đường sắt.
Tổ chức và nuôi dưỡng 1.480 thương binh, bệnh binh nặng từ chiến trường trở về; đỡ đầu nuôi dạy hơn 4.000 con em của tỉnh Quảng Bình và Vĩnh Linh (Quảng Trị)- tuyến lửa Anh hùng ra học tập tại tỉnh Ninh Bình.
Trải qua 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước vô cùng gay go, quyết liệt, với những hy sinh to lớn, Đảng bộ quân và dân Ninh Bình đã cùng với cả nước giành thắng lợi trọn vẹn với chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đi lên xây dựng XHCN.
Tổng kết cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, Đảng bộ, nhân dân và LLVT Ninh Bình đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Tổng kết cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược Đảng bộ, nhân dân và LLVT Ninh Bình đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Đến nay đã có trên 70 đơn vị xã, phường, thị trấn; 16 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT Nhân dân; có gần 1.600 mẹ được phong và truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước "Bà mẹ Việt Nam Anh hùng",cùng hàng nghìn tập thể và cá nhân đã được khen thưởng Huân, Huy chương các loại; trên 34 nghìn gia đình chính sách, trong đó có hơn 16 nghìn con em Ninh Bình đã anh dũng hy sinh trong 2 cuộc kháng chiến; gần 14 nghìn thương binh đã để lại một phần thân thể của mình trên chiến trường cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.
2. Những thành tựu trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế
Bước vào thời kỳ đổi mới, dưới ánh sáng của đường lối đổi mới do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng, lãnh đạo; phát huy truyền thống lịch sử và cách mạng của quê hương anh hùng, sau hơn 30 năm tái lập tỉnh Đảng bộ, quân và dân Ninh Bình đã đoàn kết, phấn đấu vượt qua khó khăn, thách thức, giành nhiều thành tựu to lớn, toàn diện trên mọi lĩnh vực, góp phần xây dựng Ninh Bình ngày càng phát triển theo hướng bền vững.
3. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị
Năm 2022 là năm thứ hai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII. Kinh tế tiếp tục phục hồi và phát triển, tốc độ tăng trưởng GRDP đạt 8,62%; văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, an sinh xã hội được đảm bảo, đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện và nâng lên. Hoạt động đối ngoại, xúc tiến thu hút đầu tư được quan tâm, có nhiều đổi mới. Quốc phòng, quân sự địa phương được tăng cường; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng, tiêu cực được tập trung chỉ đạo và có chuyển biến tích cực. Công tác xây dựng Đảng, chính quyền được triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả; hệ thống chính trị được củng cố ngày càng vững mạnh. Hoàn thành và hoàn thành vượt mức 17/17 chỉ tiêu kế hoạch đề ra, trong đó có 14 chỉ tiêu vượt kế hoạch.
Công tác giáo dục chính trị tư tưởng: Tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện, sơ kết, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, các hội thảo về lịch sử Đảng bộ tỉnh Ninh Bình. Chủ động nắm bắt tâm tư, tình cảm, dự báo diễn biến tư tưởng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân để kịp thời định hướng dư luận; đẩy mạnh đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thông tin xấu độc trên Internet và mạng xã hội.
Công tác tổ chức cán bộ:Được chú trọng; thường xuyên quan tâm kiện toàn, sắp xếp, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ theo phân cấp quản lý đảm bảo nguyên tắc, đúng quy trình, quy định; công tác quy hoạch, đào tạo cán bộ được triển khai thực hiện theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; tổng số đảng viên trong toàn tỉnh là 75.150 đồng chí, 681 tổ chức cơ sở đảng.
Công tác kiểm tra giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng: Được thực hiện nghiêm túc, đúng quy trình, quy định, kết luận rõ ưu điểm, khuyết điểm, tính chất, mức độ, nguyên nhân vi phạm; việc tiếp nhận, phân loại, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo phục vụ bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp được thực hiện nghiêm túc giải quyết kịp thời đơn, thư khiếu nại, tố cáo; xem xét và thi hành kỷ luật các tổ chức đảng, cá nhân có khuyết điểm sai phạm. Qua kiểm tra, giám sát giúp các tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên chấp hành nghiêm các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, góp phần giữ vững kỷ luật, kỷ cương.
Công tác dân vận đã tập trung chỉ đạo thực hiện tốt Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh; tiếp tục thực hiện Đề án "Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác dân vận trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2021-2025"; Công tác tôn giáo, dân tộc được quan tâm, tập trung giải quyết những vấn đề phát sinh ngay từ cơ sở; nhìn chung hoạt động của các tôn giáo trên địa bàn đảm bảo theo đúng chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Hoạt động của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân ngày càng đổi mới, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ trong công tác dân nguyện; đổi mới, tăng cường công tác tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, đảm bảo thực chất, hiệu quả. Hoạt động xúc tiến thu hút đầu tư được đổi mới theo hướng đa chiều, đa phương thức; công tác đối ngoại, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo được các cấp, ngành thực hiện có hiệu quả.
Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các hội quần chúng làm tốt công tác tuyên truyền, tích cực tham gia các sự kiện chính trị của tỉnh, các phong trào thi đua yêu nước, phát triển kinh tế, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới;phát động xây dựng mô hình điểm .
Công tác xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh cơ sở trên địa bàn tỉnh được đẩy mạnh, có nhiều đổi mới và đạt kết quả tốt; công tác quản lý và tổ chức lễ hội được tăng cường, thực hiện nghiêm các quy định phòng, chống dịch COVID-19. Phong trào luyện tập thể dục, thể thao quần chúng diễn ra sôi nổi; thể thao thành tích cao được quan tâm đầu tư và đạt nhiều kết quả; phối hợp tổ chức thành công các giải thi đấu thể thao quốc tế, quốc gia tại tỉnh.
Công tác giáo dục - đào tạo có chuyển biến tích cực, chú trọng các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và giáo dục mũi nhọn; kỳ thi tốt nghiệp THPT năm thứ 6 liên tiếp, Ninh Bình xếp thứ 3 toàn quốc về điểm trung bình các môn thi tốt nghiệp THPT. Chương trình khen thưởng Quỹ Khuyến học, khuyến tài Đinh Bộ Lĩnh được quan tâm.
Ngành Y tế đã phối hợp với các địa phương, cơ quan, đơn vị nâng cao năng lực, chất lượng hệ thống y tế cơ sở; đảm bảo trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc phục vụ khám, chữa bệnh cho nhân dân; Công tác khám, chữa bệnh, đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm và chăm sóc sức khỏe nhân dân được chú trọng.
Công tác đảm bảo an sinh xã hội được quan tâm chỉ đạo; thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách ưu đãi đối với người có công và đối tượng chính sách xã hội theo quy định. Công tác dạy nghề, giải quyết việc làm cho người lao động được chú trọng, tỷ lệ lao động trong khu vực nông nghiệp ước còn 27,9%; công tác giảm nghèo được triển khai thực hiện có hiệu quả, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm xuống còn 2,59%.
Hoạt động khoa học công nghệ có chuyển biến tích cực, nhiều tiến bộ kỹ thuật được ứng dụng và đưa vào cuộc sống; công tác quản lý nhà nước về tài nguyên và bảo vệ môi trường được tăng cường chỉ đạo, đạt kết quả. Công tác thi đua, khen thưởng có nhiểu đổi mới, kịp thời biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến; tổ chức phát động thực hiện phong trào thi đua: "Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới", "Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau", "Đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; thực hành tiết kiệm chống lãng phí". Hoạt động đối ngoại được mở rộng, hàng năm có rất nhiều đoàn khách vào tham dự các sự kiện chính trị, giao lưu hợp tác, thu hút đầu tư, góp phần quan trọng quảng bá hình ảnh đất và người Ninh Bình, nâng cao vị thế, vai trò, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội.
An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn được đảm bảo quân sự, quốc phòng địa phương được tăng cường: Duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu, tham mưu chỉ đạo thực hiện công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ; đón nhận và tư vấn giới thiệu việc làm cho quân nhân hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về địa phương. Tăng cường đảm bảo an ninh mạng, an toàn thông tin, bảo vệ bí mật nhà nước; đảm bảo tuyệt đối an toàn các đoàn lãnh đạo Đảng, Nhà nước, khách quốc tế và các sự kiện chính trị, văn hóa, xã hội quan trọng tổ chức trên địa bàn tỉnh. Đẩy mạnh phòng ngừa, đấu tranh với các loại tội phạm và vi phạm pháp luật, quản lý cư trú, ngành nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật cơ bản được kiềm chế. Tiếp tục duy trì, phát huy hiệu quả các mô hình phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Tăng cường tuần tra, nắm tình hình, phối hợp đảm bảo an ninh trật tự khu vực biên giới biển, cửa khẩu cảng, vùng nước cảng; kiểm tra chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU).
Như vậy, với những thành tích xuất sắc, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Ninh Bình, đến nay đã 3 lần vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhất (năm 2007, 2012, 2015); 79 tập thể, 29 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và Anh hùng lao động; 1.274 bà mẹ được phong tặng và truy tặng danh hiệu "Bà mẹ Việt Nam Anh hùng". Phát huy những thành tích đã đạt được, Đảng bộ, quân và dân Ninh Bình nỗ lực, phấn đấu thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, quyết tâm xây dựng quê hương Ninh Bình ngày càng giàu đẹp, văn minh./.
