Những cách làm hay trong tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật của BĐBP

Cán bộ BĐBP tỉnh Lai Châu tuyên truyền pháp luật cho các cán bộ Hội Phụ nữ cơ sở. Ảnh: Đức Duẩn

Những năm gần đây, công tác PBGDPL của BĐBP đã có sự đổi mới mạnh mẽ cả về nội dung lẫn hình thức. Tại Đồn Biên phòng Hoành Mô (BĐBP tỉnh Quảng Ninh), các cán bộ, chiến sĩ đã triển khai linh hoạt mô hình “Tổ tuyên truyền lưu động”, sử dụng loa kéo, máy chiếu, tiểu phẩm pháp luật; kết hợp với hình thức “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng hộ” để tuyên truyền các nội dung liên quan đến Luật Biên giới quốc gia, Luật Biên phòng Việt Nam, Luật Biển Việt Nam, Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam, Luật Giao thông đường bộ... Việc gắn tuyên truyền pháp luật với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, hội thi, hội diễn, phát tờ rơi bằng tiếng phổ thông và tiếng dân tộc thiểu số đã giúp người dân dễ tiếp cận, dễ ghi nhớ. Nhờ vậy, ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân không ngừng được nâng lên, tình trạng vi phạm pháp luật ở khu vực biên giới biển được kéo giảm rõ rệt. Trên địa bàn không xảy ra các điểm nóng về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, kinh tế - xã hội phát triển, đời sống người dân ngày càng được cải thiện.

Tại khu vực biên giới biển tỉnh Trà Vinh, trong thời gian qua, các đồn Biên phòng đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị và lực lượng tuyên truyền cơ sở trong triển khai các hoạt động tuyên truyền, PBGDPL sát thực tế, phù hợp với đặc thù từng địa bàn. Đáng chú ý, nhiều mô hình như “Tổ an ninh trật tự”, “Tổ tự quản an ninh trật tự thôn, ấp”, “Tổ hòa giải cộng đồng”, “Tổ tư vấn pháp luật” đã được hình thành, duy trì hoạt động hiệu quả. Những mô hình này không chỉ hỗ trợ công tác tuyên truyền pháp luật, mà còn trực tiếp giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ trong cộng đồng, kịp thời tư vấn, hướng dẫn thủ tục pháp lý, giảm áp lực cho chính quyền cơ sở. Song song với đó, hệ thống tủ sách pháp luật, ngăn sách pháp luật, trạm truyền thanh cơ sở tại các xã biên giới, ven biển cũng được củng cố và nâng cao chất lượng. Hoạt động “Ngày Pháp luật” được tổ chức định kỳ, trở thành sinh hoạt chính trị, pháp lý sôi nổi tại các thôn, ấp, tạo môi trường học tập pháp luật lành mạnh và lâu dài trong cộng đồng.

Tại Ninh Bình, Đồn Biên phòng Quất Lâm (BĐBP tỉnh Ninh Bình), đã xây dựng và duy trì mô hình “Tổ tư vấn pháp luật cộng đồng” và “Ngày pháp luật ở khu dân cư ven biển”. Hằng tuần, cán bộ Biên phòng phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức các buổi tuyên truyền tập trung vào nhng nội dung “nóng” như: Phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Luật Thủy sản, Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, Luật Biên phòng Việt Nam, các quy định liên quan đến quản lý tàu cá và ngư trường khai thác... Một cách làm rất hiệu quả tại đơn vị này là việc đưa nội dung pháp luật vào các cuộc họp tổ dân phố, họp tổ tàu thuyền, sinh hoạt của các nghiệp đoàn nghề cá, kết hợp với phát tờ rơi, treo pa nô, áp phích tại cảng cá, chợ cá, bến tàu. Bên cạnh đó, việc xây dựng các "Tổ tự quản tàu thuyền an toàn" và "Tổ ngư dân nói không với vi phạm vùng biển nước ngoài" đã góp phần nâng cao rõ rệt ý thức pháp luật của người dân. Nhờ vậy, trên địa bàn không để xảy ra tình trạng vi phạm nghiêm trọng, góp phần giữ vững an ninh, trật tự khu vực biên giới biển.

Trong khi đó, tại Đồn Biên phòng Thu Lũm (BĐBP tỉnh Lai Châu), nơi địa hình hiểm trở, cư dân chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số như Hà Nhì, Dao, Mông, công tác tuyên truyền PBGDPL được triển khai thông qua mô hình “Câu lạc bộ pháp luật vùng cao”. Câu lạc bộ được thành lập tại các bản trọng điểm, gồm già làng, trưởng bản, công an viên, cán bộ Biên phòng và thanh niên địa phương. Thông qua các buổi sinh hoạt định kỳ, câu lạc bộ vừa là nơi chia sẻ thông tin pháp luật, vừa là nơi trao đổi tình hình, giải đáp những vướng mắc pháp lý trong đời sống hàng ngày như: Tranh chấp đất đai, hôn nhân, gia đình, xuất, cảnh trái phép, vận chuyển hàng cấm... Đặc biệt, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Thu Lũm còn thường xuyên sử dụng tiếng dân tộc để truyền đạt pháp luật, kết hợp trình chiếu video, tiểu phẩm pháp luật bằng hình ảnh gần gũi, dễ hiểu, giúp bà con dễ tiếp cận và ghi nhớ nội dung tuyên truyền. Song hành với đó là mô hình “Góc pháp luật tại bản”, với các tủ sách nhỏ chứa tài liệu tuyên truyền song ngữ, được đặt tại nhà văn hóa bản hoặc nhà già làng, trưởng bản, trở thành điểm đến quen thuộc của bà con mỗi khi cần tham khảo. Những mô hình linh hoạt, sát dân này không chỉ giúp nâng cao nhận thức pháp luật cho nhân dân, mà còn tăng cường mối quan hệ gắn bó quân dân nơi biên giới, phát huy vai trò của người có uy tín trong cộng đồng, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.

Cán bộ Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Hải Thịnh, BĐBP tỉnh Ninh Bình tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân. Ảnh: Duy Khiêm

Điểm nổi bật trong công tác tuyên truyền, PBGDPL của BĐBP là sự gắn kết chặt chẽ với các hoạt động dân vận, xây dựng thế trận biên phòng toàn dân. Ở nhiều địa bàn, cán bộ Biên phòng chính là người trực tiếp tham gia hòa giải, xử lý tình huống vi phạm, đồng thời là người “gõ cửa từng nhà” để vận động nhân dân không tiếp tay cho các hành vi buôn lậu, vượt biên trái phép, xuất, nhập cảnh trái quy định... Đặc biệt, nhiều cán bộ, chiến sĩ đã trở thành “báo cáo viên pháp luật không chuyên”, sử dụng ngôn ngữ địa phương để truyền đạt các điều luật một cách dễ hiểu, dễ nhớ. Bằng sự kiên trì, gần dân, sát dân, họ không chỉ mang pháp luật đến với bà con, mà còn giúp bà con thêm hiểu và tin vào pháp luật, vào chính quyền, lực lượng vũ trang. Những mô hình hiệu quả như “Tổ tuyên truyền lưu động”, “Tổ tư vấn pháp luật cộng đồng”, “Tiểu phẩm pháp luật”, “Tuyên truyền qua mạng xã hội, phát thanh biên phòng” cần tiếp tục được nhân rộng trên toàn tuyến biên giới, hải đảo.

Với phương châm “Mưa dầm thấm lâu”, “Tuyên truyền để dân hiểu, dân làm, dân tự bảo vệ mình và giúp lực lượng giữ gìn an ninh, trật tự”, BĐBP đã góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân khu vực biên giới, xác định tốt trách nhiệm tham gia với BĐBP thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.

Duy Khiêm