Nhộn nhịp thị trường cho thuê giáo viên nước ngoài dạy tiếng Anh liên kết ở trường công
'Các đơn vị tổ chức dạy tiếng Anh liên kết trong nhà trường đa phần đều phải thuê giáo viên chứ không sẵn có với số lượng lớn', nhân viên tư vấn nói.
Vừa qua, Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có một số bài viết nêu lên băn khoăn của độc giả là phụ huynh liên quan đến dạy học chương trình liên kết trong nhà trường.
Qua các bài biết, nhiều độc giả chia sẻ, ở nhiều tỉnh, thành phố, các trường đều có chương trình liên kết dạy tiếng Anh với giáo viên người nước ngoài, giáo viên bản ngữ.... Các công ty, trung tâm ngoại ngữ là đối tác với trường công lấy đâu ra lắm giáo viên người nước ngoài, bản ngữ như vậy để tỏa khắp các tỉnh, thành phố? Chất lượng giáo viên cũng là điều phụ huynh trăn trở vì họ gần như không biết thông tin gì về những người đứng lớp. Phụ huynh chỉ biết tin ở nhà trường.
Nhằm có thêm thông tin về vấn đề này, phóng viên đã theo chân quản lý của một trung tâm ngoại ngữ tại Hà Nội đi tìm thuê giáo viên nước ngoài để phục vụ dạy học tiếng Anh liên kết trong nhà trường để tìm hiểu.
Cho thuê giáo viên nước ngoài dạy trường phổ thông công lập 15-20 USD/giờ
Khi tìm kiếm theo từ khóa "cung cấp giáo viên nước ngoài", "cung cấp giáo viên bản ngữ" trên công cụ tìm kiếm, có thế thấy rất nhiều kết quả được hiển thị. Đa số các đơn vị cung cấp dịch vụ này quảng cáo các giáo viên đều có đầy đủ giấy phép hợp pháp, đảm bảo yêu cầu giảng dạy. Mức giá chung được ghi nhận từ khoảng 25 đến 35 USD/ người/ giờ hoặc từ 2.000 - 3.000 USD/ người/ tháng.
Người viết cùng quản lý của trung tâm ngoại ngữ đến một cơ sở cho thuê giáo viên nước ngoài tại phường Cầu Giấy (Hà Nội) sau cuộc hẹn được đặt qua số điện thoại đường dây nóng, tại đây một nữ nhân viên tư vấn đon đả chào mời và giới thiệu dịch vụ đang cung cấp.
Theo nhân viên tư vấn này, mức phí thuê giáo viên nước ngoài có sự chênh lệch là vì tùy vào nhu cầu của bên thuê. Cụ thể mức giá sẽ tùy theo giáo viên đó dạy cho độ tuổi nào, chương trình học, bài giảng đó có phức tạp hay không? Quan trọng là giáo viên đó được thuê để dạy cho bậc học nào và là trong trường tư hay trường công lập.
Mức giá cho thuê giáo viên nước ngoài được các đơn vị cung ứng đưa ra. Ảnh: Phúc Khang
Về mức giá để tham khảo, nhân viên tư vấn nói: "Đối với các trường phổ thông công lập, mức giá bên em để cho khách hàng thuê giáo viên nước ngoài dao động khoảng từ 15 đô la đến 20 USD mỗi giờ cho một giáo viên.
Tuy nhiên, bên em cũng sẽ phải khống chế thời gian làm việc với họ. Trung bình mỗi tuần, giáo viên sẽ giảng dạy khoảng 20 đến 25 giờ, tùy vào sự sắp xếp của nhà trường. Nếu tính tổng thể cả tháng, một giáo viên người nước ngoài sẽ giảng dạy từ 80 đến 100 giờ. Số lượng này được ước tính tương đương vào khoảng 1.200 đến 1.600 USD/ người/ tháng.
Hiện nay nhiều trường học và trung tâm đang sử dụng dịch vụ này nên nguồn cung số lượng giáo viên giảng dạy tiếng Anh là người nước ngoài cũng đang rất hạn chế, mức giá bên em đưa ra như vậy là rất cạnh tranh".
Nhân viên tư vấn cũng chia sẻ thêm, để đảm bảo việc học tiếng Anh với người nước ngoài trong chương trình giáo dục phổ thông, thay vì tuyển dụng như những nhân viên chính thức, có rất nhiều nhà trường thuê những giáo viên nước ngoài về giảng dạy nhằm tránh những thủ tục hành chính phức tạp.
"Cũng là trường công lập nhưng với các trường đại học thì chi phí được tính theo tháng 2.000 đến 2.500 USD/ người/ tháng. Tuy nhiên, yêu cầu đặt ra đối với những giáo viên giảng dạy tại các trường đại học khắt khe hơn như phải có chứng chỉ IELTS, bằng cử nhân chuyên ngành, kinh nghiệm,…", nhân viên tư vấn bộc bạch.
Còn đối với giá thuê dành cho các trung tâm ngoại ngữ, nhân viên này cho biết chi phí thuê chỉ áp dụng với hợp đồng hàng tháng, với mức từ 1.500 USD đến 2.000 USD/ người mỗi tháng.
Tiếp tục tham khảo giá cho thuê tại một cơ sở khác ở phường Mỹ Đình 1 (Hà Nội), ngoài việc cho các trường học hay công ty, trung tâm ngoại ngữ thuê giáo viên dạy trong các nhà trường thì tại đây có thêm hình thức cho thuê giáo viên nước ngoài dạy tại nhà với những người có yêu cầu.
Theo đó, một nhân viên tư vấn tại đây cho biết, nếu thuê giáo viên dạy cho đối tượng từ 3 đến 6 tuổi thì mức phí sẽ là từ 15 đến 20 USD/ buổi. Với đối tượng từ 6 đến 11 tuổi mức phí sẽ từ 25 đến 30 USD/ buổi. Còn với độ tuổi từ 16 đến 18 tuổi thì mức phí sẽ là 30 USD/ buổi. Các buổi học được tính theo thời gian cố định là 2 tiếng đồng hồ. Tuy nhiên sẽ có sự linh động, sẽ kết thúc sớm nếu học sinh thấy căng thẳng hoặc kết thúc muộn hơn nếu buổi học vẫn đang dang dở bài học.
"Đơn vị chúng em đã có hơn chục năm cung cấp dịch vụ này nên anh hoàn toàn yên tâm về chất lượng dạy học. Rất nhiều công ty và trung tâm ngoại ngữ tại Hà Nội đang tổ chức dạy tiếng Anh liên kết trong nhà trường cũng đang sử dụng dịch vụ này của bên em.
Mức phí thuê được tính bằng đô la Mỹ, nhưng sau khi thanh toán, các khoản phí này sẽ được quy đổi ra tiền Việt để có thể hoàn tất hợp đồng.
Với các đơn vị mới kết hợp với bên em thì bắt buộc phải có khoản đặt cọc. Mức đặt cọc bằng 1,5 tháng tiền học phí theo tháng đã thống nhất. Số tiền này sẽ được trừ vào học phí tháng cuối cùng khi hết hợp đồng và thanh toán khi hết hợp đồng.
Sau khi đã ký hợp đồng, bên anh có trách nhiệm cung cấp lịch dạy và nội dung giảng dạy cho bên em trước thời điểm bắt đầu dạy 3 ngày để các giáo viên nước ngoài của bên em chuẩn bị bài dạy tốt nhất. Trong trường hợp bên anh thay đổi lịch dạy, nội dung, địa điểm, học bù,.... thì cần báo cho em ít nhất trước 1 ngày làm việc để có thể bố trí và điều phối", nhân viên tư vấn dặn dò.
Nhân viên nói: "Giáo viên nước ngoài rất nhiều, cần thuê bao nhiêu cũng có"
Liên quan đến các tiêu chuẩn đối với giáo viên nước ngoài được thuê, người viết cũng đề cập với nhân viên tư vấn về các giấy phép để đảm bảo hoạt động dạy học, các nhân viên tư vấn đều khẳng định, các giáo viên đều có đầy đủ.
"Bên em có đầy đủ các giáo viên nước ngoài, giáo viên bản ngữ dạy tiếng Anh để cung cấp, không giới hạn số lượng. Các công ty, trung tâm hiện đang tổ chức dạy tiếng Anh liên kết trong các trường học đều sử dụng đến phương án thuê giáo viên này, chứ quy mô của các đơn vị đó làm sao đủ giáo viên để giảng dạy với nhiều trường học cùng một lúc được.
Nếu giáo viên nước ngoài nào không đảm bảo yêu cầu làm việc để đảm bảo lịch dạy của bên anh thì chúng em sẽ đổi giáo viên khác. Trong các trường hợp giáo viên gặp sự cố, rủi do, ốm đau, tai nạn,.... không thể tiếp tục giảng dạy thì bên em cũng sẽ cố gắng thay đổi giáo viên chậm nhất trong 3 ngày làm việc", nữ nhân viên khẳng định.
Khi người viết băn khoăn về việc, nếu xảy ra các trường hợp giáo viên vi phạm các quy định pháp lý về giấy phép dạy học thì phía công ty sẽ giải quyết ra sao? Về việc này, các nhân viên tư vấn đều khẳng định "không thể xảy ra trường hợp đó" vì toàn bộ giáo viên đều đảm bảo yêu cầu. Các vi phạm hợp đồng đều có các mức phạt cụ thể được nêu trong đó.
"Giáo viên bên em cam kết đảm bảo chất lượng giáo viên: có bằng, chứng chỉ giảng dạy tiếng Anh: TEFL hoặc TESOL hoặc CELTA,… hoặc có kinh nghiệm giảng dạy tiếng Anh cho người nước ngoài tối thiểu 3 tháng, cũng như có đầy đủ bằng đại học, chứng chỉ giảng dạy quốc tế và có working visa. Những cái này sẽ được thể hiện rõ trong hợp đồng cung cấp dịch vụ", nhân viên tư vấn nói thêm.
Cũng theo nhân viên tư vấn, trong và sau thời điểm thực hiện hợp đồng, bên thuê không được trực tiếp thuê giáo viên hoặc xếp lớp cho các giáo viên nước ngoài khi chưa được sự thống nhất bằng văn bản của bên cung cấp. Nếu bị phát hiện, bên thuê giáo viên nước ngoài có thể sẽ phải bồi thường cho bên cung cấp số tiền là 20 triệu đồng/1 giáo viên.
Chất lượng dạy học của giáo viên nước ngoài đi thuê là một dấu hỏi?
Theo ông Nguyễn Trung Nguyên - Giám Đốc Công Ty TNHH Giáo Dục Right Now Việt Nam, nhiều trung tâm ngoại ngữ trong nước không có hoặc có rất ít giáo viên nước ngoài "cơ hữu". Theo lý giải của ông Nguyên, để các trung tâm "nuôi" được một giáo viên nước ngoài của chính họ là cực kỳ vất vả vì vướng vào các thủ tục pháp lý phức tạp.
"Công ty tôi cũng từng sở hữu một trung tâm ngoại ngữ nên tôi hiểu rất rõ việc các giáo viên người nước ngoài phải thường xuyên chịu sự giám sát của các cơ quản quản lý nơi trung tâm đó đóng trụ sở. Điều này khiến nhiều trung tâm ngoại ngữ rất ngại nên chọn giải pháp là thuê giáo viên từ một đơn vị cung cấp thứ ba để đi dạy nhằm giảm thiểu sự kiểm tra.
Việc các trung tâm hoặc các nhà trường đi thuê giáo viên nước ngoài vào dạy học trong trường không sai. Tuy nhiên, vì chính việc giáo viên đó không phải là "cơ hữu" của chính của các trung tâm ngoại ngữ nên rất khó để khẳng định rằng, chất lượng mỗi tiết dạy của giáo viên người nước ngoài đó có đảm bảo hay không.
Hơn nữa, việc dạy tiếng Anh liên kết trong các nhà trường hiện nay đang diễn ra theo kiểu "đại trà", trường nào cũng tổ chức. Với một quy mô và phạm vi lớn như vậy thì không có một tổ chức nào trong nước có thể thẩm định được các tiết dạy hàng ngày của giáo viên nước ngoài đó có đảm bảo hay không, nếu có thực hiện kiểm định thì cũng không xuể.
Vì thế, có thể các trung tâm ngoại ngữ tổ chức dạy tiếng Anh liên kết trong nhà trường lợi dụng kẽ hở này để "lách", tránh việc phải tạo dựng đội ngũ giáo viên cho chính mình mà sử dụng hình thức đi thuê. Điều này cũng là giải quyết bài toán cơ động về số lượng giáo viên nếu cùng một thời điểm cần sử dụng nhiều người.
Bên cạnh đó, cũng gọi là giáo viên nước ngoài dạy tiếng Anh nhưng giáo viên đủ tiêu chuẩn để để dạy học trong các trường hiện nay theo tôi là không nhiều.
Bởi lẽ, với một giáo viên nước ngoài muốn dạy học được ở Việt Nam thì ngoài các chứng chỉ đủ điều kiện như: TEFL hoặc TESOL hoặc CELT thì thứ quan trọng nhất là Work Permit (Giấy phép lao động cho người nước ngoài - PV) rất ít người nước ngoài có được vì phải được các công ty hoặc trung tâm từ nước sở tại giới thiệu sang Việt Nam và phải làm các thủ tục rất khắt khe ở đại sứ quán. Không phải người nước ngoài nào cũng có thể đủ điều kiện vượt qua các thủ tục.
Vì thế, từ lâu nhiều người đã lo lắng về việc nhiều giáo viên nước ngoài hoặc giáo viên chúng ta hay gọi là "bản ngữ" dạy tiếng Anh tại Việt Nam đa phần là "tây ba lô" đi du lịch Việt Nam nhưng bằng một cách nào đó lại đủ điều kiện dạy ở trung tâm, trường học. Đáng lo hơn là nhiều người không phải từ các nước sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính nên có thể xảy ra những lỗi không đáng có về cách phát âm hoặc ngữ pháp khi dạy trực tiếp cho học sinh người Việt Nam", ông Nguyên nhấn mạnh.
