Vẫn lúng túng chuyển sang tài khoản giao thông

Đến trạm thu phí nhờ hỗ trợ

Ghi nhận tại Trạm Thu phí Long Phước trên tuyến cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây ngày 30-9, cả trăm tài xế và chủ phương tiện phải dừng xe, tấp vào lề đường để nhờ nhân viên Công ty TNHH Thu phí tự động (VETC) thực hiện chuyển đổi sang tài khoản giao thông theo quy định mới. Tại đây, nhiều tài xế và chủ xe chia sẻ việc chuyển đổi khá khó khăn nếu tự thao tác trên điện thoại.

Ông Lưu Thanh Tưởng, 54 tuổi, ngụ phường An Đông, TPHCM cho biết, đã thử chuyển đổi nhiều lần nhưng không thành công, nên phải trực tiếp đến trạm thu phí nhờ nhân viên hỗ trợ.

Nhân viên VETC trạm thu phí Phước Long tuyến cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây hướng dẫn tài xế chuyển đổi tài khoản giao thông. Ảnh: QUỐC HÙNG

Theo anh Ngô Văn Tài, nhân viên VETC hỗ trợ chuyển đổi tài khoản giao thông, nhiều chủ xe dù đã thực hiện các bước chuyển đổi nhưng không thành công vì nhiều nguyên nhân. Vướng mắc phổ biến nhất là ở khâu kết nối với phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.

Theo quy định, tài khoản giao thông không thể liên kết trực tiếp với tài khoản ngân hàng thông thường mà phải gắn với ví điện tử hoặc thẻ tín dụng. Đây là rào cản lớn, bởi phần đông tài xế chỉ sử dụng tài khoản ngân hàng, ít quen với ví điện tử. Ngoài ra, khâu định danh điện tử cũng gây khó khăn. Hệ thống yêu cầu chụp giấy tờ, khuôn mặt và đối chiếu nhiều lần khiến các tài xế, đặc biệt là chủ xe lớn tuổi, gặp trục trặc.

Một số khác phản ánh, ứng dụng thường báo lỗi, đường truyền chậm, làm mất nhiều thời gian nhưng không hoàn tất được quy trình. Bên cạnh đó, có trường hợp phải duy trì hai tài khoản song song - một tài khoản ngân hàng cá nhân và một ví chuyên dụng của doanh nghiệp, gây phiền toái trong quản lý và sử dụng.

Trước việc lúng túng chuyển đổi và thắc mắc của nhiều chủ phương tiện, ông Đỗ Văn Bằng, Chủ tịch Hội Vận tải ô tô Hà Nội, chia sẻ, trước đây các doanh nghiệp nộp phí giao thông từ tài khoản công ty vào tài khoản của đơn vị thu phí để trừ dần, hết tiền lại nạp thêm; đơn vị thu phí chịu trách nhiệm xuất hóa đơn theo kỳ hoặc theo tháng. Theo quy định mới, tài khoản giao thông phải liên kết với ví điện tử hoặc thẻ Visa, nhưng nếu dùng thẻ Visa quốc tế, doanh nghiệp sẽ bị trừ khoảng 2% phí giao dịch. Với những đơn vị có hàng trăm xe, chi phí này là gánh nặng tài chính. Nếu doanh nghiệp buộc phải ủy quyền cho người lao động trực tiếp thanh toán không dùng tiền mặt thì sẽ cần rất nhiều tài khoản, công tác quản lý khó khăn hơn.

Cả hai đơn vị cung cấp dịch vụ là VETC và Công ty CP Giao thông số Việt Nam (VDTC) đều thừa nhận, đến nay vẫn chưa có giải pháp nâng cấp tài khoản giao thông thích hợp cho các doanh nghiệp vận tải.

Bỏ barie tại các trạm thu phí

Một vấn đề khác được giới tài xế thắc mắc, đã thu phí không dừng tại sao không bỏ barie tại các trạm thu phí để dòng xe lưu thông thông suốt, giảm ùn tắc và tiết kiệm chi phí vận hành.

Về việc này, đại diện Cục Đường bộ (Bộ Xây dựng) cho biết, hiện nay mô hình ETC ở nước ta chủ yếu vẫn ở giai đoạn 1: “trả trước - có barie”, tức chỉ khi trong tài khoản có đủ tiền thì barie mới mở. Từ ngày 1-10-2025, khi tài khoản giao thông thay thế tài khoản thu phí theo Nghị định 119/2024, phí sử dụng đường bộ sẽ được trừ trực tiếp từ ví điện tử liên kết. Theo đó, việc kiểm tra số dư tại đầu vào không còn phù hợp, đồng nghĩa cần chuyển sang giai đoạn hai và ba với hình thức “trả sau - không barie”.

Cũng theo Cục Đường bộ Việt Nam, từ tháng 5-2024, một số tuyến đường cao tốc như Nha Trang - Cam Lâm; Cam Lâm - Vĩnh Hảo; Diễn Châu - Bãi Vọt... đã thí điểm mô hình thu phí điện tử không dừng, bỏ barie đầu vào, có barie đầu ra. Theo Bộ Xây dựng, sau thí điểm này, việc triển khai rộng mô hình “trả sau - không barie” vẫn còn chậm.

Để thực hiện đồng bộ, thời gian tới, Bộ Xây dựng khắc phục lỗi kỹ thuật trong khâu trừ tiền, đồng thời ban hành quy định cụ thể về thời hạn thanh toán sau khi xe qua trạm. Nếu hết hạn mà chưa trả, chủ phương tiện sẽ bị xử phạt nguội nhờ dữ liệu định danh trên tài khoản giao thông. Việc bỏ barie, kết hợp với cơ chế trả sau và chế tài rõ ràng, sẽ tạo ra một hệ thống thu phí hiện đại, tiện lợi, tiết kiệm thời gian và chi phí cho xã hội, đúng với mục tiêu của thu phí không dừng.

Theo lộ trình triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC), giai đoạn hai (2025-2026) sẽ bỏ barie, phương tiện được lưu thông đơn làn tự do qua trạm. Từ sau năm 2026 trở đi (giai đoạn ba), các trạm chỉ còn giá long môn gắn thiết bị thu phí, xe đi qua đa làn tự do.

QUỐC HÙNG - BÍCH QUYÊN