Nga nhớ về máy bay chở khách Tu-114 khi MS-21 và SJ-100 chậm trễ

Các chương trình sản xuất phi cơ phản lực thế hệ mới của Nga đang gặp nhiều khó khăn lớn, dẫn tới sự chú ý dành cho mẫu máy bay chở khách Tu-114 từ thời Liên Xô.

Trong lúc này quá trình thử nghiệm và thiết lập dây chuyền sản xuất hàng loạt các động cơ phản lực PD-14 cho MS-21 và PD-8 cho SJ-100 đang gặp phải khó khăn lớn, dẫn tới sự chậm chễ nhiều chương trình máy bay dân dụng nội địa của Nga.

Trong tình huống động cơ phản lực chưa thể đảm bảo độ tin cậy, giới truyền thông Nga bất ngờ nhận ra họ vẫn sản xuất được một loại động cơ máy bay mà trên thế giới không có đối thủ cạnh tranh.

Đây là động cơ turbine cánh quạt NK-12 do công ty Junkers Motorenbau của Đức thiết kế, thành tựu đặc biệt này được trao cho Liên Xô như một chiến lợi phẩm sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

Động cơ NK-12 rất mạnh mẽ khi tạo ra công suất 12.000 mã lực với kết cấu hai cánh quạt đồng trục quay ngược chiều nhau, nhờ đó máy bay có thể đạt tốc độ tối đa cao hơn cả loại dùng động cơ phản lực - lên tới 800 km/h hoặc hơn, trong khi vẫn tiết kiệm nhiên liệu.

Động cơ cánh quạt NK-12 đã được sử dụng cho máy bay ném bom chiến lược Tu-95, cùng với đó là các phiên bản phái sinh như máy bay chỉ huy cảnh báo sớm Tu-126, máy bay tuần tra chống ngầm tu-142, hay máy bay chở khách Tu-114.

Mọi chuyện bắt đầu vào năm 1955, sau khi nhận được lệnh phát triển một máy bay chở khách tầm xa, Cục Thiết kế Tupolev đã sử dụng khung thân oanh tạc cơ chiến lược Tu-95 làm cơ sở cho thiết kế của mình nhằm đẩy nhanh tiến độ và tiết giảm chi phí.

Phiên bản máy bay chở khách Tu-95P sau này được gọi bằng cái tên Tu-114 có một số điểm khác biệt về thiết kế so với biến thể quân sự do cần phải tạo sự thoải mái cho 170 hành khách trên những quãng đường dài, thay vì chỉ phải chở theo bom hoặc tên lửa.

Trên chiếc Tu-114, 4 động cơ NK-12MV cung cấp tốc độ hành trình 750 km/h, phạm vi hoạt động 7.000 - 8.400 km (thậm chí lên tới 9.720 km ở độ cao 12.000 m nếu mang lượng nhiên liệu bổ sung), đối với phiên bản Tu-114-200, sức chứa tối đa lên tới 200 hành khách.

Mặc dù vậy, nhược điểm lớn nhất của Tu-114 là tiếng ồn từ cánh quạt, nghe giống như tiếng sấm, khiến hệ thống định vị thủy âm từ tàu ngầm cũng có thể phát hiện, đi kèm phi hành đoàn tới 5 người gồm 2 phi công, 1 hoa tiêu, 1 nhân viên vô tuyến điện và 1 kỹ sư bay.

Cần lưu ý bên cạnh phiên bản Tu-114, còn có 2 chiếc Tu-116 (Tu-114D) được chế tạo để phục vụ các nhà lãnh đạo cao nhất của Liên Xô, khi lắp đặt một số hệ thống chỉ huy và nội thất cao cấp hơn.

Với sự sẵn có của động cơ NK-12 và cơ sở linh kiện nội địa hiện đại, việc tiếp tục sản xuất dòng máy bay chở khách dựa trên Tu-95 có thể là giải pháp hợp lý để loại bỏ tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng của hàng không dân dụng Nga.

Một chiếc Tu-114M được cải tiến với hệ thống điện tử hàng không mới, làm cho phi hành đoàn ít hơn và buồng lái hiện đại có thể thực hiện các chuyến bay tầm trung và tầm xa, cho nên việc nghiên cứu tái sản xuất dòng phi cơ này đang được đặt ra để xem xét.

Nhưng bên cạnh đó cũng có ý kiến phản đối, khi cho rằng ngàng hàng không hiện tại không như cách đây hàng chục năm, sẽ không hành khách nào chịu ngồi trên chiếc Tu-114 có độ ồn rất lớn.

Ngoài ra mặc dù có sự chậm trễ đáng kể nhưng các dự án máy bay chở khách MS-21 và SJ-100 theo dự báo sẽ sớm về đích, cho nên không cần thiết phải khôi phục việc sản xuất chiếc Tu-114.

Việt Dũng

Theo Reporter