Nâng cao ý thức tham gia giao thông bằng công nghệ
Camera AI đang trở thành một giải pháp công nghệ đột phá trong quản lý và xử phạt vi phạm giao thông, góp phần xây dựng mạng lưới giám sát thông minh, nâng cao ý thức và đảm bảo an toàn trên mọi tuyến đường. Những chiếc camera này có khả năng tự động phát hiện hàng loạt hành vi vi phạm như vượt đèn đỏ, đi sai làn, chạy quá tốc độ, không thắt dây an toàn hay sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện.
Công nghệ giúp hiển thị rõ biển số xe vi phạm, ghi lại bằng chứng trực quan để cơ quan chức năng xử lý. Toàn bộ hình ảnh và dữ liệu thu được, được truyền về trung tâm xử lý, nơi cán bộ chuyên trách đối chiếu, xác minh trước khi ban hành quyết định xử phạt. Quy trình này vừa rút ngắn thời gian, vừa hạn chế yếu tố chủ quan, nâng cao tính minh bạch và công bằng trong thực thi pháp luật.
Thực tế cho thấy, việc áp dụng camera AI tại nhiều địa phương đã mang lại những kết quả rõ nét. Tại Hà Nội, chỉ trong ngày 24/9, 2 camera tích hợp AI lắp thí điểm trên đường Phạm Văn Bạch đã phát hiện tới 1.798 trường hợp vi phạm. Trên tuyến Lê Văn Lương, hệ thống lắp tại trước số 35 (phường Thanh Xuân) cũng ghi nhận 29 phương tiện đi vào làn xe buýt nhanh BRT chỉ trong 24 giờ đầu vận hành.
Tại TP. Hồ Chí Minh, trong thời gian từ 1/9 đến 3/10, hệ thống giám sát bằng camera AI đã phát hiện hơn 3.100 trường hợp vi phạm. Những con số này phản ánh một thực tế đáng lo ngại: ý thức chấp hành luật giao thông của một bộ phận người dân vẫn còn thấp. Không ít người vẫn coi thường quy định – sẵn sàng vượt đèn đỏ để “tiết kiệm vài giây”, không đội mũ bảo hiểm vì “đi quãng đường ngắn” hoặc chở hàng cồng kềnh, sắc nhọn bất chấp nguy hiểm cho bản thân và người khác.
Theo các chuyên gia, vi phạm giao thông không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn có thể gây hậu quả xã hội nghiêm trọng. Một cú va chạm nhỏ từ xe chở tôn không che chắn có thể cướp đi sinh mạng; một lần vượt đèn đỏ có thể gây ra tai nạn dây chuyền. Nếu thói quen coi thường luật lệ không được uốn nắn, nguy cơ mất an toàn sẽ luôn rình rập trên mọi nẻo đường.
Hệ thống camera giao thông tại Hà Nội đang được vận hành
Công an TP. Hà Nội cho biết, khi hệ thống camera AI được triển khai đầy đủ, lực lượng cảnh sát giao thông có thể “rút khỏi đường phố” để tập trung vào các nhiệm vụ khác. Bởi công nghệ không chỉ thay thế con người trong việc giám sát, mà còn tạo ra áp lực thường trực đối với người điều khiển phương tiện. Mỗi lần vượt đèn đỏ hay không đội mũ bảo hiểm đều để lại bằng chứng rõ ràng.
Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) đã trình các cấp có thẩm quyền đề án lắp đặt hàng nghìn camera AI hiện đại để giám sát, phát hiện vi phạm và hỗ trợ điều tiết giao thông trên toàn quốc. Cơ quan này cũng cho biết, hệ thống camera AI sẽ tham gia điều tiết giao thông và cung cấp thông tin mật độ phương tiện cho người dân. Khi được triển khai, dữ liệu từ camera sẽ giúp người dân lựa chọn thời gian, lộ trình phù hợp, giảm ùn tắc và tai nạn. Hệ thống hoàn thiện, camera AI sẽ giám sát giao thông như cảnh sát tuần tra trên đường, vừa phát hiện vi phạm vừa hỗ trợ điều tiết luồng phương tiện. Đồng thời, hình ảnh và dữ liệu được sử dụng để đào tạo AI, nhằm nâng cao khả năng tự động phát hiện nhiều hành vi vi phạm hơn trong tương lai.
Cùng với đó, việc áp dụng camera AI không chỉ giúp phát hiện vi phạm một cách nhanh chóng và chính xác, mà còn góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật giao thông của người dân. Trên thực tế, theo quy định hiện hành, mọi hình ảnh vi phạm thu được từ camera AI và hệ thống giám sát giao thông đều được sàng lọc, xác minh và gửi đến chủ phương tiện để xử lý. Đặc biệt, Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ có hiệu lực từ đầu năm 2025 đã tăng nặng mức xử phạt đối với nhiều hành vi vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Tuy vậy, vẫn còn không ít người điều khiển phương tiện giữ tâm lý chủ quan: “chỉ cần không bị phát hiện là được”. Hoặc không ít người vẫn nghĩ rằng “phạt nguội” chỉ áp dụng cho ô tô.
Song, với hệ thống giám sát hiện đại ứng dụng AI, mọi hành vi vi phạm gần như đều được ghi nhận và xử lý kịp thời. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo ra sức răn đe mạnh mẽ, buộc người tham gia giao thông phải hình thành thói quen tuân thủ luật lệ một cách tự giác hơn.
Tuy nhiên, công nghệ và chính sách chỉ là phần ngọn. Cốt lõi của vấn đề vẫn nằm ở ý thức tự giác của mỗi người tham gia giao thông. Không một hệ thống camera hiện đại nào có thể thay thế sự tuân thủ tự nguyện; và cũng không có đủ lực lượng để giám sát mọi hành vi trên đường. Do đó, bên cạnh mở rộng mạng lưới camera phạt nguội, cần đẩy mạnh tuyên truyền và giáo dục ý thức giao thông.
