Nâng cao chất lượng công tác hòa giải ở cơ sở
Với việc chú trọng công tác hòa giải ngay từ cơ sở, giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc khi mới phát sinh, giảm các vụ vi phạm pháp luật, hạn chế đơn thư khiếu nại vượt cấp nên những năm qua, công tác hòa giải trên địa bàn tỉnh đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần tăng cường tình đoàn kết, gắn bó trong nhân dân, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, hòa giải ở cơ sở góp phần đảm bảo an ninh trật tự ở xã Giao Thịnh (Giao Thủy).
Để công tác hòa giải ở cơ sở ngày càng đạt hiệu quả cao, hàng năm, Sở Tư pháp làm tốt nhiệm vụ: tham mưu với tỉnh và phối hợp với các sở, ngành liên quan ban hành kế hoạch công tác, cụ thể hóa nội dung thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở phù hợp với địa phương, đơn vị; chỉ đạo Phòng Tư pháp các huyện, thành phố bám sát yêu cầu, nhiệm vụ, điều kiện của địa phương xây dựng kế hoạch triển khai, tổ chức thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở; Kết hợp chặt chẽ hoạt động hòa giải ở cơ sở với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) cho nhân dân, thực hiện xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; Củng cố, kiện toàn tổ hòa giải và hòa giải viên; định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết, khen thưởng các địa phương, đơn vị, cá nhân làm tốt công tác hòa giải… Nhằm nâng cao chất lượng hòa giải và tăng tỷ lệ số vụ hòa giải thành, Sở Tư pháp tích cực phối hợp với các cấp, ngành đôn đốc thực hiện Đề án “Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân” thông qua các hoạt động tuyên truyền, PBGDPL, trong đó chú trọng tuyên truyền các văn bản pháp luật mới được ban hành từ năm 2023 đến nay và các lĩnh vực được nhân dân quan tâm. Trong năm 2024, Sở Tư pháp đã biên soạn, cấp phát miễn phí 6.000 cuốn Bản tin Tư pháp cho 100% các huyện, thành phố, xã, phường, thị trấn; 240 cuốn Tập đề cương giới thiệu luật; đăng tải trên Trang thông tin điện tử của Sở 8 bộ tài liệu tình huống pháp luật về đất đai, căn cước công dân, thanh tra, đấu thầu, nhà ở, trật tự an toàn giao thông đường bộ, tài nguyên nước, kinh doanh bất động sản...; tổ chức 12 hội nghị trực tiếp và trực tuyến tập huấn nghiệp vụ cho hơn 5.000 lượt báo cáo viên pháp luật, hòa giải viên, tuyên truyền viên cơ sở... Tại các cấp, ngành đã tổ chức gần 4.000 hội nghị, tọa đàm, nói chuyện chuyên đề cho khoảng 267.500 lượt người; tổ chức 45 cuộc thi tìm hiểu pháp luật thu hút hơn 21 nghìn lượt dự thi; biên soạn, phát hành hơn 189.600 tài liệu thông tin, truyên truyền pháp luật các loại gồm tin bài trên các ấn phẩm báo chí của tỉnh, phát trên hệ thống loa truyền thanh cơ sở, xe thông tin lưu động, các trang mạng xã hội; tờ rơi, tờ gấp, hỏi đáp tìm hiểu pháp luật…Toàn tỉnh đã kiện toàn hơn 2.100 tổ hòa giải với hơn 14.200 hòa giải viên. Để bảo đảm công tác hòa giải ngày càng đạt hiệu quả cao, hàng năm các tổ hòa giải trong tỉnh đều được kiện toàn và bổ sung thành viên tổ, ngoài thành phần chính trong tổ hòa giải là bí thư chi bộ, trưởng thôn, xóm, tổ trưởng tổ dân phố, cán bộ MTTQ, chức sắc tôn giáo, thanh niên, phụ nữ còn mời những người có uy tín trong cộng đồng tham gia. Hàng năm, hòa giải viên được tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ hòa giải và cập nhật các văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực hòa giải, hôn nhân, gia đình, tranh chấp đất đai… Năm 2024 các tổ hòa giải đã tiếp nhận, giải quyết 447 vụ việc, thực hiện hòa giải thành 335 vụ việc (đạt tỷ lệ 74,9%).
Bên cạnh đó, Phòng Tư pháp các huyện, thành phố xây dựng kế hoạch đẩy mạnh hoạt động của các câu lạc bộ pháp luật thuộc các tổ chức đoàn thể như “Phụ nữ với pháp luật”, “Nông dân với pháp luật”, “Thanh niên với pháp luật” và các nhóm nòng cốt tuyên truyền, PBGDPL. Nhờ đó công tác tuyên truyền, PBGDPL thông qua các tổ chức đoàn thể đã trở thành một trong những thế mạnh đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước vào cuộc sống, nhiều vụ, việc mâu thuẫn trong nhân dân được nhanh chóng, hợp tình, hợp lý. Như vụ việc mâu thuẫn giữa anh Nguyên Văn Th và bác Nguyễn Văn Ng ở phường Lộc Vượng (thành phố Nam Định), do khi rửa xe ô tô, bác Ng đã để nước chảy tràn ra đường, cửa cống nhiều lá khô không được dọn dẹp, nước không thoát kịp gây ra ngập úng trước cửa nhà anh Th dẫn đến mẫu thuẫn giữa 2 gia đình làm mất an ninh trật tự khu dân cư. Trước sự việc trên tổ an ninh và đại diện phụ nữ đã tiến hành tìm hiểu nguyên nhân và tổ chức hòa giải mâu thuẫn, đồng thời tiến hành kêu gọi người dân trên tuyến đường ra quân dọn vệ sinh môi trường, khơi thông cống, quét dọn lá cây, nhổ cỏ dọc tuyến đường vừa hòa giải được mẫu thuẫn giữa 2 gia đình vừa tạo được cảnh quan môi trường sạch - đẹp, vừa gắn kết được tình cảm xóm làng… Từ nhiều vụ việc mâu thuẫn ở khu dân cư, một số người dân cũng trở thành những hòa giải viên “tại chỗ” như ông Trần Văn Nghĩa (thành phố Nam Định) mặc dù không phải là thành viên tổ hòa giải, song ông cùng vài người trong khu dân cư thường xuyên tham gia hòa giải những vụ việc mâu thuẫn, xích mích nhỏ do va chạm giao thông, để xe ô tô chắn trước nhà người dân, người dân để rác không đúng nơi quy định hay do bất đồng trong gia đình, hàng xóm…
Phát huy những kết quả đạt được trong công tác hòa giải ở cơ sở, thời gian tới ngành Tư pháp tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đặc biệt chú trọng bồi dưỡng, khuyến khích đội ngũ hòa giải viên nâng cao trình độ, kiến thức, kỹ năng hòa giải; đồng thời tăng cường công tác phối hợp với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể lồng ghép công tác tuyên truyền pháp luật về hòa giải ở cơ sở với các phong trào, cuộc vận động tại cộng đồng dân cư, đặc biệt là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”.
