MV xẩm 'Tết Việt' của nhóm Xẩm Hà Thành gây ấn tượng ngay khi vừa ra mắt

Cận kề dịp Tết Nguyên Đán 2024, nhóm Xẩm Hà Thành vừa ra mắt MV "Tết Việt" với không khí rộn ràng, ngập tràn sắc màu mùa xuân và ngày Tết cổ truyền của dân tộc. Bài xẩm đánh dấu sự trở lại của nhóm Xẩm Hà Thành sau 4 năm kể từ sản phẩm “Trách ông Nguyệt Lão” ra mắt vào đầu năm 2020.

Ngay từ những câu hát đầu tiên, bài xẩm đã gợi lên những hình ảnh quen thuộc, chứa đựng giá trị văn hóa từ ngàn đời nay của người dân Việt Nam: "Bánh chưng, bánh tét, hương trầm/ Dâng lên tiên tổ trên mâm cỗ đầy/ Cháu con tề tựu về đây/ Tết vui là Tết sum vầy bên nhau". Cùng với đó là những câu hát gợi nhắc nét mặt rạng ngời của những đứa trẻ, những lời chúc tốt đẹp nhất mà mọi người vẫn dành cho nhau trong dịp đầu năm mới: “Trẻ con vui nhận lì xì/ Mong cho năm mới cái gì cũng thông/ Trai chưa vợ, gái chưa chồng/ Đến thì năm mới qua sông gặp đò/ Làm ăn cũng chẳng phải lo"...

Bài xẩm "Tết Việt" là một sáng tác mới của nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long dựa trên hai điệu xẩm rất quen thuộc, nhất là với người Hà Nội là điệu tàu điện và xẩm chợ. Tác phẩm được anh sáng tác và hoàn thiện từ dịp Tết Quý Mão 2023 nhưng đến thời điểm này mới quyết định cùng nhóm Xẩm Hà Thành làm thành MV và giới thiệu rộng rãi đến mọi người.

Điều đặc biệt trong bài xẩm này là đoạn chuyển giao giữa hai điệu xẩm tàu điện và xẩm chợ, nhạc sĩ Nguyễn Quang Long đã để một khoảng không gian tương đối dài, cụ thể là gấp 3 lần so với thông thường để các nhạc cụ đặc trưng của dân tộc trưng diễn kỹ thuật với những giai điệu, tiết tấu rộn ràng, lôi cuốn lòng người. Trong đó, bên cạnh cây đàn nhị và cái trống mảnh đặc trưng của hát xẩm, tác giả đã khai thác thêm cây kèn bầu khiến với âm sắc tươi vui đặc trưng.

Các nghệ sĩ tham gia thể hiện bài xẩm là những nghệ sĩ chuyên nghiệp đang hoạt động biểu diễn hoặc giảng dạy trong các đơn vị nghệ thuật danh tiếng và là thành viên của nhóm Xẩm Hà Thành. Tiếng kèn bầu do nghệ sĩ Hải Đăng thể hiện, tiếng đàn nhị và trống, phách do các nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa, Trần Hậu, Phạm Đình Dũng thể hiện.

Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long

Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long chia sẻ, sở dĩ anh muốn thể hiện bài xẩm này phải là các nghệ sĩ chơi nhạc cụ truyền thống được đào tạo trong môi trường âm nhạc chuyên nghiệp cũng là bởi có sự xuất hiện của đoạn nhạc ngẫu hứng ở giữa bài. Trong đó, một trong những yêu cầu mà tác giả đề ra là phần âm nhạc vừa phải đậm đặc chất xẩm, với giai điệu chủ đạo thuộc về điều xẩm chợ, nhưng lại phải toát lên cả tinh thần của âm nhạc cung đình, của phần nhạc lễ trong những ngày hội xuân Bắc bộ. Kết quả là các nghệ sĩ đã thể hiện rất hiệu quả và đúng như mong muốn của tác giả.

"Khi nghe đoạn nhạc này lên, tôi cứ hình dung ra những câu chuyện xưa hiện lên từ những bức tranh dân gian Hàng Trống, tranh dân gian Đông Hồ. Nào là những linh vật, những vị tướng, những tùng cúc trúc mai và cả một đám cưới chuột rộn ràng” - nhạc sĩ Nguyễn Quang Long hào hứng bộc bạch.

Cũng theo tác giả bài xẩm "Tết Việt", ban đầu anh cùng nhóm Xẩm Hà Thành chỉ định thực hiện một MV lyric để tới những khán giả yêu mến nhóm xẩm trong những năm qua như một lời chúc Tết với những điều tốt đẹp nhất. Về sau, nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa quyết định nhóm sẽ thực hiện cả phần thu hình cho tác phẩm có hiệu ứng tốt hơn cả về mặt hình ảnh. Việc thu hình được thực hiện khá đơn giản và nhanh gọn, nhóm không có yêu cầu nhiều về mặt nội dung nhưng mong muốn phần hình ảnh rực rỡ với tông màu vàng đỏ đặc trưng của ngày Tết. Phần trang phục cho các nghệ sĩ do nhà thiết kế Cao Minh Tiến thực hiện.

Nghệ sĩ Phạm Đình Dũng, đảm nhận nhiệm vụ biên tập của nhóm chia sẻ, tinh thần của nhạc sĩ Nguyễn Quang Long luôn mới, mỗi bài anh sáng tác ra dù đậm đặc chất liệu truyền thống nhưng luôn ẩn chứa những nét mới, có thể là ca từ, cũng có thể là sự kết hợp giữa các điệu, cũng có thể là thông điệp của bài… còn ở bài xẩm "Tết Việt", điểm mới chính là phần khai thác kèn bầu và đưa âm hưởng nhạc lễ cung đình pha trộn vào âm nhạc của xẩm.

Người Việt luôn coi trọng giá trị truyền thống, giá trị này đặc biệt được phát huy trong những ngày Tết cổ truyền của dân tộc, ngay cả trong giai đoan thế giới hiện đại và xu hướng hội nhập toàn cầu như hiện nay thì giá trị cổ truyền trong những ngày Tết Việt vẫn còn đấy, trong mỗi gia đình, trong lòng mỗi người. Chính vì vậy, Tết cũng là thời điểm thích hợp để khán giả đón nhận những giá trị truyền thống như hát xẩm. Bài xẩm "Tết Việt" như góp thêm một nét truyền thống vào ngày Tết, đồng thời cũng là lời chúc với những điều tốt đẹp nhất của Xẩm Hà Thành đến với mọi nhà, đến với mọi người trong những ngày đón mùa xuân mới, đón Tết Giáp Thìn.

MV "Tết Việt" do nhóm Xẩm Hà Thàn thể hiện: