Mùa hạ ngát hương sen

Ở làng quê nào, mùa hạ cũng ngát hương sen từ đầm, từ ruộng. Đó là khung cảnh vừa thân quen vừa xa nhớ gắn bó một thời với mái tranh, lũy tre lao xao bóng cò trắng. Thời gian có thể thay đổi nhưng bàu sen, ao sen hay đầm sen vẫn thế, luôn bát ngát lá sen xanh thẫm rập rờn trong gió hạ trải vào lòng ta như ký ức về một tuổi thơ ngập tràn cảm xúc.

Hoa sen là màu của mùa hạ đầy nắng, dù nắng to hay sấm rền mưa rào thì màu hồng cánh thắm vẫn tíu tít bên phiến lá hay lắc lư đài hoa đã già đang nuôi nấng những hạt sen nâu nâu thơm bùi khi thành chén chè thanh tao của mẹ, của bà.

Cũng như đồng lúa bao la thường chỉ có nắng gió cùng mưa làm bạn, đầm sen cũng thế, lúc nào cũng hiu hiu tiếng gió từ rặng tre xa vọng tới, tiếng lá va vào nhau giòn như tiếng cười thiếu nữ. Thỉnh thoảng ta gặp trên cọc tre một con chim đứng im lìm chờ con rô con, cá cờ lạc nước nổi lên đớp nắng… để săn. Có lẽ ai cũng nghĩ đầm sen sẽ có nhiều cá như ao hồ khác, nhưng thực ra để sống được với thân sen đầy gai không dễ dàng chút nào. Khi sen mọc lên, một số loài cá da trơn, vẩy mỏng sẽ lẩn đi nơi khác, thế nên đầm sen chỉ còn cá rô, cá diếc… những loài cá có bộ vẩy cứng có thể nhởn nhơ bơi giữa rừng gai sen! Thế nên, cá rô thóc ở đầm sen luôn béo mập do no đủ ở chốn này. Mỗi khi tiếng sấm gọi mưa rào mùa hạ thì cá rô lại nhởn nhơ trên mặt nước.

Sen với mọi người là hoa, là tranh, là cảnh nhưng với người trồng “là lúa, là khoai, là bắp” để thu hoạch kiếm sống. Cây sen mỏng mảnh từ ao bùn mà dâng hiến cho đời tất cả. Củ sen hầm ăn mát như khoai sọ, khoai mỡ. Lá sen để gói xôi, gói cốm. Hoa sen thanh cao và quý phái nên luôn được người chơi hoa cắm ở phòng để thưởng thức hương vị mùa hạ nồng nàn vị quê. Hạt sen nấu chè, làm mứt hay xôi. Ngó sen xanh biếc luộc lấy hạt ăn thấy bùi thơm cả một cảm thức yêu nhớ màu quê ngoại.

Với tuổi thơ, đầm sen luôn là miền chơi vừa thân quen vừa kỳ diệu. Hè về, hoa sen bung hoa giữa tầng lá. Cơn mưa mùa hạ sau cơn nắng rực đổ ào xuống lá, sen xanh thắm hơn. Lũ cá rô thóc, rô sặc béo mẫm ra vì gặm củ sen…, chúng nhảy múa búng đuôi tanh tách khắp đầm. Tuổi thơ chúng mình rút cần câu, tìm giun đất hay trứng kiến làm mồi ra đầm câu cá rô thóc. Đây là loại cá rô bé nhỏ như ngón chân, mãi cũng không lớn như rô phi hay rô sặc. Do rô thóc rất háu ăn nên thả mồi xuống là chắc chắn kéo được lên ngay. Nhiều đứa đội nón vải, phủ lá sen lên đầu kiên trì ngồi câu. Nếu thả dăm cần thì chỉ một buổi cũng có vài đĩa cá rô chiên xù thơm lừng. Ở đầm sen cũng có vài loài cá rất ngộ và đẹp đó là cá xí cờ hay đuôi cờ, cá chọi đuôi phượng. Chúng nhởn nhơ cùng với cá rô, cá chép, thường bị bắt để thả vào bình nuôi cá cảnh. Đầm sen không chỉ câu cá, nhiều trẻ còn thích ra đây thả diều. Thả diều cho bay lên, còn mình nằm khểnh chân trong thảm cỏ bụi cây ngửi hương sen nồng nàn thực sự làm cho mùa hè làng quê thêm đáng nhớ biết bao. Đó chính là mùa hè trong veo nắng vàng thơm nồng hương sen.

DƯƠNG TRANG HƯƠNG