Lãng phí công trình cấp nước tập trung

Công trình cấp nước sinh hoạt giai đoạn 1 - Khu tái định cư B được xây dựng năm 2012 tại phường Bắc Gia Nghĩa. Công trình có quy mô cấp nước 500 m3/ngày, tổng kinh phí đầu tư hơn 10,7 tỷ đồng, do Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng Đắk Nông (cũ) làm chủ đầu tư. Dự án này hoàn thành đầu năm 2017.

Công trình cấp nước sinh hoạt ở phường Bắc Gia Nghĩa bị bỏ hoang nhiều năm.

Tuy nhiên, chỉ hệ thống đường ống được Công ty Cổ phần Cấp nước và Phát triển đô thị Đắk Nông tiếp nhận và vận hành. 2 hạng mục còn lại “đắp chiếu” suốt từ năm 2017, vì doanh nghiệp cho rằng công suất nhà máy của họ đã dư thừa.

Sau 8 năm bỏ hoang, các hạng mục của công trình đã xuống cấp nghiêm trọng. Cỏ mọc um tùm bên ngoài và bên trong khuôn viên công trình. Một số cửa chính và cửa sổ bị tháo dỡ hoặc mất an toàn. Các thiết bị bị mất cắp hoặc hư hỏng nặng…

Dù được đầu tư lớn nhưng hầu hết công trình không hoạt động đã gây ra tình trạng lãng phí. Công trình cấp nước tập trung xã Ea Pô (nay thuộc xã biên giới Đắk Wil) cũng là một công trình lãng phí. Dự án này được phê duyệt cuối năm 2016 với tổng mức đầu tư 10 tỷ đồng, công suất thiết kế 450 m3/ngày. Công trình hướng tới mục tiêu tạo nguồn nước sạch bảo đảm an toàn vệ sinh, khắc phục tình trạng thiếu nước sinh hoạt cho khoảng 700 hộ dân địa phương.

Tháng 10/2018, công trình hoàn thành và được giao cho địa phương quản lý, vận hành. Nhưng việc vận hành công trình này có nhiều bất cập, xảy ra hư hỏng tại hệ thống đường ống và hệ thống điện. Chủ đầu tư đã yêu cầu đơn vị thi công sửa chữa, khắc phục để bàn giao lại nhưng tới nay vẫn chưa hoàn tất. Tại thời điểm bàn giao, công trình có 4 km đường ống dẫn nước và 700 đồng hồ nước. Nhưng qua kiểm tra mới nhất, chủ đầu tư xác định có nhiều đoạn đường ống dẫn nước bị rò rỉ hoặc hư hỏng nên đang thuê nhân lực, vật lực khắc phục. Công trình hiện chỉ cấp nước cho khoảng 50 hộ dân địa phương.

Đây chỉ là 2 trong số rất nhiều công trình cấp nước tập trung hư hỏng, hoạt động kém hiệu quả tại khu vực phía Tây tỉnh Lâm Đồng (địa phận tỉnh Đắk Nông cũ). Qua rà soát của ngành chức năng, khu vực này có 268 công trình cấp nước sạch nông thôn với tổng mức đầu tư hơn 456 tỷ đồng. Các công trình này do nhiều chủ thể quản lý nhưng chỉ có 76 công trình đang hoạt động (chiếm hơn 28%). Có khoảng 40 công trình đang hoạt động nhưng thiếu bền vững.

Phần lớn các công trình cấp nước tập trung được đầu tư trong giai đoạn 2004 - 2013 (227 công trình) nên chưa có hướng dẫn chuyên ngành về công tác bàn giao quản lý, sử dụng và khai thác. Nhiều công trình hư hỏng khi đưa vào sử dụng nhưng thiếu kinh phí khắc phục tạm thời nên xuống cấp nhanh hơn và khó khôi phục… Người dân sống bên cạnh các công trình nhưng không được sử dụng nước sạch và buộc phải chủ động tìm nguồn nước khác sinh hoạt.

Theo ông Lê Quốc Đông - Phó Ban Pháp chế, HĐND tỉnh Lâm Đồng, các công trình cấp nước tập trung khu vực phía Tây của tỉnh, thời gian qua, bộc lộ nhiều bất cập về đầu tư, quản lý, vận hành. Nhiều công trình hư hỏng ngay sau khi hoàn thành hoặc vận hành kém hiệu quả đã gây nên tình trạng lãng phí. Do đó, tỉnh cần sớm rà soát tính cấp thiết, hiệu quả của từng công trình và có giải pháp cụ thể để nâng cấp, sửa chữa hoặc thanh lý.

Lê Phước