Lan tỏa tinh thần đổi mới, khơi dậy khát vọng phát triển

Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025 diễn ra trong 3 ngày từ 1-3102025 tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Hòa Lạc, Hà Nội)

Đổi mới sáng tạo toàn dân - Động lực phát triển quốc gia

Năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định lấy ngày 1/10 hằng năm là Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia. Với chủ đề “Đổi mới sáng tạo toàn dân - Động lực phát triển quốc gia” sự kiện năm 2025 khẳng định quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo trở thành trung tâm chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh, bảo đảm tăng trưởng bền vững. Đây cũng là dịp tôn vinh các ý tưởng sáng tạo, đột phá, đồng thời thúc đẩy hình thành và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện.

Phát biểu tại sự kiện, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, đây không chỉ là sự kiện quan trọng đầu tiên được tổ chức mà còn là lời hiệu triệu khơi nguồn tri thức Việt Nam, tiềm năng Việt Nam để bứt phá, phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên số. Mỗi công chức cải tiến quy trình, mỗi giáo viên đổi mới phương pháp, mỗi kỹ sư viết thêm dòng mã, mỗi doanh nhân dấn thân thị trường, mỗi bạn trẻ hãy dám thử thách trách nhiệm của bản thân. Hãy để mỗi người một ý tưởng hữu ích, mỗi cơ quan một cải tiến cụ thể, mỗi địa phương một sản phẩm dẫn dắt, để cả nước trở thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Thông điệp trên cũng thể hiện tinh thần của ngày hội năm nay: khuyến khích sáng tạo từ bất cứ ai, bất cứ nơi đâu. Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh phương châm “Ba Không” trong phát triển đổi mới sáng tạo, là “Không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm”, “Không cầu toàn, không nóng vội và không hình thức hóa đổi mới sáng tạo”, và “Không để rào cản về tư duy đổi mới và hành động quyết liệt, không để vướng mắc về thủ tục hành chính, không hạn chế không gian đổi mới sáng tạo của bất cứ tập thể và cá nhân nào”.

Ông kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ Việt Nam trên ba phương diện: kỹ thuật và chia sẻ kinh nghiệm; tài chính và chuyển giao công nghệ; hỗ trợ các startup kết nối vào thị trường và chuỗi giá trị toàn cầu. Với thế hệ trẻ, Thủ tướng kỳ vọng họ sẽ là những người tiên phong đổi mới trong mọi lĩnh vực, mọi hoàn cảnh và luôn chạy đua với thời gian để phát triển trí tuệ quốc gia.

Tại sự kiện, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cho biết, đây là một sự kiện có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm nâng cao hiểu biết của toàn xã hội về vai trò của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tôn vinh những ý tưởng sáng tạo, đột phá trong mọi lĩnh vực. Thúc đẩy phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Không khí của lễ phát động hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025 được thể hiện qua những câu chuyện truyền cảm hứng từ nhiều tầng lớp xã hội, từ kỹ sư công nghệ đến nông dân, người yếu thế. Câu chuyện của người nông dân Phạm Văn Hát ở Hải Phòng thu hút người nghe khi thể hiện tinh thần đổi mới sáng tạo từ thực tiễn lao động. Ông Hát chỉ học hết lớp 7 và từng thất bại với mô hình trồng rau sạch nên sang Israel làm thuê.

Tại đất nước xa xôi, ông nhận thấy nhiều khâu trong nông nghiệp trong nước vẫn thủ công, vất vả nên trong ông dấy lên câu hỏi: “tại sao không chế tạo máy hỗ trợ nông dân?”. Trở về nước, ông mở xưởng cơ khí, tạo ra hơn 40 loại máy nông nghiệp như robot đặt hạt, máy gieo hạt, máy phun thuốc trừ sâu... Những thiết bị này có giá rẻ, vận hành đơn giản, phù hợp với điều kiện sản xuất nhỏ lẻ tại Việt Nam nhưng mang lại hiệu quả lớn. Một số sản phẩm được xuất khẩu sang Mỹ, Nhật và Israel. Hay câu chuyện của ông Phạm Việt Hoài - nhà sáng lập công ty KymViet, cũng là minh chứng cho đổi mới sáng tạo mang tính xã hội. Ông bị liệt hai chân từ nhỏ sau một tai nạn. Khi lớn lên, ông nhiều lần bị từ chối khi tìm việc. Không đầu hàng, ông lập KymViet năm 2013, xây dựng mô hình DN xã hội với 95% lao động là người khuyết tật, với triết lý không dựa vào lòng thương hại, mà dựa vào năng lực và chất lượng sản phẩm. Ở KymViet, những người khuyết tật không chỉ làm các công việc đơn giản, mà còn đảm nhiệm mọi khâu như quản lý đơn hàng, chăm sóc khách hàng, điều hành thương mại điện tử, trong đó có những sản phẩm được xuất khẩu, hướng tới phát triển hệ sinh thái trải nghiệm cho khách du lịch.

Năm thứ 3 liên tiếp Hà Nội giữ vị trí dẫn đầu chỉ số Đổi mới sáng tạo cả nước

Trong khuôn khổ Lễ hưởng ứng, Ban Tổ chức đã công bố Chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII 2025). Theo đó,

Hà Nội tiếp tục là địa phương dẫn đầu với tổng điểm số 65,68. PII phản ánh bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương. Chỉ số này cũng cung cấp căn cứ, bằng chứng về điểm mạnh, điểm yếu, yếu tố tiềm năng và điều kiện cần thiết để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Năm 2025, top 5 địa phương dẫn đầu cả nước về đổi mới sáng tạo gồm: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Quảng Ninh, Hải Phòng và Huế. Đây là năm thứ 3 liên tiếp Hà Nội giữ vị trí dẫn đầu chỉ số PII cả nước, với 18/52 chỉ số thành phần đứng đầu, thể hiện vai trò dẫn dắt, đầu tàu của Thủ đô về phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

PII là sáng kiến của Việt Nam, được xây dựng dựa trên ý tưởng từ Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index - GII). Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, việc xây dựng chỉ số PII 2025 được thực hiện bảo đảm tính khách quan, minh bạch với nguồn dữ liệu từ các bộ, cơ quan, tổ chức, đơn vị ở T.Ư và các địa phương.

Theo Báo cáo GII 2025 do WIPO công bố, Việt Nam hiện xếp thứ 44 trong số 139 nền kinh tế. Trong đó, 3 chỉ số thành phần gồm nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao và xuất khẩu hàng hóa sáng tạo đứng đầu thế giới.

Tại sự kiện cũng diễn ra Diễn đàn Chính sách Đổi mới sáng tạo với chủ đề “Đổi mới sáng tạo: Kiến tạo chính sách, đẩy mạnh thực thi nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số” do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì. Diễn đàn công bố các cơ chế, chính sách vượt trội đã ban hành; giới thiệu mô hình mẫu để tham khảo, vận dụng; là không gian đối thoại cởi mở để cơ quan quản lý, chuyên gia, DN và nhà đầu tư trong và ngoài nước chia sẻ kinh nghiệm, tầm nhìn và giải pháp phát triển đổi mới sáng tạo.

Ngô Sơn