Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh: Nghệ thuật và công nghệ thắp sáng ký ức lịch sử

Những ngày tháng 8 và mùa thu tháng 9 năm nay, cả nước chứng kiến chuỗi hoạt động văn hóa nghệ thuật quy mô lớn, như một bản giao hưởng đa thanh làm sống dậy tinh thần mùa thu lịch sử 1945. Nổi bật nhất là chương trình đặc biệt "Hà Nội - từ mùa thu lịch sử năm 1945" tại quảng trường Cách Mạng Tháng Tám tối 15.8. Gần một nghìn nghệ sĩ đã tái hiện khí thế sục sôi của cuộc tổng khởi nghĩa qua 3 chương 6 hồi, với sự kết hợp giữa âm nhạc, múa, hiệu ứng ánh sáng, công nghệ 3D mapping và pháo hoa. Những hình khối ánh sáng chiếu trên kiến trúc Nhà hát Lớn Hà Nội biến công trình thành một phông nền sống động, nơi quá khứ và hiện tại giao hòa, để lịch sử không chỉ được kể lại mà còn hiện diện ngay trong trải nghiệm thị giác của hàng vạn khán giả.

Chương trình diễn ra tại Quảng trường Cách mạng Tháng Tám (Hà Nội) - Ảnh: Viết Thành

Không chỉ dừng lại ở những đại cảnh sân khấu ngoài trời, chuỗi hoạt động còn mở rộng bằng những không gian văn hóa giàu chiều sâu. Tại Phủ Chủ tịch - Khu di tích Hồ Chí Minh, triển lãm "Việt Nam - Hồ Chí Minh - những mốc son lịch sử dân tộc" cùng chuyên đề "Hành trình vì hòa bình" đã kết hợp trưng bày truyền thống với công nghệ AR. Chỉ với chiếc điện thoại, khách tham quan có thể thấy hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh hoặc hiện vật lịch sử được tái hiện trong không gian ba chiều, khiến ký ức trở nên trực quan và gần gũi hơn với công chúng, nhất là thế hệ trẻ.

Khai mạc triển lãm "Việt Nam - Hồ Chí Minh - Những mốc son lịch sử dân tộc" - Ảnh: BTC cung cấp

Song song đó, triển lãm "Thành tựu đất nước - 80 năm hành trình độc lập" tại Trung tâm Hội chợ triển lãm quốc gia từ ngày 28.8 đến 5.9 đã mở ra bức tranh toàn cảnh về chặng đường phát triển. Những gian trưng bày kết hợp nghệ thuật thị giác với mô hình VR/AR và không gian tương tác đa phương tiện, đưa người xem bước vào hành trình ảo để trải nghiệm những mốc son phát triển của đất nước bằng giác quan trực tiếp, từ đó hiểu rõ hơn sức mạnh của 80 năm độc lập; không chỉ khẳng định thành quả kinh tế - xã hội mà còn tôn vinh sức mạnh văn hóa, tinh thần sáng tạo và khát vọng dựng xây của dân tộc.

Các chương trình nghệ thuật luôn thu hút đông đảo giới trẻ - Ảnh: Nguyễn Hạnh

Điểm chung của tất cả những chương trình ấy là nỗ lực dùng nghệ thuật và công nghệ để kể lại lịch sử. Người trẻ đến sân khấu và triển lãm không chỉ để xem mà còn để trải nghiệm, để tìm thấy trong ký ức dân tộc một phần câu trả lời cho chính mình. Sự xúc động khi nghe lại giai điệu quen thuộc hòa quyện cùng công nghệ ánh sáng, hay sự thích thú khi quét AR để thấy hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh hiện lên sinh động, đều là minh chứng cho khả năng của nghệ thuật kết hợp công nghệ trong việc đưa lịch sử đến gần công chúng bằng ngôn ngữ của thời đại.

Khán giả trẻ xem chương trình nghệ thuật Việt Nam trong tim tôi - Ảnh: Nguyễn Hạnh

Dư âm của các chương trình cũng cho thấy sức sống mạnh mẽ của văn hóa nghệ thuật trong đời sống xã hội. Sau các đêm diễn và triển lãm, mạng xã hội tràn ngập hình ảnh, video và cảm nhận tự hào của khán giả. Nhiều bạn trẻ coi đây là kỷ niệm khó quên trong dịp lễ trọng đại. Các phương tiện truyền thông ghi nhận lượng khán giả theo dõi trực tiếp và trực tuyến lên đến hàng triệu lượt. Hiệu ứng ấy khẳng định rằng khi văn hóa nghệ thuật được đầu tư nghiêm túc và sáng tạo, nó trở thành sức mạnh mềm, có khả năng lan tỏa mạnh mẽ và nuôi dưỡng tình yêu nước, ý thức công dân.

Giới trẻ hào hứng với các chương trình nghệ thuật chuyển tải lịch sử - Ảnh: Hạnh Nguyễn

Nhìn từ góc độ lịch sử, Cách mạng tháng Tám không chỉ là bước ngoặt chính trị mà còn là khởi nguồn cho một nền văn hóa mới: văn hóa của độc lập, tự do và sáng tạo. 80 năm trôi qua, ký ức ấy càng cần được làm sống lại để nhắc nhở rằng những giá trị hôm nay được đánh đổi bằng máu và mồ hôi của cha ông.

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2.9 vì vậy không chỉ là dịp nhìn lại quá khứ mà còn là cơ hội khẳng định niềm tin vào hiện tại và khát vọng cho tương lai. Lịch sử, khi được kể bằng nghệ thuật và công nghệ, sẽ không dừng lại ở hồi ức mà trở thành động lực để thế hệ hôm nay tiếp tục bước đi. Văn hóa nghệ thuật trong mạch nguồn ấy chính là nhịp cầu nối bền vững giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và khát vọng, để dân tộc vững vàng trên hành trình đi tới.

Và từ góc nhìn rộng hơn, đó cũng là cách Việt Nam khẳng định sức mạnh mềm của mình trước bạn bè quốc tế: một dân tộc biết giữ gìn ký ức, biết tôn vinh lịch sử bằng nghệ thuật, và biết gửi gắm khát vọng tương lai qua sắc màu sáng tạo bằng công nghệ.

Tiểu Vũ