Kính chống ánh sáng xanh không thực sự hiệu quả như nhiều người nghĩ

"Đánh giá của chúng tôi không khuyến khích việc sử dụng kính chống ánh sáng xanh nếu bạn là người trưởng thành khỏe mạnh muốn sử dụng chúng với mục đích giảm mỏi mắt khi sử dụng máy tính", Laura Downie, tác giả chính của đánh giá và là phó giáo sư về đo thị lực và khoa học thị giác tại Đại học Melbourne (Úc) cho biết.

Rahul Khurana, bác sĩ phẫu thuật thủy tinh thể và là phát ngôn viên của Học viện Nhãn khoa Mỹ, người không tham gia vào nghiên cứu, nói: "Thực sự không có bằng chứng nào cho thấy kính chống ánh sáng xanh có bất kỳ lợi ích sức khỏe nào cho mắt".

Các công ty kính mắt như Warby Parker và Felix Gray đã quảng bá tác dụng vượt trội của kính chống ánh sáng xanh cho người tiêu dùng. Trang web của Warby Parker tuyên bố rằng "nếu thời gian sử dụng thiết bị điện tử đang ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn, kính chống ánh sáng xanh có thể giúp ích". Trong khi đó, Felix Gray cho biết rằng đeo kính chống ánh sáng xanh có thể làm giảm các tình trạng như mỏi mắt, khô mắt và mỏi mắt. Một số nhà sản xuất kính thuốc khác có thể tính thêm phí lên tới 50 USD đối với các tròng kính có tính năng chống ánh sáng xanh.

Ánh sáng xanh là quang phổ của ánh sáng nhìn thấy trong phạm vi màu xanh lam đến tím. Ánh sáng xanh lam bao gồm bức xạ có bước sóng ngắn đi kèm với năng lượng cao. Trên thực tế, chính quang phổ màu xanh của ánh sáng ta có thể thấy là nguyên nhân khiến bầu trời có màu xanh lam.

Mặc dù mặt trời là nguồn chính của ánh sáng xanh như tất cả các nguồn ánh sáng nhìn thấy khác, nhưng các thiết bị kỹ thuật số sử dụng hàng ngày, bao gồm điện thoại thông minh, máy tính bảng, máy tính và đèn LED khiến mọi người đều có khả năng tiếp xúc với ánh sáng xanh suốt cả ngày. Ánh sáng xanh và những tác hại của nó đối với mắt đã được nhiều người biết đến từ lâu.

Một số công ty kính mắt cho rằng ánh sáng xanh phát ra từ màn hình của các thiết bị điện tử là nguyên nhân gây mỏi mắt, nhưng Học viện Nhãn khoa Mỹ đã tuyên bố rằng ánh sáng xanh không gây mỏi mắt, cũng như không làm hỏng võng mạc hoặc dẫn đến các bệnh như thoái hóa điểm vàng.

Khurana cho biết tình trạng mỏi mắt có thể xảy ra khi chúng ta nhìn vào màn hình quá lâu.

"Mí mắt của bạn thường chớp 15 lần một phút. Nhưng khi bạn đang tập trung vào thứ gì đó, chẳng hạn như nhìn vào màn hình máy tính, phản xạ chớp mắt của bạn giảm xuống có thể từ 5 - 7 lần một phút, và kết quả là mắt bạn bị khô", ông Khurana nói.

Downie cho biết các triệu chứng mỏi mắt bao gồm mệt mỏi, nóng rát hoặc đau mắt và thậm chí là mờ mắt.

3 trong số 17 thử nghiệm đã đánh giá hiệu quả của kính chống ánh sáng xanh với tình trạng mỏi mắt. Thước đo kết quả chung là điểm số mệt mỏi thị giác chủ quan. Cả 3 thử nghiệm, với tổng cộng 166 người tham gia, đều báo cáo không có sự khác biệt đáng kể nào về sự mệt mỏi thị giác giữa những người đeo kính chống ánh sáng xanh so với những người không đeo.

Kevin M.Miller, Giáo sư nhãn khoa lâm sàng tại Đại học California (Mỹ), người không tham gia nghiên cứu, cho biết đánh giá mới cho thấy những phát hiện rất hữu ích.

Bộ não của chúng ta có một đồng hồ bên trong được gọi là nhịp sinh học điều chỉnh giấc ngủ. Ánh sáng và bóng tối có thể ảnh hưởng đến nhịp sinh học. Ánh sáng có bước sóng ngắn, chẳng hạn như ánh sáng xanh lam, được ưu tiên hấp thụ bởi các tế bào cảm quang trong võng mạc có ảnh hưởng lớn nhất đến nhịp sinh học. Ánh sáng cũng ức chế hormone melatonin báo hiệu bóng tối.

Ví dụ, ánh sáng chói, đặc biệt là ánh sáng có bước sóng ngắn từ các thiết bị điện tử vào ban đêm có thể làm rối loạn nhịp sinh học và có thể khiến con người khó đi vào giấc ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.

Kính chống ánh sáng xanh được cho là giúp ngăn chặn ánh sáng đi vào mắt và làm mất nhịp sinh học, song điều này chưa được thiết lập với bất kỳ mức độ chắc chắn trong các nghiên cứu lâm sàng.

Các nhà nghiên cứu đã xem xét 6 nghiên cứu, gồm 148 người tham gia về ảnh hưởng của kính chống ánh sáng xanh đối với chất lượng giấc ngủ. Downie cho biết những phát hiện này không nhất quán với 3 nghiên cứu cho thấy sự cải thiện đáng kể về chất lượng giấc ngủ và 3 nghiên cứu khác báo cáo không có sự khác biệt đáng kể giữa kính chống ánh sáng xanh và kính thường.

Downie nói thêm rằng các bệnh nhân trong nghiên cứu bị rối loạn giấc ngủ hoặc tâm trạng.

Các chuyên gia cho biết mọi người có thể thực hiện những điều sau để khắc phục chứng mỏi mắt thay vì sử dụng kính chống ánh sáng xanh:

Sử dụng quy tắc "20-20". Khurana nói: Cứ sau 20 phút nhìn vào màn hình máy tính, hãy nhìn vào một vật cách xa 20 feet trong 20 giây.
Ngồi cách màn hình máy tính khoảng một sải tay.
Nếu đeo kính áp tròng và cảm thấy khô mắt, hãy nghỉ ngơi bằng cách đeo kính thuốc thông thường.
Mua loại kính phù hợp với tình trạng mắt.

Nếu tình trạng mỏi mắt vẫn tiếp diễn, hãy đến gặp chuyên gia chăm sóc sức khỏe mắt. "Đôi khi chứng mỏi mắt thực sự có thể do sức khỏe tiềm ẩn của mắt hoặc vấn đề về thị lực gây ra", Downie nói thêm.

Đan Thùy