Không để gián đoạn chương trình lớn

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi góp phần hỗ trợ các xã vùng cao phía Bắc của tỉnh phát triển kết cấu hạ tầng, nâng cao đời sống nhân dân (ảnh chụp tại xã Định Hóa).

Tạo sinh kế bền vững

Tại thôn Nà Đon, xã Thanh Mai, nhiều hộ dân đang trực tiếp hưởng lợi từ các dự án hỗ trợ phát triển cộng đồng thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Bà Nguyễn Thị Biện, một trong những hộ tham gia Tiểu dự án 2 từ năm 2023, chia sẻ: Nhờ nguồn vốn hỗ trợ từ Chương trình, gia đình tôi được cấp 5 con dê và 1 con trâu giống, đồng thời được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng chống dịch bệnh cho đàn gia súc. Nhờ đó, đàn vật nuôi phát triển khỏe mạnh, đến nay đàn đã nhân lên hơn chục con và bước đầu mang lại thu nhập khá từ việc bán dê thương phẩm. Năm 2025, gia đình tôi đã thoát nghèo và hiện tiếp tục mở rộng chăn nuôi để ổn định kinh tế.

Cùng được hưởng lợi từ dự án, ông Hoàng Hữu Thắng phấn khởi cho biết: Năm 2024, gia đình tôi được hỗ trợ một con trâu cái. Nhờ chăm sóc tốt, đến nay trâu đã sinh được một con nghé. Bên cạnh chăn nuôi, gia đình tôi còn tập trung phát triển nông nghiệp và trồng rừng sản xuất để tăng thu nhập, ổn định kinh tế và có điều kiện lo cho con cái học hành. Gia đình tôi đã thoát nghèo.

Bà con dân tộc Dao ở xã Ngân Sơn phát triển cây Đào tiên mang lại hiệu quả kinh tế khá cao.

Năm 2025, xã Thanh Mai (sau sáp nhập) được phân bổ hơn 15,4 tỷ đồng từ Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tuy nhiên, đến hết tháng 6-2025, xã mới giải ngân được gần 20% nguồn vốn, chậm so với kế hoạch đề ra. Trước thực trạng đó, cấp ủy, chính quyền địa phương đã chỉ đạo quyết liệt và huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân.

Ông Mai Trung Tuyến, Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Mai, cho biết: Việc triển khai các chương trình MTQG luôn được cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm chỉ đạo. Nhiều mô hình đã phát huy hiệu quả, góp phần tạo sinh kế và nâng cao đời sống nhân dân. Thời gian tới, xã tiếp tục kiểm tra, rà soát các mô hình đang triển khai, đánh giá mức độ phù hợp và tham mưu phân bổ nguồn lực hợp lý hơn nhằm bảo đảm hiệu quả thiết thực.

Tại xã Tân Kỳ, công tác rà soát và triển khai Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được thực hiện một cách chủ động, sát thực tế. Ông Bùi Nguyên Quỳnh, Phó Chủ tịch UBND xã, thông tin: Năm 2025, xã được phân bổ gần 32 tỷ đồng cho các dự án, trong đó Dự án 4 đầu tư hạ tầng thiết yếu, tiến độ giải ngân đạt khá, đến nay đã tạm ứng và quyết toán được 13 công trình, với hơn 3,3 tỷ đồng (đạt 50% kế hoạch).

Đẩy nhanh tiến độ giải ngân

Mặc dù nhiều địa phương đã chủ động triển khai với các giải pháp cụ thể, nhưng tiến độ giải ngân nguồn vốn Chương trình vẫn còn chậm. Theo báo cáo của Kho bạc Nhà nước, tính đến hết ngày 20/7/2025, tổng nguồn vốn đầu tư phát triển thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh đã giải ngân đạt 403,8/841,3 tỷ đồng, tương đương 48% kế hoạch. Vốn sự nghiệp giải ngân mới đạt 98,3/932,2 tỷ đồng, bằng 11% kế hoạch.

Đường giao thông mới được đầu tư nâng cấp, mở rộng ở xã Đồng Phúc.

Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân, Sở Dân tộc và Tôn giáo tiếp tục tham mưu cho tỉnh các giải pháp trọng tâm như: Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân tộc; rà soát, hệ thống hóa các văn bản pháp luật liên quan; kịp thời ban hành các nghị quyết phù hợp với thực tiễn.

Tỉnh cũng yêu cầu các sở, ngành, địa phương chủ động triển khai dự án, hoàn thiện hồ sơ, thủ tục theo quy định; gắn việc giải ngân với phong trào thi đua, khen thưởng và trách nhiệm của người đứng đầu.

Đồng thời tăng cường phối hợp giữa các cấp, các ngành; tập trung tháo gỡ vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân tích cực tham gia các dự án hỗ trợ sinh kế. Việc kiểm tra, giám sát tiến độ, làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm các vi phạm cũng được chú trọng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn đầu tư.

Những năm gần đây, xã Phủ Thông đã có nhiều khởi sắc nhờ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Ông Hoàng Thanh Oai, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo, cho biết: Năm 2025, nguồn vốn Trung ương được phân bổ làm hai đợt (vào tháng 4 và tháng 6), đúng vào thời điểm các địa phương đang thực hiện kiện toàn bộ máy sau sáp nhập, gây khó khăn cho việc tiếp cận và triển khai tại cơ sở.

Trước tình hình đó, ngay sau khi chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động ổn định, Sở đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các xã trong Chương trình tiến hành rà soát lại nhiệm vụ, chỉ tiêu và ngân sách được giao. Việc bàn giao nhiệm vụ từ huyện về xã được thực hiện liên tục, không để gián đoạn.

Đồng thời, Ban Chỉ đạo thực hiện Chương trình các cấp được thành lập để đẩy nhanh tiến độ triển khai và giải ngân nguồn vốn, đặc biệt đối với các khoản vốn có tỷ lệ giải ngân còn thấp.

Hiện nay, các địa phương đang tập trung triển khai Chương trình, bảo đảm việc thực hiện không bị gián đoạn sau sáp nhập. Công tác rà soát, điều chỉnh danh mục đầu tư tiếp tục được đẩy mạnh tại cơ sở. Để Chương trình đạt hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ từ cấp tỉnh đến cấp xã, sớm ổn định tổ chức bộ máy sau sáp nhập, phân công rõ trách nhiệm từng đơn vị, đồng thời theo dõi sát tiến độ thực hiện, giúp đồng bào vùng cao sớm được thụ hưởng chính sách.

Hà Lượng